بنی گانتز از کابینه جنگ اسرايیل خارج شد
بقای سیاسی نتانیاهو در دستان رادیکال‌ها!
احسان پناه‌بر
به گزارش نیویورک تامیز، بنی گانتز، یکی از اعضای کابینه جنگی سه نفره اسرايیل، روز یکشنبه استعفای خود را اعلام کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرايیل را به سوءمدیریت تلاش‌های جنگی و ارجح دانستن «بقای سیاسی» خود بر نیازهای امنیتی اسرايیل متهم کرد.
ناظران معتقدند این اقدام بنی گانتز تهدیدی فوری علیه نتانیاهو نیست، چراکه «بی‌بی» همچنان ائتلاف اکثریت کنست را در دست دارد. کابینه اسرايیل بیشتر به متحدان راست افراطی مخالف آخرین پیشنهاد آتش‌بس مورد حمایت امریکا و خواهان ادامه جنگ تکیه می‌کند. به گزارش سی‌ان‌ان، بنی گانتز در بیانیه استعفای خود گفت: متاسفانه نتانیاهو مانع از دستیابی ما به پیروزی (ادعایی) در غزه می‌شود و این امر برای ما بسیار دردناک است. او افزود که نتانیاهو «وعده‌های توخالی می‌دهد» و اسرايیل باید مسیر دیگری را در پیش بگیرد.
او گفت انتظار دارد که جنگ برای سال‌های آینده نیز ادامه یابد. فرمانده سابق ارتش رژیم اسرايیل، مدت کوتاهی پس از حمله حماس در چیزی که نمایش وحدت خوانده می‌شود، به کابینه نتانیاهو پیوست. حضور او همچنین جایگاه اسرايیل را نزد متحدین بین‌المللی‌اش تقویت کرد.
بنی گانتز روابط کاری خوبی با مقامات امریکایی دارد. او پیش از این گفته بود که اگر نتانیاهو طرح جدیدی برای غزه پس از جنگ تدوین نکند تا 8 ژوئن کابینه را ترک خواهد کرد، اما او نشست خبری برنامه‌ریزی شده شنبه شب را پس از آزادی چهار اسیر اسرايیلی لغو کرد. مقامات بهداشتی غزه اعلام کردند که در این حمله برای آزادی چهار اسیر اسرايیلی، دست‌کم 274 فلسطینی ازجمله تعداد بسیاری کودک کشته شدند. بنی گانتز خواستار برگزاری انتخابات اسرايیل در پاییز شد و سومین عضو کابینه جنگ، یوآو گالانت، وزیر جنگ این رژیم را تشویق کرد که «کار درست را انجام دهد» و از کابینه نیز استعفا دهد. گالانت قبلا گفته بود که اگر اسرايیل به دنبال تصرف مجدد غزه پس از جنگ باشد، استعفا خواهد داد و کابینه را ترغیب کرد تا برنامه‌هایی را برای تشکیل دولت مستقل فلسطین انجام دهد. روز شنبه، نتانیاهو از بنی گانتز خواسته بود که کابینه اضطراری زمان جنگ را ترک نکند. او در یک درخواست مستقیم به بنی گانتز مدعی شد: «این زمانی برای اتحاد است، نه برای تفرقه.»
گیدئون راحت، ريیس دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه عبری بیت‌المقدس در این باره به آسوشتیدپرس گفت که تصمیم بنی گانتز برای ترک کابینه عمدتا «یک حرکت نمادین» است که دلیل آن ناامیدی او از نتانیاهو است. او خاطرنشان کرد که این امر می‌تواند اتکای نتانیاهو را به اعضای افراطی و راستگرای کابینه به رهبری ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی افزایش دهد. او گفت: فکر می‌کنم جهان خارج، به‌ویژه ایالات‌متحده، چندان از این موضوع خوشحال نیستند، زیرا آنها بنی گانتز و حزبش را افراد مسوول‌تری در این کابینه می‌دانند. عصر یکشنبه، بن‌گویر خواستار حضور در کابینه جنگ شد و مدعی شد که بنی گانتز و کابینه کوچک‌تر به دلیل تصمیم‌های ایدئولوژیک «خطرناک» تلاش‌های جنگ را به‌هم ریخته‌اند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرايیل، تحت فشار فزاینده‌ای ازسوی کابینه جنگ خود و نزدیک‌ترین متحد کشورش بر سر طرح‌های پس از جنگ برای غزه قرار دارد، حتی در شرایطی که جنگ با حماس هیچ نشانه‌ای مبنی بر پایان ندارد. روز شنبه، بنی گانتز، یکی از اعضای کابینه جنگ و رقیب سیاسی اصلی نتانیاهو، گفته بود که اگر برنامه جنگی جدید کابینه اسرايیل دولتی بین‌المللی، عربی و فلسطینی برای رسیدگی به امور غیرنظامیان در غزه تدوین نکند، در 8 ژوئن کابینه را ترک خواهد کرد. او اکنون با دو روز تاخیر اقدام به استعفا کرد. یوآو گالانت، وزیر جنگ نیز، سومین عضو کابینه، خواستار طرحی برای اداره فلسطین شد و در سخنرانی این هفته گفت که با حکومت اسرايیل بر غزه موافقت نخواهد کرد. در همین حال، ایالات‌متحده خواستار احیای تشکیلات خودگردان فلسطینی برای اداره غزه با کمک عربستان‌سعودی و دیگر کشورهای عربی قبل از تشکیل کشور شده است. انتظار می‌رود جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، این برنامه‌ها را هنگام بازدید از اسرايیل در روز یکشنبه به اجرا بگذارد.
تاکنون نتانیاهو همه این درخواست‌ها را نادیده گرفته است، اما اقدام بنی گانتز می‌تواند حاشیه مانور او را کاهش دهد. نتانیاهو هرگونه نقشی برای تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه را رد کرده و گفته است که قصد دارد مسوولیت‌های مدنی را به فلسطینی‌های محلی غیروابسته به تشکیلات خودگردان یا حماس واگذار کند. او همچنین مدعی شده است که تا زمانی که حماس شکست نخورد، انجام چنین برنامه‌هایی غیرممکن است. به‌زعم ناظران، خروج گانتز نتانیاهو را بیش از پیش وابسته به متحدان ائتلاف راست افراطی خود، از جمله ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی وابسته خواهد کرد که اگر او خواسته‌های آنها را برآورده نکند، می‌توانند راحت‌تر کابینه را سرنگون کنند. آنها از اسرايیل خواسته‌اند تا غزه را دوباره اشغال کند، «مهاجرت داوطلبانه» فلسطینی‌ها را از این سرزمین ترغیب کند و شهرک‌های یهودی‌نشینی را که در سال 2005 در غزه از بین رفتند، دوباره احیا کند. منتقدان نتانیاهو، ازجمله هزاران نفری که در ماه‌های اخیر به تظاهرات هفتگی پیوسته‌اند، او را متهم می‌کنند که جنگ را برای بقای سیاسی‌اش طولانی می‌کند. بنی گانتز، که چند روز پس از حمله 7 اکتبر که آغازگر جنگ بود، حزب میانه‌رو خود را وارد کابینه کرد، به نتانیاهو هشدار داد که راه رادیکال‌ها را پی نگیرد و تمام اسرايیل را به ورطه نابودی نکشاند. نتانیاهو این اتهامات را رد می‌کند و می‌گوید که تمرکز او بر شکست حماس است و مدعی است انتخابات تمرکز کابینه‌اش را از تلاش‌های جنگی منحرف می‌کند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در صورت برگزاری انتخابات جدید، نتانیاهو از سمت خود برکنار می‌شود و گانتز به احتمال زیاد جایگزین او خواهد شد. این احتمالا پایان کار سیاسی طولانی نتانیاهو خواهد بود و او را به دلیل اتهامات فساد طولانی‌مدت در معرض پیگرد قانونی قرار می‌دهد. الیوت گاتکین، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در وبسایت سی‌ان‌ان نوشت که بنی گانتز بارها نسبت به وضعیت جنگ و منطقه به کابینه اسرايیل هشدار داده بود و او اکنون تصمیم خود برای استعفا را عملی کرد تا نشان دهد که واقعا رقیب سرسختی برای نتانیاهو در عرصه سیاست است. در 18 ماه مه، او اعلام کرد که اگر نتانیاهو برنامه منسجمی برای بازگرداندن اسرای اسرايیلی در غزه و اداره غزه پس از جنگ (از جمله موارد دیگر) ارائه نکند، کابینه جنگ را ترک می‌کند. او اکنون این تهدید خود را عملی کرده است، هر چند باتوجه به آزادی چهار اسیر اسرايیلی در روز شنبه، او تهدید خود را دو روز به تاخیر انداخت. به عقیده گاتکین، ممکن است در سه حوزه مهم استعفای گانتز احساس شود: کابینه اسرايیل، پیشبرد جنگ با حماس و چشم‌انداز سیاسی اسرايیل. شاید مهم‌ترین تاثیر خروج گانتز چیزی بود که او در ذهن داشت اما به وقوع نخواهد پیوست؛ یعنی فروپاشی کابینه. آرون دیوید میلر، مذاکره‌کننده سابق خاورمیانه، روز یکشنبه قبل از استعفای گانتز به سی‌ان‌ان گفت که موقعیت بنی گانتز در کابینه در حال بهبود است. او دوست دارد در کابینه بماند و به نوعی اهرم فشاری بر دیگر اعضای افراطی کابینه باشد، اما در حال حاضر ظرفیت لازم برای سقوط کابینه را ندارد. این امر به این دلیل است که نتانیاهو و شرکای ائتلافش هنوز 64 کرسی از 120 کرسی کنست را در اختیار دارند. به عقیده گاتکین، بنابراین، اگر جو بایدن، ريیس‌جمهور امریکا از فشار بر نتانیاهو برای پذیرش توافق آتش‌بس دست بردارد، تبادل اسرای اسرايیلی و زندانیان فلسطینی انجام نشود و وزرای افراطی نتانیاهو تهدیدهای خود مبنی بر ترک کابینه را عملی نکنند، نتانیاهو می‌تواند با خیال راحت تا زمان برگزاری انتخابات در اکتبر 2026 در سمت خود باقی بماند (نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اگر انتخابات اکنون برگزار می‌شد، بنی گانتز پیروز می‌شد). به‌زعم گاتکین، برای فلسطینی‌های غزه، کابینه اسرايیل عاری از بنی گانتز به این معنی است که اوضاع بدتر از این نخواهد شد. بعید به نظر می‌رسد که دست «تعدیل‌کننده» بنی گانتز که متیو میلر به آن اشاره می‌کند، منجر به «آسان‌تر» کردن شرایطی برای مردم غزه شده باشد. اخیرا، متیو میلر، سخنگوی کاخ سفید گفته بود که سیاست‌های متعادل‌کننده بنی گانتز باعث جلوگیری از افراط‌گرایی در کابینه نتانیاهو شده است. اما، این ایده کاخ سفید به نظر با واقعیات میدان در غزه همخوانی ندارد. گاتکین باور دارد قدرت بنی گانتز در کابینه تحت‌الشعاع هیاهوی وزرای افراطی بود و خود بنی گانتز نیز به این موضوع پی برده بود. بنابراین، ماندن یا رفتن او برای مردم غزه تفاوت چندانی نمی‌کرد. از سوی دیگر، این تحلیلگر مسائل خاورمیانه می‌افزاید که یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم اسرايیل و سومین عضو کابینه جنگ نیز به موضوع فلسطینی‌های غزه اهمیت نمی‌دهد، بلکه تنها به دنبال جایگاه خود در مخالفت با راهبرد نامشخص بایدن در غزه است. او وزیر جنگ و مسوول ادامه این درگیری بی امان و ویرانگر است. بنابراین، باید نسبت به هر آنچه در غزه می‌گذرد، پاسخگو باشد. هم گانتز و هم گالانت هیچ ابایی از مخالفت علنی با نتانیاهو ندارند. هر دو وزیر کابینه جنگ سابقه درگیری و مخالفت با نتانیاهو را دارند. هر دو بر سر اصلاحات قضایی با نتانیاهو درگیر بوده‌اند و یکبار نیز گالانت به اعتراض از کابینه خارج شد، ولی دوباره به سمت خود برگشت. بنی گانتز در میان اسرايیلی‌ها به موضع و موقعیت بسیار مطلوبی رسیده است، اما خوب می‌داند تا این جنگ ادامه دارد، نمی‌تواند قدرت را از چنگ نتانیاهو درآورد.
در حال حاضر، تمام چشم امید بنیامین نتانیاهو و البته به شکل تناقض‌آمیزی به اعضای افراطی کابینه بی‌بی دوخته شده است؛ یکی به ماندن آنها در کابینه و دیگری به رفتن آنها.