دست و دلبازی بی‌‌سابقه کنگره

خبرگزاری‌های امریکایی گزارش دادند که مجلس نمایندگان امریکا روز شنبه در قالب طرحی، ۶۱ میلیارد دلار کمک جدید به اوکراین را تصویب کرد و به بن‌بست سیاسی 6 ماهه‌ای پایان داد که طی آن ذخایر تسلیحاتی و لجستیکی کی‌یف در جنگ با روسیه به ‌شدت کاهش یافته بود. این بسته که کمک 61 میلیاردی به اوکراین تنها بخشی از آن است و به 95 میلیارد دلار می‌رسد، شامل 26 میلیارد دلار کمک ایالات‌متحده برای اسرايیل و کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان در مناطق درگیر، از جمله غزه و 8 میلیارد دلار برای منطقه هند و اقیانوس آرام می‌شود. به گزارش رویترز و آسوشتیدپرس، همزمان مجلس نمایندگان امریکا با 360 رای موافق لایحه کلی «قانون صلح قرن 21 از طریق قدرت» را به تصویب رساند که در چارچوبش اقدام ادعایی علیه روسیه، ایران، چین و حماس ارزیابی شده است.

دست بالای شاهین‌ها

مایک جانسون، ريیس مجلس نمایندگان ایالات‌متحده با دموکرات‌ها همکاری کرد و فارغ از مخالفت‌های شدید درون حزب خود برای تامین مالی خیز برداشت تا درنهایت این قانون را با 311 رای موافق در مقابل 112 رای مخالف از هر دو حزب به تصویب برساند. تصویب این لایحه به منزله پیروزی جنگ‌طلبان حزب جمهوری‌خواه در برابر شاخه انزواگرایانه این حزب به رهبری دونالد ترامپ است. البته پیش از این، دونالد ترامپ ريیس‌جمهور سابق امریکا اعلام کرده بود که اگر این کمک‌ها به شکل هدیه و بلاعوض باشد و به صورت وام به اوکراین داده شود، با تصویب کمک‌های بیشتر به اوکراین از سوی کنگره مخالف نیست. با این چراغ سبز ترامپ به نمایندگان جمهوری‌خواه حزب، به نظر می‌رسد هواداران افراطی او اکنون در اقلیت مطلق قرار گرفته‌اند. در همین حال، مایکل مک کال، ريیس روابط خارجی مجلس نمایندگان از حزب جمهوری‌خواه در نطق در دفاع از تصویب بسته گفت: «ما نمی‌توانیم مدام از سایه‌مان بترسیم. باید قوی باشیم و آنچه را که درست است، انجام دهیم.» در همین راستا نشریه نیویورک تایمز نوشت: «‌اکثریت جمهوری‌خواه کنگره امریکا به طرح کمک به اوکراین رای منفی دادند. این موضوع بازتابی از مقاومت سرسخت در حزب جمهوری‌خواه برای ادامه کمک واشنگتن به اوکراین در برابر روسیه است. ائتلافی که به این لایحه رای منفی داد، اعضای راستگرای گروه آزادی مجلس نمایندگان تا الیز استفانیک، نماینده نیویورک، جمهوری‌خواه شماره سه مجلس نمایندگان را شامل می‌شد. 21 نماینده جمهوری‌خواه به حمایت امریکا از اسرايیل رای منفی دادند که در میان آنها می‌توان به باب گود، نماینده جمهوری‌خواه ویرجینیا و ريیس گروه آزادی مجلس نمایندگان، اشاره کرد. این نماینده با تکرار دلایلی که معمولا جمهوری‌خواهان راستگرای مخالف با کمک‌های خارجی مطرح می‌کنند -ازجمله ترجیح اختصاص بودجه به موضوعات داخلی امریکا- تاکید کرد که با هرگونه اقدامی که موجب افزایش بدهی‌های کشور می‌شود، مخالف است. ران جانسون، ‌از دیگر منتقدان این لایحه بود که با ارائه دلایل خود برای مخالفت با تخصیص بودجه به اوکراین و اسرايیل گفت: کنگره از پولی خرج می‌‌کند که «ما نداریم» و ایالات‌متحده باید به جای آن بر تامین امنیت مرزهای خود تمرکز کند. این درحالی است که گروهی از ناظران می‌گویند كه این قانون ريیس جمهور ایالات‌متحده را وامی دارد تا از دولت اوکراین بازپرداخت کمک‌ها را به شکل اقساط 10 میلیارد دلاری در آینده طلب کند. این بازبینی در بسته پیشنهادی همواره حمایت ريیس‌جمهور سابق دونالد ترامپ را در پشت سر خود داشته است و مجلس نمایندگان با اکثریت جمهوری‌خواه از دولت بایدن خواسته بودند تا آن را به صورت دلخواه نمایندگان جمهوری‌خواه اصلاح کند؛ امری که محقق شد و اکنون مهم‌ترین مانع از سر راه این بسته پیشنهادی برداشته شده است و مجلس نمایندگان آن را تصویب کرده است. این بسته برای اینکه به قانون بدل شود، باید از مجلس سنا و امضای ريیس‌جمهور امریکا نیز بگذرد که باتوجه به اکثریت حمایت‌های دموکرات‌های سنا و دولت بایدن از بسته، به نظر راه چندانی برای تبدیل شدن به قانون ندارد. جمهوری‌خواهان و در راس آنها دونالد ترامپ و مایک جانسون، ريیس مجلس نمایندگان تاکید کرده بودند که هرگونه کمکی به کی‌یف بايد به شکل وام باشد،
از همین رو بسته ارائه شده به ريیس‌جمهور این امکان را می‌دهد که بازپرداخت این وام‌ها را از سال 2026 شروع کند. دموکرات‌ها و برخی جمهوری‌خواهان پرچم‌های اوکراین را حین رای‌گیری به اهتزاز درآوردند، لحظه‌ای نادر از حزب‌گرایی در مجلسی که به ‌شدت درگیر ایدئولوژی است و با اختلاف بسیار کم بین دو حزب تقسیم شده بود. حکیم جفریز، رهبر دموکرات مجلس نمایندگان، گفت: «جمهوری‌خواهان سنتی مجلس به رهبری مایک جانسون، ريیس مجلس، به این مناسبت و در دفاع از دموکراسی برخاسته‌اند.» مجلس نمایندگان اوایل روز شنبه همچنین بسته کمکی 8 میلیارد دلاری را با هدف جلوگیری از حمله چین به تایوان تصویب کرد. این مجلس همچنین لایحه‌ای را تصویب کرد که براساس آن شرکت فناوری چینی «بایت دانس» مجبور می‌شود خود را از اپلیکیشن محبوب رسانه‌های اجتماعی TikTok کنار بکشاند، در غیر این صورت با ممنوعیت ایالات‌متحده مواجه خواهد شد. این لایحه همچنین برای مصادره دارایی‌های میلیارد دلاری روسیه برای کمک مالی به اوکراین مجوز می‌دهد. سنا قصد دارد رای‌گیری در مورد بسته ترکیبی را از روز سه‌شنبه آغاز کند.

جزيیات بسته تصویبی

لایحه 61 میلیارد دلاری اوکراین شامل 13 میلیارد دلار برای پر کردن انبارهای تسلیحاتی ایالات‌متحده است که قبلا به اوکراین داده شده و 14 میلیارد دلار برای سیستم‌های دفاعی ایالات‌متحده برای حمایت از اوکراین. این لایحه همچنین ۷ میلیارد دلار برای عملیات نظامی امریکا در منطقه لحاظ کرده است. کمک اقتصادی 5/9 میلیارد دلاری این لایحه به اوکراین در قالب وامی است که ريیس‌جمهور می‌تواند پس از انتخابات بعدی کاملا ببخشد. ایده وام ابتدا توسط ترامپ، نامزد احتمالی حزب جمهوری‌خواه مطرح شد.

لایحه کمک به تایوان، شامل 2 میلیارد دلار بودجه نظامی خارجی برای تایوان و 9/1 میلیارد دلار برای تکمیل ذخایر تسلیحاتی ایالات‌متحده جهت پوشش اقلام و خدمات ارائه شده برای این جزیره می‌شود. همچنین 3/3 میلیارد دلار برای توسعه زیرساخت‌های زیردریایی تعریف شده است. لایحه کمک به اسرايیل که با 366 رای موافق در مقابل 58 رای مخالف تصویب شد، شامل 4 میلیارد دلار برای دفاع موشکی اسرايیل در پی پاسخ پهپادی و موشکی آخر هفته گذشته ایران است. ایالات‌متحده همچنین 9 میلیارد دلار کمک بشردوستانه جهانی از جمله برای استفاده در غزه به اصرار دموکرات‌ها ارائه می دهد.

بازی خطرناک جانسون

جانسون درخواست‌های محافظه‌کاران برای الحاق قوانین مرزی ایالات‌متحده را که فقط جمهوری‌خواهان حامی آن هستند، نادیده گرفت. این امر شانس تصویب این لایحه را در سنای تحت کنترل دموکرات‌ها از بین می‌برد. او همچنین به دموکرات‌ها برای رفع موانع رویه‌ای برای قانون، شکستن سنت‌های دهه‌ها و به خطر انداختن مقام ریاست خود تکیه کرد. سه قانونگذار محافظه‌کار شامل مارجوری تیلور گرین از جورجیا، توماس ماسی از کنتاکی و پل گوسار از آریزونا می‌گویند که آماده رای دادن به اخراج او از سمت خود هستند. گرین روز شنبه گفت: «هیچ کاری برای تامین امنیت مرزها یا کاهش بدهی ما انجام نمی‌شود. اوکراین حتی یکی از اعضای ناتو هم نیست.» ماسی روز شنبه گفت امیدوار است که اپوزیسیون فزاینده جمهوری‌خواه درنهایت جانسون را مجبور به کناره‌گیری کند، این چهره امریکایی تاکید کرد: «اما اگر موضوع به نتیجه برسد، برای برکناری جانسون رای‌گیری خواهد شد.» در همین حال، ولودیمیر زلنسکی، رييس‌جمهور اوکراین از ۶۱ میلیارد دلاری که برای کشورش در نظر گرفته شده استقبال کرد و گفت که کمک‌های نظامی و اقتصادی «هزاران و هزاران نفر را نجات خواهد داد.» با این حال، به نظر می‌رسد تعداد انگشت‌شماری از جمهوری‌خواهان محافظه‌کار که تهدید کرده بودند در صورت فشار آوردن به رای‌گیری در اوکراین، جانسون را از قدرت برکنار خواهند کرد، حداقل به‌ طور موقت روز شنبه عقب‌نشینی کردند. مارجوری تیلور گرین، نماینده کنگره در شبکه سی‌ان‌ان گفت: «در واقع از همکارانم می‌خواهم به مناطق خود بروند و از رای‌دهندگان خود در مورد عصبانیت‌شان از نتیجه رای‌گیری بشنوند.» لایحه اوکراین همچنین به بایدن اجازه می‌دهد دارایی‌های روسیه را مصادره کرده و بفروشد و پول آن را برای تامین مالی بازسازی دراختیار اوکراین قرار دهد، اقدامی که ازسوی سایر کشورهای گروه 7 مورد استقبال قرار گرفته است.

جای تعجب نیست که روسیه دیدگاه مخالفی را اتخاذ کند. به گزارش خبرگزاری دولتی تاس، دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه گفت: «این اقدام ایالات‌متحده، امریکا و غرب را غنی‌تر خواهد کرد و اوکراین را با کشتار بیشتر اوکراینی‌ها به خاطر دولت مستقر در کی‌یف، ویران خواهد کرد.» ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز گفت که قانون تصویبی ایالات‌متحده برای ارائه کمک‌های نظامی به اوکراین، اسرايیل و تایوان «بحران را در سراسر جهان عمیق‌تر خواهد کرد.» زاخارووا در کانال رسمی سخنگوی وزارت خارجه روسیه در تلگرام نوشت: «کمک نظامی به حکومت مستقر در کی‌یف حمایت مستقیم از فعالیت‌های تروریستی است. از منظر کمک به تایوان نیز، این لایحه مداخله در امور داخلی چین است. همچنین، کمک به اسرايیل نیز راهی است مستقیم به سمت تشدید تنش و افزایش بی‌سابقه درگیری در منطقه.» سنای امریکا این لایحه را روز سه‌شنبه بررسی خواهد کرد. پس از تصویب سنا، این لایحه برای امضای بایدن ارسال خواهد شد. این لوایح محصول ماه‌ها مذاکرات سخت، فشار متحدان امریکا و درخواست‌های مکرر زلنسکی برای کمک است. ایالات‌متحده پشتیبان اصلی نظامی اوکراین در جنگ این بازیگر علیه روسیه بوده است، اما کنگره تقریبا یک سال و نیم است که، عمدتا به دلیل اختلافات دو حزب، بودجه گسترده‌ای را برای متحد خود تصویب نکرده است. بایدن و قانونگذاران دموکرات در کنگره ماه‌هاست که بر یک بسته جدید تسلیحاتی برای اوکراین فشار می‌آورند. اما جمهوری‌خواهان، تحت تاثیر دونالد ترامپ، نامزد ریاست‌جمهوری این حزب، تمایلی به تامین بودجه به کی‌یف برای درگیری طولانی‌مدت ندارند.

تامین مالی جنگ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در ماه نوامبر که انتظار می رود بار دیگر بایدن را در مقابل ترامپ قرار دهد، به محل مناقشه تبدیل شده است. جانسون، پس از ماه‌ها تردید، سرانجام از بسته کمکی به اوکراین حمایت کرد. جانسون گفت: «به بیان صریح، ترجیح می‌دهم به اوکراین گلوله بفرستم تا پسران امریکایی را.»