بر سر دو راهي

شايد اگر عمر منوچهر مطيعي به دنيا بود و هنوز در مجله زن روز بخشي به نام بر سر دو راهي داشت، دست به قلم مي‌بردم و برايش از دو راهي مي‌نوشتم كه بعد از پخش غيرمجاز فيلم شب، داخلي، ديوار ساخته وحيد جليلوند جلوي رويم سبز شده است .دو راهي كه يك طرفش پايبندي به اصول اخلاقي است كه نمي‌گذارد فيلم متعلق به ديگري را بدون پرداخت هزينه بليت تماشا كنم و طرف ديگرش راهي است كه مرا به سينماي خانگي مي‌رساند كه فيلمي از وحيد جليلوند نمايش مي‌دهد. اينكه نوشته‌ام فيلمي از وحيد جليلوند از عمد است. قصدم برجسته كردن نام او به عنوان فيلمسازي است كه در فيلم‌هاي قبلي‌اش (چهارشنبه 19 ارديبهشت و بدون تاريخ بدون امضاء) ثابت كرده، بلد است دغدغه‌هاي اجتماعي‌اش را با درامي جذاب و تاثيرگذار به نمايش بگذارد. فضا‌سازي را هم خوب بلد است. مي‌داند دوربين را كجا بگذارد تا بيننده با حس مورد نياز داستانش همراه شود. مي‌داند بازيگران را در چه شرايطي قرار دهد كه به نقش نزديك‌تر شوند. به خاطر همين كنجكاوي تماشاي فيلم جديدي از او براي بيننده علاقه‌مند به سينمايش عادي است. وقتي پاي توقيف و جلوگيري از اكران فيلم هم به ميان بيايد كه به شكل طبيعي دامنه اين علاقه‌مندان چندين برابر مي‌شود. (با تكيه بر تمايل و حرص آدميزاد به دستيابي به چيزهاي ممنوعه چنين باوري دارم و البته با تكيه بر آنچه بر آثار توقيفي در سال‌هاي ماضي و اخير رفته است!) با اين حساب بر سر دو راهي تعهد اخلاقي و تماشاي فيلمي بدون پرداخت حق صاحبش قرار گرفتن نيز امري طبيعي است .البته من هم همچون بسياري از نفرات از اينكه در اين مورد خاص وزنه تعهد اخلاقي سبك‌تر شد و به تماشاي فيلم نشسته‌ام، عذاب وجدان چنداني ندارم. فيلم شب داخلي ديوار به دلايل مختلف ارزش پذيرش خبط تماشاي فيلمي غيرمجاز را دارد. فيلم نمونه خوبي از سينماي معترضي است كه سوژه و مضمونش فيلمساز را از خلاقيت و تلاش براي رسيدن به بياني سينما دور نكرده است. جسارت وحيد جليلوند به عنوان نويسنده و كارگردان و مونتور ستودني است. مصلحت‌انديشي دستش را نبسته است (به لحاظ معنا و ساختار) نوعي روايت تو در تويي كه انتخاب كرده و پيچ‌هايي كه به داستان داده در نوع خوش تازه است (حداقل در سينماي ايران)، اما اين تازگي فيلم را گنگ و نامفهوم نكرده و به وظيفه اجتماعي فيلم خلالي وارد نكرده است. قصدم نقد فيلم نيست. نقدش مجالي بهتر و بيشتر مي‌خواهد. انتظار هم ندارم خوانندگان روزنامه همانند خوانندگان بخش بر سر دو راهي زن روز درباره اين دو راه نظر بدهند. ترجيح مي‌دهم اين نوشته را كساني بخوانند كه هنگام تماشاي فيلم شب داخلي ديوار بر سر دو راهي مجوز نمايش دادن يا توقيف فيلم قرار گرفته‌اند. حالا ديگر راحت‌تر مي‌توانند به تحليل راهي كه انتخاب كردند، فكر كنند. نتيجه اين تصميم بالا بردن تماشاگران فيلم و ضرر تهيه‌كننده‌اش بود. آيا نيت‌شان همين بود؟