احسان پناه‌بر| واكنش‌ها و گمانه‌زني‌ها درقبال پاسخ ايالات‌متحده به حملات پهپادي به اردن ادامه دارد. هفته پيش مقاومت اسلامي در عراق مسووليت حمله به پايگاه لجستيكي-اطلاعاتي «برج 22» امريكايي در اردن را برعهده گرفت و پس از آن دور جديد تنش‌ها در خاورميانه آغاز شده است. در همين راستا، سي‌بي‌اس نيوز به نقل از مقامات امريكايي مدعي است كه طرح‌هايي براي يك‌سري حملات عليه اهدافي ازجمله پرسنل و تاسيسات ايراني در داخل عراق و سوريه تاييد شده است.
لويد آستين، وزير دفاع امريكا روز پنجشنبه در سخناني در پنتاگون در گفت‌وگو با خبرنگاران ادعا كرد كه ايالات‌متحده حملات به نيروهاي امريكايي را تحمل نخواهد كرد.
آستين مدعي شد كه اين لحظه خطرناكي در خاورميانه است و خاطرنشان كرد كه جنگ مداوم اسراييل عليه حماس در نوار غزه و حملات انصارالله يمن به كشتي‌هاي تجاري در درياي سرخ نيز در منطقه مكررا رخ مي‌دهد.
او اذعان داشت كه ايالات‌متحده به كار خود براي جلوگيري از درگيري گسترده‌تر در منطقه ادامه خواهد داد، اما تمام اقدامات لازم را براي دفاع از خود، منافع و مردم امريكا به كار مي‌بندد و هر زمان، هر كجا و به هر شكل كه لازم بداند، به تهديدها عليه خود پاسخ مي‌دهد.
هراس واشنگتن از جنگ تمام‌عيار
مقامات امريكايي به سي‌بي‌اس نيوز گفتند كه آب و هوا عامل اصلي در زمان‌بندي حملات خواهد بود، زيرا ايالات‌متحده مي‌تواند در آب و هواي بد حملاتي را انجام دهد، اما ترجيح مي‌دهد ديد بهتري از اهداف انتخابي داشته باشد تا به گفته آنها ناخواسته خود را وارد درگيري بيشتر نكند.
از زماني كه گروه‌هاي زيرمجموعه مقاومت اسلامي عراق، به ويژه كتائب حزب‌الله روز چهارشنبه اعلام كردند كه عمليات نظامي خود عليه نيروهاي امريكايي را تعليق مي‌كنند، هيچ حمله جديدي به پايگاه‌هاي نيروهاي امريكايي در منطقه انجام نشده است.
از سوي ديگر، هيچ نشانه‌اي از سوي مقامات امريكايي مبني بر اينكه تعليق اعلام شده از سوي كتائب حزب‌الله حملات تلافي‌جويانه ارتش امريكا را به تاخير انداخته نيز وجود ندارد. همزمان مقام‌هاي رسمي ايران هشدار داده‌اند كه هرگونه حمله به خاك يا پرسنل ايران باعث تشديد تنش در منطقه پرآشوب خاورميانه خواهد شد و اين‌گونه حملات نيز نيروهاي ايالات‌متحده را ايمن‌تر نخواهد كرد.
آستين به خبرنگاران گفت كه ايالات‌متحده در تلاش است بدون تشديد درگيري در منطقه «افراد و گروه‌هايي كه در حمله به اهداف امريكايي نقش داشتند را پاسخگو كند.»
اين اظهارات محتاطانه آستين به نظر خطر درگيري گسترده را تا حدي كاهش داده است، اما برخي ناظران خطر جنگي بلندمدت و گسترده را دور از ذهن نمي‌دانند، چراكه ماشين جنگي اسراييل همچنان در غزه فعال است و آن‌طور كه رسانه‌هاي ايراني گزارش مي‌دهند، در حمله بامداد جمعه به وقت محلي، در جريان حمله جنگنده‌هاي اسراييلي به حومه شهر دمشق، يكي از مستشاران نظامي ايران به نام سعيد عليدادي به شهادت رسيده است.
شاهين‌ها را مهار كنيد
از نگاه تحليلگران نظامي و راهبردي، ورود ايالات‌متحده به جنگي جديد در خاورميانه كمي با راهبرد بايدن فاصله دارد.
از سوي ديگر، ايران نيز بارها از عدم تمايل خود به ورود به هر نوع درگيري با ايالات‌متحده در منطقه گفته است و اتهامات ادعايي مقامات امريكايي مبني بر حمايت تسليحاتي تهران از گروه‌هاي مقاومت را رد كرده است، اگرچه مقامات نظامي و سياسي در تهران پاسخ به هرگونه تهديد ايالات‌متحده را كوبنده توصيف مي‌كنند. همچنين تهران بارها از طريق مقامات و نمايندگان خود اعلام كرده است كه ايران پشت حمله به پايگاه امريكايي در اردن نبوده است. پس به نظر مي‌رسد ورود دو طرف به جنگ بسيار بعيد است.
تام روگان، تحليلگر نظامي-امنيتي در واشنگتن اگزمينر نوشت كه به نظر مي‌رسد شاهين‌ها و اتاق جنگ تلاش دارند بايدن را وادار كنند تا با پاسخ نظامي ادعايي‌اش محاسبات راهبردي ايران را تغيير دهد.
روگان افزود: حمله اردن نشان داد كه تنش در خاورميانه چقدر مي‌تواند به نقطه جوش برسد.
او همچنين معتقد است كه كاخ سفيد احتمالا با اظهارات خود مبني بر اينكه به دنبال تشديد تنش نيست، راه را بر افزايش خطر درگيري مستقيم با ايران كم كرده است. اين درحالي است كه ايالات‌متحده تنها گاه به گاه پاسخ نظامي محدودي به حملات انصارالله و ديگر گروه‌هاي مقاومت در منطقه مي‌دهد.
روگان در پايان ادعا كرد ايالات‌متحده بايد با ايران به درك جديدي از تساهل برسد، در غير اين صورت ممكن است منطقه كه به انبار باروت شبيه است، منفجر شود. جف فاكس در نشريه امريكايي «نيشن» با انتقاد از قانونگذاران «شمشير به دست» كه به دنبال انتقام عليه ايران هستند، نوشت كه اين هيجانات ساعت‌هاي اوليه بايد كنترل شود، چراكه هر دولتي را مي‌تواند به اشتباهات راهبردي بكشاند.
او معتقد است كه تصميم و تلاش بايدن براي جلوگيري از خصومت‌ها در منطقه افزايش يافته است، چراكه او اخيرا به فكر آتش‌بس در غزه است. نويسنده با تعيين تشديد خصومت‌هاي نيروهاي مقاومت به عنوان واكنشي به درگيري اسراييل و حماس، استدلال مي‌كند كه بايدن بايد مسير خود را به سوي «ديپلماسي آرام» تغيير دهد و از اسراييل نيز بخواهد تا مسير خود را تغيير دهد. او در پايان گفت: «آشوبي كه بايدن در خاورميانه گسترش مي‌دهد، ناگزير در وطن خود يعني امريكا نيز احساس خواهد شد.»
توماس فريدمن، ستون‌نويس نيويورك تايمز نيز به «دكترين بالقوه بايدن» اشاره مي‌كند كه مي‌تواند شامل حمله انتقام‌جويانه نظامي قوي، تلاش براي شكل‌گيري يك كشور غيرنظامي فلسطين در غزه و كرانه باختري و اتحاد امنيتي گسترده ايالات‌متحده با عربستان‌سعودي باشد كه شامل عادي‌سازي روابط عربستان با رژيم اسراييل نيز مي‌شود.
فريدمن معتقد است كه اين دكترين مي‌تواند «بزرگ‌ترين تغيير راهبردي در منطقه از زمان معاهده كمپ ديويد در سال 1979 باشد.»
رايزني با پكن براي متوقف كردن انصارالله
در بانكوك، ديپلمات ارشد چين هفته گذشته با مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور بايدن در مورد ايران گفت‌وگو كرد. چند روز بعد، در پكن، مقامات مذاكرات طولاني‌مدت در مورد مهار جريان فنتانيل به ايالات‌متحده را ازسر گرفتند. كاخ سفيد مي‌گويد آقاي بايدن قصد دارد در بهار با شي جين‌پينگ، رهبر چين، تلفني گفت‌وگو كند. به گفته يك مقام ارشد دولت بايدن، جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي امريكا، وانگ يي، وزير امور خارجه چين را تحت فشار قرار داد تا از نفوذ ديپلماتيك كشورش براي متقاعد كردن ايران جهت كاهش حمايت از انصارالله يمن استفاده كند كه به كشتي‌هاي تجاري مرتبط با اسراييل و اكنون بريتانيا و ايالات‌متحده، در درياي سرخ حمله مي‌كنند.
به گفته يك مقام امريكايي آگاه از مذاكرات در گفت‌وگو با رويترز، وانگ و ساليوان همچنين در مورد كره‌شمالي، ميانمار و درياي چين جنوبي گفت‌وگو و با مذاكرات سطح پايين‌تر در مورد برخي از اين مسائل موافقت كردند. اين مقام امريكايي به رويترز گفت كه در اين جلسه، ساليوان اهميت استفاده پكن از اهرم قابل‌توجه خود بر تهران را براي پايان دادن به اين حملات خطرناك در درياي سرخ مطرح كرد.
خبرگزاري رويترز روز جمعه گزارش داد كه مقامات چيني از همتايان ايراني خود خواسته‌اند كه در مهار حملات انصارالله يمن به كشتي‌ها در درياي سرخ كمك كنند. در اين گزارش به نقل از منابع ايراني و ديگر منابع آمده است، ايالات‌متحده پيش از اين از چين خواسته بود تا با ايران حملات را مهار كنند.
اين مقام امريكايي با تاييد اين جنبه از گزارش رويترز مدعي شد كه «اين اولين‌بار نيست كه ما از پكن مي‌خواهيم نقش سازنده‌اي ايفا كند. ما مطمئنا منتظر مي‌مانيم و نتايج را مي‌بينيم.»
اهرم بايدن براي مهار شهرك‌نشين‌ها
به گزارش آسوشيتدپرس، كاخ سفيد مي‌گويد خشونت شهرك‌نشينان در كرانه باختري اشغالي «امنيت ملي و منافع سياست خارجي» ايالات‌متحده را تهديد مي‌كند. بنابراين، نيويورك تايمز به نقل از كاخ سفيد، در گزارشي اعلام كرده است كه واشنگتن 4 شهرك‌نشين يهودي در كرانه باختري را تحريم كرده است.
كاخ سفيد در اطلاعيه‌اي، اين شهرك‌نشينان اسراييلي را به دليل حمله به جوامع فلسطيني در كرانه باختري اشغالي به اتهام تضعيف ثبات و امنيت در سرزمين‌هاي اشغالي و اراضي فلسطيني تحريم كرده است.
اين اعلاميه روز پنجشنبه در بحبوحه فشار فزاينده بر رييس‌جمهور جو بايدن به دليل حمايت تزلزل‌ناپذير او از جنگ اسراييل عليه غزه منتشر شد.
اين درحالي است كه تنش در خاورميانه همچنان بالاست و بيم آن مي‌رود كه به نقطه انفجار برسد و پاي بايدن به جنگي كه به ظاهر خواهان آن نيست، آن‌هم در آستانه انتخابات رياست‌جمهوري باز شده است.
اين تحريم‌ها ديويد چاي چاسداي، عينان تانجيل و ينون لوي را هدف قرار مي‌دهد كه متهم به حمله و ارعاب عليه فلسطينيان ساكن در كرانه باختري هستند. آنها همچنين شالوم زيكرمن را هدف قرار مي‌دهند كه متهم به حمله براي بي‌ثبات كردن منطقه است. پيش از اين، آكسيوس گزارش داده بود كه دولت بايدن تحريم وزراي راست افراطي كابينه نتانياهو، ايتامار بن گوير و بزالل اسموتريچ را درنظر گرفته، اما راي خود را تغيير داد.
جان كربي، سخنگوي امنيت ملي كاخ سفيد، روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت در حال حاضر هيچ برنامه‌اي براي هدف قرار دادن مقامات رژيم اسراييل با تحريم‌ها وجود ندارد. كاخ سفيد همچنين فرمان جديدي براي مجازات عاملان «خشونت شهرك‌نشينان افراطي» در كرانه باختري صادر كرد.
جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي امريكا در بيانيه‌اي اعلام كرد كه خشونت شهرك‌نشينان تهديدي جدي براي صلح، امنيت و ثبات در كرانه باختري، اسراييل و منطقه خاورميانه است و امنيت ملي و منافع سياست خارجي ايالات‌متحده را تهديد مي‌كند.
اين فرمان اجرايي با سفر روز پنجشنبه بايدن به ميشيگان، ايالتي حساس در غرب ميانه ايالات‌متحده مصادف شد كه محل زندگي يك جامعه بزرگ عرب امريكايي است. به نظر مي‌رسد بايدن با اين فرمان اجرايي و اقداماتي از اين دست، به دنبال آن است تا نظر منفي جامعه مسلمان و عرب ايالات‌متحده را در قبال حمايت بي‌چون و چراي دولتش از حملات اسراييل در غزه، به نفع خود مثبت كند.
در همين رابطه، بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم اسراييل، اين اقدام ايالات‌متحده را رد كرده و مدعي است كه اكثريت قريب به اتفاق شهرك‌نشينان كرانه باختري «شهروندان قانونمند» هستند.
مقامات اسراييلي به ندرت مظنونان خشونت عليه فلسطينيان را تحت پيگرد قانوني قرار مي‌دهند.
به گفته خانواده‌اي فلسطيني، ماه گذشته، شهرك‌نشينان اسراييلي و يك افسر پليس، توفيق عجاق، 17 ساله فلسطيني-امريكايي را در كرانه باختري به ضرب گلوله كشتند. خشونت از اين دست در سال‌هاي اخير عليه فلسطينيان ساكن كرانه باختري به شدت افزايش يافته است.