ميدل ايست‌اي مطرح كرد
معماي چرخش اردوغان
ميدل ايست‌اي در تحليلي به پيوستن تركيه به يكي از سازمان‌هاي امنيتي ناتو يا سازمان همكاري شانگهاي پرداخته است. به نظر مي‌رسد اردوغان، بنا به دلايلي، طرفدار عضويت در هر دو سازمان باشد. ميدل ايست‌اي حضور مورد انتظار رييس‌جمهور تركيه در اجلاس سران دو سازمان رقيب هم، يعني ناتو و سازمان همكاري شانگهاي را در يك ماه نشان‌دهنده تحركات پيچيده ژئوپليتيك آنكارا مي‌داند.
در هفته‌هاي آتي، دستور كار رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه مملو از نشست‌هاي بين‌المللي است كه نشان‌دهنده تلاش‌هاي آنكارا براي تعامل با قدرت‌هاي غربي و آسيايي است. در حالي كه تحليلگران اروپايي خاطرنشان مي‌كنند كه نفوذ بين‌المللي تركيه در حال كاهش است، اردوغان در حال آغاز يكسري بازديد رسمي از پايتخت‌هاي قاره سبز است. سفر او روز چهارشنبه در مادريد آغاز مي‌شود و در آنجا با پدرو سانچز، نخست وزير اسپانيا ديدار خواهد كرد.
اسپانيا كه شريك تجاري مهم و متحد ناتو است، در سال‌هاي اخير به دليل منافع مشترك در درياي مديترانه، به تركيه نزديك‌تر شده است. جنگ اسراييل عليه غزه اين رابطه را بيشتر تقويت كرد: ماه گذشته، اسپانيا كشور مستقل فلسطين را به رسميت شناخت و اعلام كرد كه قصد دارد به پرونده نسل‌كشي آفريقاي جنوبي عليه اسراييل در دادگاه بين‌المللي دادگستري بپيوندد. تركيه ماه گذشته پيشنهاد كرده بود كه مي‌تواند همين رويه را دنبال كند. اردوغان پس از سفر به اسپانيا براي شركت در اجلاس سران گروه 7 در آپوليا از 13 تا 15 ژوئن عازم ايتاليا خواهد شد.
جورجيا ملوني، نخست‌وزير ايتاليا، از رييس‌جمهور تركيه در كنار ديگر رهبران غير گروه-هفت دعوت كرد تا ديدگاه‌هاي متنوعي را در اين اجلاس مطرح كنند. منابع در آنكارا مي‌گويند اردوغان و ملوني روابط خوبي با يكديگر دارند كه زيربناي آن منافع متقابل در شمال آفريقاست. در منطقه شمال آفريقا، دولت ايتاليا بيشترين علاقه را به مهار مهاجرت و تامين قراردادهاي انرژي دارد. اردوغان در 3 تا 4 جولاي قصد دارد در نشست سران سازمان همكاري شانگهاي در آستانه قزاقستان شركت كند.
تركيه به عنوان يك كشور ناظر، علاقه شديدي به عضويت كامل در گروه اوراسيا از خود نشان داده، اگرچه اين آرزو نگراني‌هايي را در غرب ايجاد كرده است. مقامات تركيه پيش‌تر به ميدل ايست‌اي گفته بودند كه عضويت كامل به دليل محدوديت‌هاي ناتو در برابر عضويت‌هاي جايگزين امنيتي-محور بعيد است.
عمر اوزكيزيلچيك، تحليلگر انديشكده شوراي آتلانتيك در اين باره به ميدل ايست‌اي گفت: از ديدگاه تركيه، تصميم‌گيرندگان در آنكارا به جهان از دريچه منافع تركيه نگاه مي‌كنند. آنها بر اين باورند كه تركيه با ديپلماسي 360 درجه بهترين خدمت را دارد و نمي‌خواهد قدرت اقتصادي رو به رشد آسيا را از دست بدهد. اردوغان در 6 جولاي همچنين در اجلاس غيررسمي سازمان دولت‌هاي ترك در شوشا آذربايجان شركت خواهد كرد. رهبر تركيه به عنوان يكي از بنيانگذاران سازمان دولت‌هاي ترك در پوشش كنوني‌اش، اهميت قابل توجهي براي اين سازمان قائل است. مقامات تركيه بر ابتكار تجاري كريدور ميانه براي انتقال كالا از چين به اروپا از طريق كشورهاي ترك مانند قزاقستان و آذربايجان متمركز هستند. اوزكيزيلچيك گفت كه در شرق، به ويژه در آسياي مركزي، تركيه شريكي مهم براي كشورهاي ترك، نه تنها به دليل پيوندهاي فرهنگي، بلكه به دليل ظرفيت آن براي ارايه جايگزين براي برخي نيازهاي حياتي است. پس از نشست سازمان دولت‌هاي ترك، اردوغان در تاريخ 9 و 11 جولاي براي شركت در نشست سران ناتو در جشن 75 سالگي به واشنگتن سفر خواهد كرد.
اگرچه نشست برنامه‌ريزي شده با جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات متحده در ماه مه به دليل نگراني‌هاي مربوط به چشم‌انداز‌هاي داخلي در جريان تهاجم اسراييل به غزه لغو شد، بحث در مورد نشست دوجانبه در اين اجلاس همچنان ادامه دارد. اوزكيزيلچيك بر وزن فزاينده تركيه در سياست بين‌الملل، به‌ويژه از زمان آغاز جنگ اوكراين تاكيد مي‌كند. آنكارا در اين مناقشه يكي از ميانجيگران بوده است و در عين حال به اوكراين كمك‌هاي نظامي كليدي از جمله پهپادهاي مسلح ارايه مي‌كند.
اوزكيزيلچيك به ميدل ايست‌اي گفت كه تركيه از يك مصرف‌كننده به يك تامين‌كننده موارد امنيتي تبديل شده است. از زمان تهاجم به اوكراين، متحدان غربي اكنون بيش از هر زمان ديگري به تركيه نياز دارند و همچنين براي ناتو بيش از پيش ارزش قائل هستند. آخرين مرحله از سفر ديپلماتيك اردوغان، چهارمين نشست جامعه سياسي اروپا در لندن در 18 جولاي خواهد بود. اين بستر تحت رهبري فرانسه براي آنكارا مهم است، زيرا مذاكرات غيررسمي با كشورهايي مانند قبرس را كه تركيه با آنها روابط ديپلماتيك رسمي ندارد، تسهيل مي‌كند. اوزكيزيلچيك گفت كه تركيه قصد دارد روابط با آسيا را تقويت كند و به دنبال مشاركت در ترتيبات چند جانبه است. برنامه سفر كنوني اردوغان به عنوان نمونه بارز نقش رو به رشد بين‌المللي تركيه است.