چرا دایره‌المعارف فلسفی استنفورد؟
مصطفي ملكيان|دایره‌المعارف فلسفی استنفورد که توسط انتشارات دانشگاه استنفورد در امریکا منتشر می‌شود، هفت ویژگی دارد که من مجموع این هفت ویژگی را در هیچ دایره‌المعارف فلسفی دیگری به زبان‌های انگلیسی و آلمانی ندیده‌ام و از این حیث در این دو زبان، بهترین دایره‌المعارف فلسفی است.
1- تفصیلی بودن: در دو زبان انگلیسی و آلمانی هیچ دایره‌المعارف فلسفی به این مفصل نداریم. اگر کل این دایره‌المعارف به فارسی ترجمه شود، کتابی حدودا شصت هزار صفحه‌ای می‌شود، یعنی 120 جلد 500 صفحه‌ای. این ویژگی بسیار مهم است، زیرا هرچه دایره‌المعارف مختصرتر می‌شود، میزان فشردگی مطالب بیشتر شده و در نتیجه میزان در دسترس بودن و آسان‌یاب بودن آن کمتر می‌شود.
2- جامع بودن: هیچ مبحث و مطلب فلسفی سراغ ندارم که این دایره‌المعارف به آن نپرداخته باشد.
3- روزآمد بودن: ما دایره‌المعارفی از این جدیدتر نداریم و کاملا به‌روز و کارآمد است، ضمن آنکه دايما در حال به‌روزتر شدن است، یعنی دايما در مقالات تجدیدنظر می‌شود. در برخی مقالات تاکنون 7بار تجدیدنظر شده و در مطالب آن اصلاحات و حذف و اضافه صورت گرفته است. این امر باعث نو شدن مطالب دایره‌المعارف می‌شود. وقفه‌‌‌ای هم در این نو شدن نیست و همچنان روند فعال است.
4- تکثر و تنوع نظرات: این دایره‌المعارف در باب هر موضوع یا مساله یا مشکل فلسفی نظرات متضاد را هم بیان می‌کند. گاهی در باب یک موضوع یا مساله یا مشکل فلسفی سه مدخل آمده که نظرات نویسندگان این سه مدخل با یکدیگر متضاد است و گاهی متخالف با هم است. این ویژگی برای اهل فلسفه‌ای که نمی‌خواهد در تنگنای یک نظر باقی بماند، آموزنده و مفید است.
5- فقدان تنگ‌نظری: از دو جهت در این دایره‌المعارف تنگ‌نظری نمی‌بینیم. اولا فقط فلسفه غرب نیست و فلسفه‌های دیگر در سایر نقاط جهان هم مثل فلسفه در جهان اسلام، هند، چین، ژاپن، آفریقا، کره و... هم مورد توجه این دایره‌المعارف است. ثانیا در باب فلسفه غرب هم صرفا به فلسفه در کشورهای آنگلوساکسون و آنگلوآمریکن اکتفا نشده و به همان میزان که به این فلسفه‌ها که بیشتر گرایش تحلیلی دارند، پرداخته، به فلسفه‌های بر اروپا یا فلسفه‌های قاره‌ای
(continetial philosophy) هم پرداخته است. درحالی که مثلا دایره‌المعارف فلسفی پل ادوارزد یا دایره‌المعارف فلسفی راتلج خیلی کم به فلسفه‌های در اروپا می‌پردازند، حتی کشورهای اروپایی که امروزه چندان فلسفه‌های قوی عرضه نکرده‌اند، مثل اسپانیا، پرتغال و یونان امروز.
6- عمق مطالب: این دایره‌المعارف در باب هر موضوعی معمولا عمیق‌تر از سایر دایره‌المعارف‌ها بحث کرده است.
7- دشوار بودن: از این نظر بهتر است دانشجویان سال‌های اول فلسفه در زبان انگلیسی با دایره‌المعارف‌های پل ادوارزد و راتلج کار کنند، اما برای دانشجویان دوره‌های بالاتر استنفورد به تمام معنا سنگ تمام گذاشته و هر چیزی را با نهایت عمق بیان کرده است.
از جهت این هفت ویژگی هیچ دایره‌المعارف فلسفی در زبان‌های انگلیسی و آلمانی نمی‌شناسم که به اندازه دایره‌المعارف فلسفی استنفورد برای کسانی که به شعب مختلف فلسفی علاقه‌مند هستند، سودمند باشد.