بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم اسراييل روز يكشنبه گفت تا زماني كه حماس از خواستههاي خود پا پس نكشد، با توافقي براي آزادي اسراي باقيمانده در غزه موافقت نخواهد كرد و اسراييل به تهاجم خود براي شكست گردانهاي باقيمانده حماس در جنوبيترين بخش منطقه ادامه خواهد داد. نتانياهو اين ادعا را در گفتوگو با برنامه «رودررو با ملت» از شبكه سيبياس مطرح كرد كه ارتش اسراييل بايد بدون توجه به هرگونه معامله براي آزادي برخي از 130 اسير باقيمانده در دست حماس، به رفح، در مرز جنوبي غزه با مصر حمله كند. او مدعي شد كه پيروزي كامل اسراييل بر حماس در دسترس است و هنگامي كه عمليات در رفح آغاز شود، شديدترين مرحله جنگ «هفتهها تا پايان فاصله خواهد داشت.» اسراييل به دليل وجود تعداد زيادي از غيرنظامياني كه تحت شرايط انساني بسيار دشوار پيش از اين نيز به رفح پناه آوردهاند، در سطح بينالمللي تحت فشار شديدي قرار گرفته است تا برنامههاي خود را براي حركت به رفح متوقف كند. مقامات دولت بايدن گفتهاند كه نميخواهند ارتش رژيم اسراييل قبل از تعريف برنامهاي روشن براي تضمين امنيت غيرنظاميان، تهاجم خود به رفح را آغاز كند. رفح در حال حاضر نزديك به یک ميليون و نيم آواره فلسطيني را در خود پناه داده است. در همين رابطه، روزنامه اسراييلي جروزالم پست مدعي است كه نيروهاي ارتش رژيم اسراييل طرحي را براي تخليه غيرنظاميان از شهر رفح در جنوب غزه پيش از تهاجم نظامي برنامهريزي شده خود در اين شهر ارايه كرده است؛ طرحي كه ناظران نسبت به آن با ديده ترديد مينگرند و معتقدند كه هرگونه حمله به رفح با فاجعهاي انساني در ابعاد وسيع همراه خواهد بود. در همين حال، اسكاي نيوز عربي گزارش داد كه نخستوزير تشكيلات خودگردان فلسطين، محمد سايه استعفاي خود را به رييسجمهور عباس داده است. همين منبع ميگويد كه رييس هياتمديره صندوق سرمايهگذاري فلسطين، محمد مصطفي را محتملترين نامزد پست نخستوزيري جديد فلسطين ميداند.
يك منبع رسمي در تشكيلات خودگردان فلسطين به رياست محمود عباس در كرانه باختري، اعلام كرد كه دولت جديد فلسطين متشكل از تكنوكراتها ممكن است تا پايان اين هفته در رامالله تكميل شود.
اشتيه، تلاش براي تبديل كردن تشكيلات خودگردان فلسطين به يك تشكيلات اداري امنيتي را محكوم كرد.
به گفته او تصميم براي استعفا در سايه تحولات سياسي، اقتصادي و امنيتي مرتبط با تجاوز وحشيانه اسراييل به نوار غزه و تشديد تنش بيسابقه در كرانه باختري اتخاذ شده است.
گره كور مذاكرات
مقامات اسراييلي، امريكايي، قطري و مصري روز شنبه در پاريس گردهم آمدند تا چارچوب جديدي را براي توافق آزادسازي اسرا يا اجساد آنها و برقراري آتشبس موقت ايجاد كنند. جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي ايالاتمتحده به شبكه سيانان گفت كه مذاكرهكنندگان با طرح كلي معامله براي آزادي اسراي اسراييلي موافقت كردند.
به گزارش رويترز به نقل از مقامات مصري، همچنين تيمي اسراييلي كار روي جزييات فني را با مقامات مصري و قطري روز يكشنبه در دوحه آغاز كردهاند. در همين رابطه، جيك ساليوان به سيانان گفت: «اميدواريم در روزهاي آينده بتوانيم به نقطهاي برسيم كه توافق قطعي و نهايي در مورد اين موضوع وجود داشته باشد، اما بايد منتظر بمانيم و ببينيم.» او افزود كه رژيم اسراييل هنوز برنامههاي خود را در مورد رفح به دولت بايدن ارايه نكرده است.
نتانياهو در گفتوگو با شبكه سيبياس، اين ادعا را مطرح كرد كه معامله تبادل اسراي اسراييلي با زندانيان فلسطيني به طور بالقوه در دسترس است، اما حماس هنوز رسما به چارچوب جديدي كه روز شنبه تنظيم شده، پاسخ نداده است. مذاكرهكنندگان در نشست پاريس از حماس خواستهاند در مورد مدت زمان توقف درگيريها، تعداد زندانيان فلسطيني كه در مرحله اول توافق آزاد ميشوند و خروج تدريجي نيروهاي اسراييلي از نوار غزه از خود انعطاف نشان ميدهد. به گفته منابع آگاه از مذاكرات پاريس، حماس همچنين مايل بود درخواست خود براي آتشبس دايمي را كنار بگذارد و در عوض مذاكرات در مرحله بعدي را براي رسيدن به اين هدف بپذيرد. با اين حال، مقامات مصري به رويترز گفتند حماس همچنان اصرار دارد كه ارتش اسراييل از بخشهايي از نوار عقبنشيني كند تا به فلسطينيهاي آواره اجازه بازگشت به خانههاي خود داده شود. به گفته اين مقامات، حماس همچنان بر خواسته خود مبني بر آزادي كساني كه در حال گذراندن احكام حبس طولاني در زندانهاي اسراييلي هستند، پافشاري ميكند، آنهم درحالي كه به گفته مقامات مصري، آزادي بيشتر اسراي اسراييلي در طول آتشبس منوط به پيشرفت در مذاكرات براي پايان دادن به جنگ است. منابع آگاه مصري از مذاكرات پاريس همچنين به شبكه الجزيره گفتند كه مذاكرهكنندگان اسراييلي مايل بودهاند در مورد مدت زمان توقف و آزادي تعدادي از زندانيان فلسطيني كه در پي محكوميتهاي ادعايي امنيتي در زندانهاي اسراييل هستند، در قبال آزادي تعدادي از اسراي اسراييلي مذاكره كنند. اما آنها در مورد موافقت در قبال اجازه به ساكنان غزه براي بازگشت به شمال اين منطقه يا هر تعهدي كه مذاكرات براي پايان دادن به جنگ را تضمين ميكند، مردد هستند.
مذاكرهكنندگان اميدوارند به توافقي دست يابند كه به جلوگيري از تهاجم زميني اسراييل به رفح كمك كند.
به گفته منابع رسانهاي اسراييلي، مقامات اسراييلي ضربالاجلي را براي آغاز ماه رمضان، حدود دو هفته ديگر، براي حماس تعيين كردهاند تا اسراي اسراييلي را آزاد كند، در غير اين صورت تهاجم همهجانبه اسراييل به رفح انجام خواهد گرفت. طاهر النونو، سخنگوي حماس، روز يكشنبه به الجزيره گفت كه نتانياهو به تلاشها براي پيشرفت در مذاكرات براي منافع سياسي خود آسيب ميرساند.
اين سخنگوي حماس عنوان كرد كه كليد مذاكرات براي آنها حول سه موضوع اساسي است: آتشبس پايدار، پايان دادن به هرگونه حضور نظامي اشغالگر در نوار غزه و ورود همه نيازهاي مردم براي بازسازي و پايان محاصره.
نتانياهو در گفتوگو با شبكه سيبياس، خواستههاي اوليه حماس را، ازجمله آزادي هزاران زنداني فلسطيني و آتشبس دايمي را «توهمآميز» خواند، ولي خواستار آن شد كه اين تبادل صورت گيرد. كابينه نتانياهو در هفتههاي اخير به شدت زير فشار خانواده اسراي اسراييلي قرار دارد و افكار عمومي اسراييل نيز اين فشار را بر او و كابينهاش مضاعف كردهاند. نتانياهو در اين گفتوگو مدعي شد كه فرماندهان ارشد اسراييلي قصد داشتند روز يكشنبه طرحي را به او ارايه كنند تا غيرنظاميان را از رفح به مناطقي در شمال نوار غزه مستقر كند و سپس طرحي جداگانه براي مقابله با گردانهاي باقي مانده حماس در رفح ارايه دهند.
مقامات اين رژيم مدعي هستند كه ارتش اسراييل 18 گردان از 24 گردان حماس را منهدم كرده است و هنوز چهار گردان در رفح باقي مانده است.
ناظران بر آنند كه از بين بردن حماس در غزه بسيار دور از ذهن به نظر ميرسد و اين ادعاي اسراييل مبني بر ازبين بردن كامل حماس خيال خامي است كه محقق نخواهد شد.
روايت زيردرياييهاي انصارالله
اكنون چندين ماه است كه جنبش انصارالله يمن كه به حمايت از مردم غزه عليه اسراييل و حاميان غربي اين رژيم برخاسته است، توانسته ضربات تعيينكنندهاي به منافع آنها وارد كند.
اتاق بازرگاني بريتانيا در تازهترين بيانيه خود اعلام كرده است كه تجارت اين كشور بيش از 50درصد آسيب ديده است و تنها دليل آن هم حملات انصارالله يمن به كشتيراني در درياي سرخ و خليج عدن بوده است.
انصارالله با استفاده از فناوري ارزانتر هواپيماهاي بدون سرنشين خشم مقامات پايتختهاي غربي به دليل اختلال در ترافيك دريايي را برانگيختهاند. عليرغم پاسخ نظامي ايالاتمتحده و بريتانيا، اين جنبش متعهد شده است تا زماني كه بمباران غزه ادامه دارد، آبراهههاي مهم خاورميانه را به طور موثر براي اسراييل و حاميانش به مناطق ممنوعه بدل كند. در همين رابطه، پايگاه خبري-تحليلي ميدل ايستاي به بررسي تجهيزات اين جنبش پرداخته است.
هفته گذشته، ايالاتمتحده اعلام كرد كه پنج حمله به موشكهاي كروز ضد كشتي متحرك انصارالله و همچنين يك زيردريايي بدون سرنشين (UUV) و يك شناور بدون سرنشين سطحي (USV) انجام داده است.
به ادعاي ميدل ايستاي، تاكنون، انصارالله به جزيياتي در مورد اين فناوري دست يافتهاند، ولي بسياري از تحليلها حدس و گمان هستند و بسياري به سرعت انگشت ادعاييشان را به سمت ايران، نشانه رفتهاند.
به ادعاي گزارش موسسه نيروي دريايي امريكا، عكسهاي منتشر شده از سوي ارتش امريكا در هفته گذشته «بخشي از قطعات اين شناور را نشان ميدهد كه مطابق با زيردرياييهاي بدون سرنشين مورد استفاده ايران است.»
ايالاتمتحده همواره ايران را متهم ميكند كه تجهيزات تهاجمي، لجستيكي و اطلاعاتي دراختيار نيروهاي مقاومت، از عراق تا يمن، قرار ميدهد.
تهران نيز همواره گفته است كه از حق نيروهاي مقاومت براي دفاع از خود پشتيباني ميكند و اين گروهها خود تصميم ميگيرند كه چگونه و كجا به تهديدات اشغالگران منطقهاي پاسخ دهند.
آلبرتوريزي، همكار و محقق مدعو در شوراي روابط خارجي اروپا (ECFR) در رابطه تجهيزات دريايي دراختيار انصارالله به ميدل ايستاي گفت كه آنها ميتوانند كشتيها را در قسمتهاي آسيبپذيرتر مورد اصابت قرار دهند و البته، رهگيري و هدف قرار دادن اين زيردرياييهاي بدون سرنشين نيز بسيار دشوارتر از پهپادها و موشكهاي ضدكشتي است. اين كارشناس زيرساخت و انرژي منطقه خاورميانه و شمال آفريقا همچنين عنوان كرد كه اين تجهيزات تهديدي جدي براي نفتكشها يا كشتيهاي باري هستند. با اين حال، توسعه و ساخت شناورهاي بدون سرنشين زيردريايي و سطحي بسيار پيچيدهتر از پهپادها است. آلبرتوريزي مدعي شد اگرچه ايران در اين زمينه تواناييهاي بالايي دارد، بعيد است انصارالله تعداد زيادي از آنها را در زرادخانه خود داشته باشند.
او گفت كه اين تجهيزات ميتواند دست بالاتري به نيروهاي انصارالله در منطقه دريايي بدهد و تاثير تهديدات عمليات انصارالله در درياي سرخ در حال حاضر به شدت احساس ميشود؛ تهديدهايي كه به گفته رييس اداره كانال سوئز، درآمد اين كانال براي مصر در ماه ژانويه به دنبال آغاز حملات آنها تقريبا به نصف كاهش داده است.
همچنين، آلبرتوريزي در رابطه با استفاده از زيردرياييهاي بدون سرنشين در دست انصارالله گفت كه اگرچه ممكن است تاثير فوري نداشته باشند، چراكه كشتيها و نفتكشها به طور فزايندهاي از مسيرهاي تهديد اجتناب ميكنند، با اين وجود، اين گروه از طريق زيردرياييها به راحتي ميتواند راه را براي ديگر گروههايي هموار كند كه ميخواهند از قدرت نظامي نسبتا پايين و ارزاني در برابر دشمنان قدرتمندتر و پرهزينهتر استفاده كنند.
او گفت كه مسيرهاي دريايي، عليرغم سادگي ظاهري، بسيار پيچيده و آسيبپذير هستند و پيشرفتهاي فناوري ميتواند آستانه اقتصادي و فني را براي توليد تجهيزات بدون سرنشين كه ميتوانند عليه كشتيها به كار گيرند، پايين بياورند. اين موضوع باعث ميشود گروههاي مسلح ديگر در مجاورت گلوگاه دريايي به تهديدات آتي بدل شوند، زيرا ميتوانند از جنبش انصارالله الهام گيرند و حملات مشابهي را در جاهاي ديگر انجام دهند.