حمله به داوران و تهديد آنها يك معضل جهاني است. اين مساله در برخي كشورها بيشتر است و در برخي كشورها كمتر. ارتباطي هم به رشته ورزش خاصي ندارد. هر رشته‌اي كه مخاطب زياد داشته باشد و با مساله طرفداري درگير شود با اين مشكل روبه‌رو مي‌شود. در كشور خودمان داوران از حملات كلامي و تهديدهاي جاني كه در فضاي مجازي از سوي هواداران دريافت مي‌كنند، شاكي هستند. كمتر پيش آمده كه داوري براي يكي از تيم‌هاي پرطرفدار كشور سوت بزند و بعد از آن يا از سوي خود اعضا و طرفداران آن تيم يا تيم رقيب فحش نخورد.
اخيرا در بازي رئال مادريد و بايرن مونيخ موقعيت خاصي پيش آمد كه باعث شد شيمون مارسينياك، داور سرشناس بازي آماج حملات نه تنها طرفداران بايرن كه دشمنان رئال مادريد قرار بگيرد. بعد از بازي انبوه پيام‌هايي حاوي فحاشي جنسي به خانواده مارسينياك، تهديد به مرگ و تهمت روانه اين داور شد. «مارسينياك تو حرامزاده هستي»، «براي امنيت خودت هم كه شده به آلمان نيا»، «چقدر پول گرفتي؟»، «مي‌دانيم كجا زندگي مي‌كني» و «لعنت به تو، مارسينياك، حرامزاده منزجر‌كننده» بخشي از پيام‌هاي قابل پخش در رسانه‌ها بود كه نثار اين داور شد.
اخيرا كنفرانسي برگزار شده با اين عنوان كه چگونه بايد جلوي سوءاستفاده از داوران را بگيريم؟ و گاردين گزارش مفصلي از آن ارايه داده كه خواندنش خالي از لطف نيست و حتي مي‌تواند در كشور ما نيز تا حدودي مورد استفاده قرار بگيرد. لااقل در بخش‌هايي كه به تكنولوژي مربوط نيست.
به گزارش روزنامه اعتماد و به نقل از گاردين، رويكردهاي متعددي براي جلوگيري از حملات هواداران و اعضاي تيم‌ها كه هدف‌شان مقامات از جمله داوران است مورد نياز است، اما واضح است كه بايد نمونه‌هايي در راس آنها ارايه شود.
جملاتي كه نثار مارسينياك پس از حذف بايرن مونيخ از ليگ قهرمانان در هفته گذشته شد را ديديد. جنايت مارسينياك؟ صرفا به خاطر دميدن در سوت و اعلام آفسايد زودهنگام؟ به اين معني كه شوت ماتياس دليخت مي‌توانست احتمالا گل تساوي را وارد دروازه رئال كند، اما آن سوت باعث شد تصوير توسط VAR بررسي نشود. اين در حالي است كه حتي تصوير فريز شده هم نيز نمي‌توانست تاييد كند كه دليخت جلوتر از مدافع رئال است يا در كنار او. اما اين همه باعث نشد كه توماس توخل، مربی بايرن در كنفرانس خبري بعد از بازي نگويد تصميم داور «مثل خيانت» است يا جلو فحاشي در رسانه‌هاي اجتماعي را بگيرد. اين فقط مربوط به فوتبال نيست. در واقع، اين مي‌توانست در هر ورزشي، به هر زباني، در هر روز ديگري باشد. اين شرايطي است كه ما اكنون در آن زندگي مي‌كنيم. وين بارنز، داور فينال جام جهاني راگبي 2023، چند روز پيش تقريبا در مورد تهديدهاي وحشتناكي كه به خاطر انجام كارش متوجه زندگي، همسر و فرزندانش شده است، صحبت كرد. او به كنفرانس سالانه Sport Resolutions گفت: «ما به عنوان داور عمدا تصميمي نمي‌گيريم كه مورد انتقاد قرار بگيريم. اما در پشت پرده جام جهاني راگبي تهديدهايي به خشونت جنسي براي همسرم وجود داشت، تهديدهايي به خشونت عليه فرزندانم و شما مي‌گوييد، آيا واقعا ورزش در مورد چنين چيزهايي است؟»
در سطح پايه شرايط خيلي بهتر نيست. به عنوان يك مقام ارشد تنيس، اندرو نيكلاس وين گفت كه آزار توسط والدين در كنفرانس‌هاي مربوط به مسابقات نوجوانان اكنون آنقدر بد شده كه تنيس استراليا شروع به نصب دوربين‌هاي مداربسته روي بدن داوران كرده است. در همين حال مايك رايلي، داور سابق ليگ برتر فوتبال به عواقب چنين رويه‌اي اشاره كرد. او گفت: «سه سال پيش، ما 280 هزار داور در سراسر اروپا داشتيم. اكنون ما 240هزار داور داريم و سالانه 20 درصد از داوران كم مي‌شود.»
پس چگونه اين را برطرف كنيم؟ اين همان چيزي است كه بارنز، نيكلاس وين و رايلي مي‌خواستند در جلسه خود در آن كنفرانس، با عنوان نقطه كوري كه در ورزش ناديده گرفته شده، بررسي كنند: «رسيدگي به سوءاستفاده از مقامات مسابقه» و سعي كردند آن را شكست بدهند و به طور آزمايشي، به عنوان روزنه‌اي در ميان تاريكي اقدامي انجام بدهند. همين‌طور ورزش‌هاي بيشتري كه مي‌خواهند جوش‌هاي چركين را بتركانند هم حضور داشتند و در مورد ابزارهاي لازم براي اين كار صحبت كردند.
اولين نكته‌اي كه مورد توجه قرار گرفت، اين بود كه وقتي كارشناسان در رسانه‌هاي اجتماعي كامنت‌هاي آنلاين را همزمان با بازي رديابي مي‌كنند، متوجه مي‌شوند كه حملات به داوران پس از بازي توسط بازيكنان، مربيان و كارشناسان، به ويژه زماني كه از كلمات مشخصي مانند «خيانت» يا «دزدي» استفاده مي‌كنند، بيشتر مي‌شود. استفاده از اين كلمات مي‌تواند منجر به سوءاستفاده بيشتر هواداران در مورد تصميم داور شود. بارنز به مخاطبانش گفت: «همه ما مي‌دانيم كه به محض اينكه فردي در يك پوزيشن مسووليتي نظري را ارائه مي‌دهد يا كاري مي‌كند، انبوهي از آدم‌ها را درگير خود مي‌كند و وقتي مردم مي‌گويند ما مي‌دانيم بچه‌هاي شما كجا به مدرسه مي‌روند، اين با ذهن شما بازي مي‌كند.»
جلوگيري از اظهارنظر كارشناسان سخت است، اما وقتي صحبت از بازيكنان و مربيان مي‌شود، بارنز پيشنهاد كرد كه مجازات‌هاي شديدتر به «تمركز ذهن» آنها كمك مي‌كند. او به عنوان نمونه به جريمه 10000 پوندي جك ناول در سال گذشته- زماني كه براي اكستر بازي مي‌كرد- اشاره كرد، پس از اينكه او در توييتي نوشت كه «اخراج يكي از هم‌تيمي‌هايش يكي از بدترين تصميم‌هايي است كه تا به حال ديده‌ام.»
دومين نكته مرتبط: بازيكنان در سطح پايه از بزرگ‌ترها در ليگ‌هاي بالاتر كپي مي‌كنند. بنابراين درست كردن لحن از بالا حياتي است. رايلي از فوتبال انگليس به دليل «پيشرو بودن» در تصويب جريمه‌هاي سنگين‌تر براي زماني كه بازيكنان مقامات رسمي را مورد حمله قرار مي‌دهند، تمجيد كرد. او به يك نمونه هم اشاره كرد: از جمله منچسترسيتي كه در جريان تساوي 3-3 خود مقابل تاتنهام در دسامبر گذشته، 120 هزار پوند مجازات شد. او معتقد است وقتي باشگاه‌هايي مانند آرسنال و لستر در حمله و انتقاد به داور چه در زمين و چه در فضاي مجازي، دنباله‌روي هواداران خود مي‌شوند، به وضوح نشان مي‌دهد كه چنين رفتاري قابل قبول نيست.
سوم، استفاده از فناوري هوش مصنوعي است. آن هم براي شناسايي و ارائه شواهد سوءاستفاده به پليس حتي زماني كه فرد آيدي فيك دارد. بارنز به ابتكار پيشگامانه راگبي جهاني با شركت فناوري Signify AI اشاره كرد كه منجر به پيگرد موفقيت‌آميز يك استراليايي در ماه گذشته شد. اين فرد پيام‌هاي تهديدآميز و توهين‌آميز به يك داور و همسرش از طريق فيس‌بوك در طول جام جهاني ارسال كرده بود. البته چنين فناوري ارزان نيست و تعداد افرادي كه تحت تعقيب قضايي قرار گرفتند هنوز بسيار كم است. اما وقتي سازمان‌هايي مانند راگبي جهاني و كميته بين‌المللي المپيك (IOC) روي آن سرمايه‌گذاري مي‌كنند، پيامي به تهديدكنندگان و كساني كه در خط مقدم حملات مجازي هستند، ارسال مي‌كند: اينكه ممكن است گير بيفتيد!
همان‌طور كه جيك مارش از شركت Signify گفت: «كساني كه در ورزش شركت مي‌كنند، نمي‌خواهند مورد سوءاستفاده قرار بگيرند. شما نمي‌توانيد در خيابان راه برويد و تهديد به مرگ كنيد. اما مردم فكر مي‌كنند در فضاي مجازي مي‌توانند بدون مجازات هر چه دل‌شان خواست، بگويند. بنابراين حتي اگر فعلا فقط يك پيگرد قانوني هم باشد، تاثير دارد، زيرا ورزشكاران و مسوولان مي‌دانند كه مي‌توان كاري انجام داد.» هنگام گپ زدن با نيكلاس وين، نكته ديگري هم به چشم آمد. با وجود تمام انتقاداتي كه از فناوري در ورزش وجود دارد، يك مزيت قدرداني نشده فناوري اين است كه تعداد اشتباهات تغييردهنده نتايج بازي توسط داوران كاهش پيدا كرده است. در تئوري اين بايد به حملات كمتري به داوران منجر شود. اما مطمئنا، هميشه به اين سادگي نيست. با اين حال ببينيد قبل از فناوري Hawk-Eye يا همان چشم عقاب تنيس‌بازان چقدر سر داوران خط غرغر مي‌كردند؟ فناوري به وضوح به كريكت و راگبي نيز كمك كرده است و در حالي كه VAR مشكلات خود را دارد، معمولا از داوران در برابر فاحش‌ترين اشتباهات آنها محافظت مي‌كند. اين كنفرانس با درخواست ورزش براي يافتن راه‌هاي بهتر براي انساني كردن شيوه برخورد با داوران به پايان رسيد. به عنوان مثال، رايلي خاطرنشان كرد كه وقتي داوران در پيش فصل به باشگاه‌هاي ليگ برتر مي‌رفتند و بازيكنان را مي‌شناختند، كمتر مورد توهين آنها در طول مسابقات قرار مي‌گرفتند.
در همين حال، بارنز پيشنهاد كرد كه اگر طرفداران داوران را بهتر بشناسند، شايد با توضيح تصميمات‌شان پس از آن، سطح حملات مجازي كاهش يابد. او گفت: «به نظر مي‌رسد مردم فكر مي‌كنند كه ما براي خراب كردن بعدازظهرهاي‌شان تلاش مي‌كنيم. اما اگر آنها ببينند كه ما عاشق ورزش هستيم، ممكن است كمي كمتر از گذشته به ما حمله كنند. يكي از دلايلي كه باعث مي‌شود اين همه حملات در رسانه‌هاي اجتماعي وجود داشته باشد، اين است كه شخص قرباني خود را نمي‌شناسد.»
اين ممكن است صرفا يك آرزو باشد. اما نكته گسترده‌تر بارنز، اينكه داوران تمام تلاش خود را مي‌كنند و سزاوار اين حجم از فحاشي و تهديد نيستند قاطعانه مورد توافق همه قرار گرفت و همان‌طور كه او اشاره كرد، اگر بهترين داوران به خاطر اين شرايط كنار بروند، چگونه اوضاع ممكن است بهتر شود؟