روند مصرف سوخت خودروهای صفر هم افزایشی است!

معاون ستاد مدیریت حمل ‌و نقل و سوخت از دوبرابر شدن مصرف سرانه بنزین در کشور خبر داده و این در حالی است که خودروهای داخلی بین دو تا سه برابر خودروهای خارجی بنزین مصرف می‌کنند و خودروهای فرسوده سهم زیادی در مصرف سوخت کشور دارند. سیدکاظم عزیزی، معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل ‌و نقل و سوخت در اظهاراتی مصرف بی‌رویه انرژی را یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشور دانسته و گفته، این مساله از یک‌سو منجر به از دست رفتن منابع محدود زیرزمینی کشور شده و از سوی دیگر خروج ارز از کشور را در پی دارد. معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل ‌و نقل و سوخت تاکید کرده که طی سه سال اخیر بیش از 40درصد به میزان مصرف بنزین افزوده شده و اکنون 85درصد از سبد سوخت بخش حمل ‌و نقل سبک کشور را به خود اختصاص داده است. براساس اظهارات عزیزی، مهم‌ترین رویکرد در جهت کنترل مصرف بنزین، متنوع‌سازی سبد سوخت مصرفی و کاهش سهم بنزین در این سبد با استفاده از راهکارهای مختلفی است که در قانون توسعه حمل‌ و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت بر اجراي آنها تاکید شده است. به گفته معاون ستاد مدیریت حمل ‌و نقل و سوخت کشور، یکی از اهداف مهم قانون توسعه حمل ‌و نقل و مدیریت مصرف سوخت، رسیدن مصرف سرانه بنزین کشور به 0.7 لیتر در روز بر نفر است که در سال‌های ابتدایی اجرای این قانون (نیمه دوم دهه 80 و نیمه اول دهه 90) با محوریت ستاد مدیریت حمل ‌و نقل و سوخت این شاخص محقق شد. براساس اظهارات عزیزی، طی سال‌های اخیر به‌تدریج از این شاخص دور شده‌ایم و اکنون این رقم به دو برابر یعنی 1.4 لیتر در روز بر نفر رسیده است. معاون ستاد مدیریت حمل ‌و نقل و سوخت کشور از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، توسعه ناوگان حمل ‌و نقل همگانی، بهینه‌سازی تقاضای حمل ‌و نقل مبتنی بر کاهش ترافیک و کاهش سفر، متنوع‌سازی سبد سوخت با حمایت از سوخت‌های جایگزین از جمله CNG، ورود خودروهای برقی به چرخه ناوگان حمل و ‌نقل، توسعه شبکه حمل‌ و نقل ریلی، آموزش و فرهنگسازی مدیریت مصرف سوخت، ارتقای استاندارد تولید خودرو و موتوسیکلت را ازجمله راهکارها برای کاهش مصرف سرانه سوخت دانست. به گفته عزیزی، قانونگذار در همین قانون با هدف کنترل مصرف سوخت بر اجرای آنها تاکید کرده که آثار اجرای آنها در کنترل مصرف سوخت در دهه یاد شده، اثبات شده است. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مصرف بنزین در ماه اسفند 1402 رکورد ۱۳۳ میلیون لیتر در روز را به ثبت رساند. از سویی طبق گفته‌های مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، میانگین مصرف بنزین در سال ۱۴۰۲ تا ۲۳ اسفند ماه ۱۱۵ میلیون لیتر در روز بوده است. آن‌طور که جعفر سالاری‌‌‌نسب اظهار کرده بود، مصرف بنزین نسبت به سال گذشته 13درصد افزایش یافته است.

مصرف بالای سوخت در خودروهای صفر

درحالی مسوولان حوزه سوخت کشور از افزایش مصرف بنزین در سال‌های اخیر خبر می‌دهند که جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در شهریور سال گذشته اظهار کرده بود که مصرف سوخت در کشور حتی در خودروهای صفر هم کاهش نیافته و روند مصرف افزایشی است، خودروهای خارجی صدی ۴ و خودروهای داخلی صدی ۱۰ مصرف بنزین‌شان است. او در اظهاراتی گفته بود که روند خروج خودروهای فرسوده از ناوگان در کشور متوقف شده، لازم است سیاست‌های بهینه‌سازی مصرف در بخش حمل ‌و نقل و خودرو هر چه سریع‌تر اجرایی شود و در صورت پیاده‌سازی این سیاست‌ها روزانه 16 میلیون لیتر سوخت صرفه‌جویی خواهد شد.

صادرکننده‌ای که به واردکننده تبدیل شد

برخی مسوولان نیز خودروها را اصلی‌ترین عامل ناترازی بنزین می‌دانند که ایران را از صادرکننده بنزین به واردکننده آن تبدیل کرده است. در این میان خودروهای فرسوده نیز سهم پررنگ‌تری در ناترازی بنزین دارند. آن‌طور که ایرج حشمتی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور گفته بود، از 25 میلیون خودروی در حال تردد در کشور، 6.5 میلیون خودرو فرسوده هستند، یعنی تقریبا به‌ازای هر 4 خودرو، یک خودرو فرسوده است که هم مصرف بنزین بالایی دارد و هم آلایندگی آن از خودروهای دیگر بیشتر است. کیفیت نامناسب خودروهای داخلی یکی از عوامل افزایش مصرف بنزین در سال‌های گذشته است، با این حال باید در کنار آن، فرسودگی خودروها در کشور و مصرف دوبرابری آنها را درنظر گرفت.

در این میان برخی مسوولان، افزایش قیمت بنزین را راهکار کاهش مصرف آن می‌دانند اما به مساله نبود حمل ‌و نقل عمومی مناسب توجهی ندارند.