بالاخره رهبران اتحاديه اروپا توانستند بر مخالفت مجارستان جهت تصويب طرح 50 ميليارد يورويي (54 ميليارد دلاري) كمك به اوكراين در چهار سال آينده غلبه كنند. به عقيده ناظران، اين توافق به اوكراين كمك مي‌كند تا كسري بودجه عظيم خود در زمان جنگ را پوشش دهد، اما كارشناسان اين پرسش را مطرح مي‌كنند كه چه امتيازاتي براي اطمينان از تصويب آن به مجارستان داده شده است. اين تصميم به اتفاق آرا روز پنجشنبه و درحالي اتخاذ شد كه اوكراين به مبارزه خود براي دفع حمله روسيه ادامه مي‌دهد. قانونگذاران و كارشناسان از اين توافق به عنوان تكيه‌گاهي مهم براي تداوم ثبات اين كشور جنگ‌زده اروپاي شرقي ياد كردند؛ بازيگري كه اقتصاد آن به شدت متكي به كمك‌هاي غرب است.
جورج تزوگوپولوس، مدرس موسسه اروپايي به الجزيره گفت كه اتحاديه اروپا به حمايت مستمر از اوكراين در شرايط سخت ژئوپليتيكي و داخلي و علي‌رغم بي‌صبري عمومي نسبت به اين حمايت، تعهد نشان داد. توافق روز پنجشنبه، معروف به «تسهيلات اوكراين»، شامل 17 ميليارد يورو (5/18 ميليارد دلار) كمك‌هاي بلاعوض و 33 ميليارد يورو (8/35 ميليارد دلار) وام است كه براي كمك به بازسازي اوكراين و بازيابي از جنگ طراحي شده است.
همچنين انتظار مي‌رود اين بودجه به اوكراين كمك كند تا مسير خود را براي عضويت نهايي در اتحاديه اروپا اصلاح كند.
رهبران اتحاديه اروپا در ماه دسامبر رسما از اوكراين دعوت كردند تا به عضويت اين اتحاديه درآيد. با اين حال، تقريبا در همان زمان، مجارستان بسته كمكي را وتو كرد و گفت كه بودجه چند ساله اتحاديه اروپا نبايد به بودجه اوكراين اختصاص يابد.
پشت پرده عقب‌نشيني مجارستان
تصويب نهايي اين كمك‌ها در روز پنجشنبه با تشويق مقامات اوكرايني همراه شد. يوليا سويردنكو، معاون نخست‌وزير اوكراين، در صفحه خود در فيس‌بوك نوشت كه با اين بودجه، اوكراين «يك قدم به ثبات اقتصادي براي چهار سال آينده نزديك‌تر شده است.» اوكراين در سال جاري با كسري بودجه 43 ميليارد دلاري مواجه است و انتظار دارد كه كمك‌هاي اتحاديه اروپا كمتر از نيمي از آن را پوشش دهد.
در همين حال، رهبران اتحاديه اروپا از بسته كمكي به عنوان ابزاري براي تضمين ثبات و دموكراسي در اروپاي شرقي استقبال كردند. با اين كار بودجه ثابت، بلندمدت و قابل پيش‌بيني براي اوكراين تصويب مي‌شود و اتحاديه اروپا رهبري و مسووليت حمايت از اوكراين را برعهده مي‌گيرد. در همين زمينه، رييس شوراي اروپا، چارلز ميشل، در رسانه اجتماعي ايكس نوشت: «به خوبي مي‌دانيم در سايه چه خطري به سر مي‌بريم»؛ اشاره به خطر روسيه عليه اروپا كه اخيرا بارها از سوي مقامات نظامي و سياسي كشورهاي اروپايي به گوش مي‌رسد. اورسولا فون در لاين، رييس كميسيون اروپا نيز روز تصويب اين كمك مالي به اوكراين را «روز خوبي براي اروپا» خواند. توافق روز پنجشنبه همچنين نقطه‌اي از اتحاد نسبي براي اعضاي اتحاديه اروپا بود كه برخي از آنها، مانند كشورهاي بالتيك، عليه روسيه دوباره مسلح مي‌شوند. بازيگران ديگر، مانند ايتاليا، نسبت به دوري از روسيه بيشتر محتاط بوده‌اند. كاجا كالاس، نخست‌وزير استوني، خطاب به مقامات و مردم اوكراين در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: «اتحاديه اروپا تا پيروزي كامل پشت سر شما مي‌ايستد.» روبرتا متسولا، رييس پارلمان اروپا نيز در صفحات خود در شبكه اجتماعي نوشت كه قويا معتقد است: «امنيت اوكراين، امنيت اروپاست.» رهبران اروپايي همچنين با اضافه شدن دو ميليارد يورو (17/2ميليارد دلار) به بودجه اتحاديه اروپا براي امنيت مرزي، 6/7 ميليارد يورو (26/8 ميليارد دلار) براي كمك‌هاي منطقه‌اي و 5/1ميليارد يورو (6/1 ميليارد دلار) براي صندوق دفاع اروپا و همكاري بين نيروهاي مسلح كشورهاي عضو موافقت كردند.
چگونه اروپا اوربان را دور زد؟
با اين حال، جنبه‌هاي كليدي توافق كمك به اوكراين همچنان مبهم باقي مانده است. مشخص نيست كه آيا رهبران اتحاديه اروپا يك صندوق كمك نظامي جداگانه براي اوكراين به ارزش 20 ميليارد يورو (7/21 ميليارد دلار) را كه در جولاي گذشته پيشنهاد شده بود، تصويب كرده‌اند يا خير. همچنين مشخص نيست كه آيا آنها با 5 ميليارد يورو (43/5 ميليارد دلار) كمك نظامي پيشنهادي جوزپ بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا، پيش خواهند رفت يا خير. اين پرسش نيز وجود دارد كه چه امتيازاتي به مجارستان داده شده است تا وتوي بسته كمك مالي اوكراين را بردارد. ويكتور اوربان، نخست‌وزير مجارستان، همواره حمايت‌هاي مستمر از اوكراين را به چالش مي‌كشد و تهديد روسيه را كم اهميت جلوه مي‌دهد و خواهان بازنگري سالانه هرگونه هزينه‌ها شده است. تزوگوپولوس، مدرس موسسه اروپايي به يورونيوز گفت كه «ما بايد جزييات مصالحه را به دقت زيرنظر داشته باشيم، زيرا اتحاديه اروپا نيازي به پذيرش درخواست‌هاي اوربان، با توجه به اينكه حاكميت قانون تا چه اندازه موضوع حساسي است، ندارد.»
در واقع در ازاي حمايت مجارستان از طرح كمك مالي، به اين بازيگر امتيازاتي به شكل فرصتي براي وتوي قرارداد مخارج در سال آينده در صورتي كه اوكراين نتوانست به شرايط خود عمل كند، پيشنهاد شد.
اين شرايط اوكراين را ملزم مي‌كند كه از «سازوكارهاي دموكراتيك موثر» مانند دموكراسي پارلماني چند حزبي، حاكميت قانون و احترام به اقليت‌ها حمايت كند. با اين حال، در روزهاي منتهي به توافق روز پنجشنبه، تنش‌ها بين مجارستان و رهبران اتحاديه اروپا به نقطه اوج رسيده بود. اوايل اين هفته، گزارش‌هايي در رسانه‌ها منتشر شد مبني بر اينكه كميسيون اروپا تهديد كرده است در صورت تداوم وتو كردن كمك‌هاي اوكراين، اقتصاد مجارستان را «به ورشكستگي» مي‌كشاند. همچنين نسبت به آنچه منتقدان عقب‌نشيني دموكراتيك مجارستان مي‌دانند، واكنش‌هاي شديدي عليه اوربان نيز صورت گرفته است. رهبران اتحاديه اروپا 20 ميليارد يورو (7/21 ميليارد دلار) از كمك‌هاي مالي به مجارستان را به دليل نگراني در مورد آزادي رسانه‌ها و حاكميت قانون در مجارستان به حالت تعليق درآوردند. آنها همچنين 10 ميليارد يورو (8/10ميليارد دلار) را به دليل نگراني در مورد استقلال قضايي به حالت تعليق درآوردند، اما در دسامبر گذشته به اين تعليق پايان دادند. پارلمان اروپا از رهبران اتحاديه اروپا مي‌خواهد در اين تصميم تجديد نظر كنند. با اين حال، تصميم مجارستان براي لغو نهايي وتوي خود در روز پنجشنبه، در زماني بسيار مهم براي اوكراين گرفته شده است.
اين كشور به دومين سالگرد حمله روسيه در 24 فوريه نزديك مي‌شود. تنها در سال اول حمله، توليد ناخالص داخلي (GDP) اوكراين حدود 30درصد كاهش يافت كه اين بزرگ‌ترين كاهش از زمان استقلال اين كشور است. كارشناسان پيش‌بيني كرده‌اند كه اقتصاد اوكراين در سال‌هاي آتي بهبود پيدا خواهد كرد، اما ركود طولاني جنگ، منابع مالي اين بازيگر را كاهش داده و اين كشور را به طور فزاينده‌اي به كمك‌هاي خارجي وابسته كرده است. با اين حال، طول عمر اين كمك‌ها با تضمين كمي مواجه است. درحالي كه اتحاديه اروپا روز پنجشنبه با موفقيت به يك توافق كمكي دست يافت، ايالات‌متحده در بحبوحه مخالفت شديد جمهوري‌خواهان، تلاش كرده تا بسته كمكي خود را در كنگره به اجماع برساند.
خبر توافق بودجه اتحاديه اروپا درست زماني منتشر شد كه اوكراين -كه نااميدانه تلاش مي‌كند نشان دهد كه پول غرب به پيروزي در جنگش با روسيه كمك مي‌كند- به پيروزي جديدي در درياي سياه دست يافته است.
رويارويي در درياي سياه
تصاوير منتشر شده از سوي نيروهاي مسلح اوكراين نشان مي‌دهد كه پهپادهاي سطحي اوكرايني بارها موفق شده‌اند اهداف مهمي را در درياي سياه منهدم كنند. اوكراين از ابتداي جنگ بالاخص سال گذشته، چندين‌بار به ناوگان درياي سياه روسيه حمله كرده است تا از كريدور امني كه از طريق آن غلات صادر مي‌كند، محافظت كند. وزارت كشاورزي اوكراين اعلام كرد كه كالاهاي كشاورزي در سال گذشته بيش از 23 ميليارد دلار براي اوكراين به ارمغان آورد. آخرين رويارويي اعضاي اتحاديه اروپا در پس‌زمينه اعتراضات شديد كشاورزان اروپايي انجام شد كه با 1300 تراكتور راه‌هاي اطراف نشست سران اين اتحاديه را مسدود كرده بودند، آتش روشن كردند و مجسمه را در ميدان اصلي شهر پايين كشيدند. فون در لاين اعلام كرد كه بروكسل طرح‌هايي را براي كاهش قوانين و تشريفات اداري كه توسط كشاورزان معترض در سراسر اروپا مورد انتقاد قرار گرفته است، ارايه خواهد كرد. هنگامي كه كمك مالي به اوكراين به تصويب رسيد، رهبران بيشتر به مساله آينده حمايت نظامي اتحاديه اروپا از كي‌يف پرداختند. اين موضوع درحالي مطرح مي‌شود كه ناظران بر آنند كه كشورهاي كليدي اتحاديه اروپا مانند فرانسه، ايتاليا و اسپانيا تمامي تلاش خود را براي تسليح اوكراين به كار نگرفته و نخواهند گرفت. شولز كه كشورش بزرگ‌ترين كمك‌كننده اروپايي به اوكراين است، از ديگران خواسته كه حمايت نظامي خود را ارايه داده و براي كمك به كي‌يف بيشتر تلاش كنند.