چطور «جمهوري» بخوانيم؟
جمهوري افلاطون مسلما مشهورترين و تاثيرگذارترين اثر فلسفي است كه تاكنون نوشته شده است. مطمئنا اين كتاب در ميان پرخوانندهترين و مطالعهشدهترين دورههاي كارشناسي است كه همچنان الهامبخش بحثهاي معاصر در فلسفه سياسي است. به اين ترتيب، اين يك نوشته فلسفي بسيار مهم و هيجانانگيز و در عين حال چالشبرانگيز است. جمهوري افلاطون اما اثري كلاسيك و فلسفي است كه خواندن آن براي همگان سهل نيست و از پيچيدگيهاي زيادي برخوردار است. لذا اين اثر از جمله آثاري است كه لازم است با شرح آن مورد مطالعه قرار بگيرد.
در «جمهوري» افلاطون لوك پرسهاوس شرح واضح و كاملي از اين اثر كليدي فلسفي ارائه ميكند. اين كتاب كار افلاطون را در زمينه مطالعه قرار ميدهد، موضوعات اصلي را معرفي ميكند و بحث مفصلي از بخشها و قسمتهاي كليدي متن ارايه ميدهد. پرسهاوس در ادامه به بررسي برخي زمينههاي فكري ميپردازد كه جمهوري بر آنها تاثير گذاشته است و اطلاعات مفيدي را براي مطالعه بيشتر ارايه ميدهد. اين كتاب در واقع يك همراه ايده آل براي مطالعه «جمهوري» افلاطون است. «راهنماي خواننده افلاطون» نوشته لوك پرسهاوس با ترجمه سيد محمدعلي شامخي توسط انتشارات نشرني براي نخستين بار به تازگي منتشر شده است.
اين كتاب از پنج فصل تشكيل شده است كه به ترتيب عبارتند از:
فصل يكم: زمينه. برخي مباحث مطرح شده در اين فصل عبارتند از: افلاطون و سقراط، نوشتههاي افلاطون، پيشزمينه اجتماعي و سياسي.
فصل دوم: مروري بر مضامين جمهوري. در اين فصل نيز مواردي از قبيل دو تصور از عدالت، انتقاد از جامعه آتني، نفس شناسي و معرفت شناسي مورد بررسي قرار گرفته است.
فصل سوم: خواندن متن. در اين متن نيز مباحثي از قبيل شبكهاي در هم تنيده، نخستين دفاع سقراط از عدالت، به چالش كشيدن سقراط، چرا بايد عادل بود؟ ضرورت قرارداد اجتماعي، عادل بودن در قياس با عادل نمودن، شكل گرفتن بحث از شهر، شهر بدوي و عدالت، نياز به نيروي نظامي، تربيت پاسداران شهر، اشاعه اكاذيب، مخاطرات تقليد، دولت آرماني، سبك زندگي و قدرت حاكمان، شهر و فضيلتهايش، اعتراضي به نظام افلاطون، اجزاي نفس، معضلات استدلالهاي افلاطون، نخستين موج انتقادي: جايگاه زنان، دومين موج انتقادي: القاي خانواده، سومين موج انتقادي: آرمان دست نيافتني، حاكم فيلسوف، شناخت و مثل، منش فيلسوف، دموكراسي در قياس با حكومت متخصصان، تاسيس حكومت فيلسوفان، استعاره خورشيد، استعاره غار، نقد دموكراسي سياسي، نقد هنر، تبعات عدالت و... مورد بحث قرار گرفته است.
فصل چهارم: واكنشها و اثرگذاريها. واكنش ارسطو، نظريه سياسي، فلسفه اخلاق، نفس شناسي و مثل، جمهوري و سياست مدرن، كمونيسم، فاشيسم، افلاطون و فلسفه اخلاق معاصر از جمله مباحث مطرح شده در اين فصل هستند.
فصل پنجم: نكاتي براي مطالعات بيشتر. در اين فصل نيز به ترجمهها و منابع دست دوم در مطالعه جمهوري افلاطون اشاره شده است.