تا چند روز ديگر با انتخاب رييسجمهور جديد و با روي كار آمدن دولت چهاردهم، حوزه فرهنگ و هنر دستخوش تغيير و تحولات جدي ميشود و بخشهاي مختلف آن اعم از موسيقي، تئاتر، هنرهاي تجسمي و خاصه سينما با آرايش جديدي از مديران همراه ميشود، اينكه مديران دولت چهاردهم از ميان چه اشخاصي انتخاب ميشوند و اين افراد چقدر ميتوانند و اصلا ميخواهند در مسير خواسته اهالي فرهنگ و هنر باشند و فرصتي براي طرح دغدغههاي آنها فراهم کنند، همه به انتخاب رييسجمهوري برميگردد كه در روزهاي آينده براي ايران انتخاب ميشود .
اگرچه تجربههاي ناخوشايند كشور در سالهاي اخير، باعث شد این روزها هنرمندان سمت و سوي سياست نباشند و اصلا آنچه انتخابات 1403 را كمي متمايز ميكند عدم حضور هنرمندان و به اصطلاح سلبريتيهاست، اما به هر حال با تغيير هر رييسجمهوري، تغيير و تحولات اساسي در حوزه فرهنگ، خاصه هنر را شاهد هستيم و طبيعتا اهالي فرهنگ و هنر با وجود نارضايتيها، ايدهها و تفكرات و پيشنهاداتي براي انتخاب شخص اول كشور دارند .
ما با ابوالحسن داودي، سيد جمال ساداتيان و پيام فروتن سه هنرمند شناخته شده، گفتوگويي انجام داديم و نظرشان را درباره اين مهم جويا شديم كه پيش روي شماست.
ابوالحسن داودي: پزشكيان «صداقت» دارد
در ابتداي بحث با ابوالحسن داودي، نويسنده، كارگردان و تهيهكننده و كارشناس سينما صحبت كرديم. او گفت: با وجود مجموعه اتفاقاتي كه در سالهاي گذشته در كشور افتاد و با تجربيات تلخي كه همهمان داريم، شخصا اميد چنداني نداشتم كه بتوان دوباره توجه مردم را به گزيدن رفتاري مدني چون انتخابات جلب كرد آن هم در شرايطي كه جامعه درد كشيده و بيعدالتي ديده ما كارش از دوقطبي شدن به چند قطبي شدن كشيده و گروهي خاص كشور را به سراشيبي سقوط سوق ميدادند و متاسفانه هنوز هم ميدهند، گروهي تماميتخواه و خالصساز كه فكر ميكنند مملكت قريبا مال آنهاست و احتمالا زورشان به همه ميرسد و شايد هم حق دارند غيرهمفكرانشان را به دريا پرت كنند! خب در اين شرايط كسي مثل پزشكيان وقتي حرف ميزند كه ممكن است برخي مواضعش باب دل ما هم نباشد، اما خصوصيتي در تمام شخصيت انتخاباتي و تمامي انفعالاتش موج ميزند كه در اين وانفساي غلبه تام ريا و تزوير و دورويي حكم كيميا را دارد ... صداقت و پرهيز از رياكاري... پديدهاي كه در ابتدا طول ميكشد كه براي جامعه جا بيفتد، اما او حداقل تا حالا توانسته است قاعدههاي دستمالي شده انواع فريب را در مراوده و مواجههاش با مردم دخالت ندهد، پديدهاي كه انگار كمكم داشت از قاموس سپهر سياسي ايران به كلي حذف ميشد.
او افزود: پزشكيان بيش از هر دستاندركاري در اين بازي سرد شده و از دهن افتاده انتخاباتي «صداقت» دارد و اين «صداقت» پديدهاي است كه به شدت جامعه در تصميمگيري و گذار از يك قهر و خشم عميق به يك كنش مدني كارساز، مثل انتخاباتي واقعي و دستكاري نشده، به آن نياز دارد و شايد هم اين آخرين فرصت باشد در مقابل تيرگي، ابهام و خطر فروپاشي بزرگ كه هيبت و احتمالش چندي است بيش از پيش آشكار شده، واقعا حضور پديدهاي چون پزشكيان دراين وانفسا غنيمت است و من فكر ميكنم توانش را دارد كه خيلي از معادلات را دگرگون كند.
داودي ادامه داد: جامعه ما در حال حاضر در بدترين شرايط رواني به سر ميبرد و بايد روحيات و نگراني مردم را در نظر گرفت، زماني بود كه ما سينماگران با دولتها و حاكميتها كم و بيش تعامل داشتيم، اما در اين يكي، دو سال اخير، با مواضعي كه گرفته شد و سياستهاي شداّد و غلاظي كه جاري شد و شكاف عميقي كه عامدانه به گسلي پرنشدني تبديل شد، امكان اين تعامل كاملا از بين رفت، بيمهري گاه و بيگاه به قشر پيشاهنگ و نخبه جامعه، در برخي مسوولان كلان فرهنگي كمكم تبديل به يك دشمني آشكار شد، سياست غالبي كه اولين وظيفهاش گويا از بين بردن طبقه متفكر و نخبه و متوسط جامعه بود؛ به جرات ميگويم اين شرايط را در اين شكل آشكار و برهنه قبلا تجربه نكرده بوديم، در اين شرايط حضور كسي مثل پزشكيان به نظرم ميتواند بسيار مهم باشد.
اين فيلمساز به صحبتهايش افزود: گمان ميكنم در حال حاضر جامعه فرهنگي و نسل جوان زخم خورده و حتي باقيمانده طبقه متوسط در حال متلاشي ما با خودش كلنجار ميرود كه آيا ميتواند با تمام تحقيرهايي كه در يكي، دو سال اخير شده با همه ضدصداقتها و با همه جبههگيريهاي تماميتخواهانه برخي كه همچنان خود را غالب تصور ميكنند كنار بيايد يا نه؟
آقاي پزشكيان شايد از برخي جهات كانديداي آرماني همه جامعه نباشد، اما به شخصه بر اين عقيدهام كه در گرداب جهاني حائلي كه سهمگينانه در شرف گذر از ماست، او بهترين كسي است كه ما را از يك موقعيت ناگزير و فروپاشي بزرگ نجات ميدهد و امكان ديالوگ جمعي را فراهم ميكند .
اميدوارم اشتباه نكنم، اما به نظر من جامعه اگر بتواند تكههاي پاره پاره شدهاش را دوباره گرد هم آورد، در معرض يك زايمان مدني دوباره است.
... و به نظر ميرسد اين تنها راه صلاح باقيمانده است.
سيد جمال ساداتيان: پزشكيان بارقههاي اميد براي سينماگران است
سيد جمال ساداتيان، تهيهكننده و كارشناس سينما با بيان اينكه قطعا راي ميدهم، چرا كه معتقدم بايد از حق مدنيام استفاده كنم، گفت: آنچه در صحبتهاي كانديداي محترم دريافت ميكنيم بيشتر برنامههاي كلي است، خاطرم هست چند ماه پيش رييس برنامه و بودجه جمعي از سينماگران را دعوت كرد، همه اهالي سينما كه در آن جلسه حضور داشتند از مطالباتشان صحبت كردند و ايشان هم يكسري حرفهاي دلچسب به ما تحويل دادند، اما دريغ از اينكه يكي از حرفهاي او اجرايي شود انگار فقط چهار تا عكس يادگاري ميخواست با هنرمندان بگيرد و براي تبليغات به نفع خودش بهره ببرد. يا آقاي رييسي كه خداوند ايشان را رحمتشان كند، در سخناني قبل از صدارتشان وعدههاي زيادي داده بودند اما چه شد؟ آيا وعدههايشان زمينه عمل به خود گرفت؟ قطعا بخشي خير .
تهيهكننده فيلم «چهارشنبهسوري» به صحبتهايش ادامه داد: متاسفانه در سينما آنقدر حجم مطالبات و كارهاي تلنبار شده زياد است كه با يك يا دو جلسه نميتوان درباره راهكارهاي آن خاصه با شخص رييسجمهور به نتيجه رسيد يا توقع داشته باشيم همه ريز مشكلات سينماگران را بداند، اما از مجموع صحبتهايي كه نامزدهاي محترم داشتند به نظرم آمد آقاي پزشكيان نگاهشان به اهالي هنر نزديكتر است و مشكلات سينماگران را ميداند حتي آقاي پزشكيان در صحبتهايشان بارقههاي اميدي براي سينماگران به وجود آوردند، من به شخصه از او حمايت ميكنم.
اين تهيهكننده افزود: در صحبتهاي آقاي پزشكيان نكتهاي بود كه خواسته بسياري از ما اهالي سينماست و آن برداشتن نگاه امنيتي از سر سينماگران و حوزه هنر است. نگاه امنيتي بر سر حوزه هنر كه وقت هنرمندان و هم وقت آنها را براي رفع مشكلات به وجود آمده ميگيرد. نكته مهمتر اينكه اين عامل خودسانسوري در سينماست و خودسانسوري، مانع تفكر و زايش هنري خلاق هنرمندان ميشود.
ساداتيان در بخش ديگري ازصحبتهاي خود توضيح داد: سينما از ابزارهاي مدرن زندگي امروز است. مردم همانقدر كه روزانه براي جسمشان به تغذيه نياز دارند به همان اندازه و شايد هم بيشتر به تغذيه روح نياز دارند و به نظر من، هنر از تغذيه جسم هم مهمتر است و از اين رو ما بايد براي تنوع سلايق، توليد محتوا داشته باشيم، حالا پرسش اينجاست چقدر بستر توليد براي آثار خوب و مفيد فراهم است؟ سينما بايد در خدمت توسعه فضاي فرهنگي باشد و به كالبد شكافي موضوعات اجتماعي بپردازد.
او تاكيد كرد: با توجه به نارساييهايي كه در كشور داريم آيا براي هنرمند فضاي مناسب براي طرح موضوعات فراهم است تا از اين طريق بتواند به كالبد شكافي موضوعات مهم كشور بپردازد؟ نظرم اين است فضا را طوري فراهم كردند كه هنرمندان را از هرگونه فعل و انفعال خلاقانه منع ميكنند و براي ارايه خلاقيتهاي آنها سد شدهاند.
به نظرم با صحبتهايي كه آقاي پزشكيان داشتند هنرمندان در اين مقوله ميتوانند به وعدههايي كه ايشان داده تا حدودي اميدوار باشند.
پیام فروتن: آقای پزشکیان
اهل تفکر و تدبیر است
اما در بخش دیگری از این گزارش سراغ پیام فروتن طراح صحنه، کارگردان و استادیار دانشگاه تهران رفتیم، فروتن گفت: به شخصه معتقدم باید درانتخابات شرکت کرد، چراکه رای دادن را یک فرصت دموکراتیک میدانم، البته بعضیها چنین عقیدهای ندارند و میگویند پیشاپیش رایها شمرده شده، اما به نظرم ما الان در شرایط بحرانی هستیم، اسرايیل تمام تلاشش را میکند که ما را وارد بازی خودش کند، از طرف دیگر امریکا، آماده نشسته است، از سوی دیگر مسائل برجام و هستهای داریم، همه و همه به نظرم فرصتی است که ما باید تلاش کنیم ایران را نجات دهیم، من برای مشروعیت مملكتم حرف میزنم و رای میدهم تا فشار از روی ایران برداشته شود.
این طراح صحنه افزود: معتقدم نظام ما یکسری کلیات و سیاستهای راهبرداری دارد مثل رابطه با امریکا، هیچ کسی هم درباره آن هیچ اختیاری ندارد، هر کسی هم وعدهای در این خصوص میدهد، نمیتواند اجرایی کند، این موارد سیاستهای کلی نظام است که تغییرناپذیر هستند، اما با آقای پزشکیان میتوانیم در جزيیات تغییرات ایجاد کنیم، اینجاست که فرق میکند چه کسی ريیسجمهور ایران شود.
استادیار دانشگاه تهران گفت: همانطور که در دوره آقای خاتمی، کشور دست متخصصان بود، این امیدواری وجود دارد که کشور با حضور آقای پزشکیان توسط متخصصان اداره شود، متاسفانه از دوره احمدینژاد به بعد اداره کشور با آدمهای تندرو و با نگاه ایدئولوژیک بود، همین شد که رانتخواری و انواع فساد به وجود آمد، اما تاکید میکنم در دوره آقای خاتمی متخصصان کشور را اداره میکردند و مدیران بخش میانی هنر، از اهالی فرهیخته و کارآمد بودند.
من معتقدم آقای پزشکیان جهان امروز را میشناسند و مهمتر از آن نسل امروز را میشناسند، آقای پزشکیان همانطور که در صحبتهایشان هم هست کارشناس نیستند، این طبیعی هم هست اما سراغ متخصصان میروند، تصورم این است با آقای پزشکیان میتوان حرکتی کرد و مدیران میانی دون پایه را به متخصصان و مسوول تبدیل کرد.
فروتن گفت: در تکمیل صحبتهایم بگویم اگر آقای پزشکیان میگویند کارشناس نیستم، بسیار درست و بحق میگویند، برای اینکه در عرض 50 بعد روز باید ريیسجمهور برای کشور انتخاب شود، کاملا مشخص است که آقای پزشکیان برنامه منسجم نداشته باشد، باید به او وقت داد تا برنامهریزی کند، حوزه هنر، حوزه کیلویی حرف زدن و و عدههای الکی دادن که نیست، نمیتوان مثل آقای زاکانی بود که وعدههایی پوپولیستی و عوامفریب میدهد، نمیدانم ایشان کی فرصت کردند که کتاب منتشر کنند، ولی آنچه میدانم آقای پزشکیان اهل تفکر و تدبیر است.
امیدواری به تغییر در نگرشهای فرهنگی
کشور با دکتر پزشکیان
جمعی از مدیران پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حمایت از دکتر مسعود پزشکیان نامزد انتخابات ریاستجمهوری بیانيهای منتشر کردند.
جمعی از وزرا، معاونان وزرا، روسای سازمانهای تابعه و مدیران ستادی و استانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بیانیهای با اعلام حمایت قاطع از نامزدی آقای دکتر مسعود پزشکیان، بر این باور هستند که با پیروزی ایشان در انتخابات پیشرو و تغییر در نگرشهای فرهنگی، «امید به ایجاد دولتی فرهنگی» رنگی واقعی به خود خواهد گرفت. متن بیانیه بدین شرح است:
«به نام خداوند جان و خرد»
ملت آگاه و فرهنگپرور ایران
در دنیای پیچیده امروز اگر بپذیریم دین همچنان هدایتگر بشر است، باید اذعان کنیم که گوهر آن به ویژه در سطح اجتماع، امری فرهنگی است و لازمه آن احترام به آزادیهای اجتماعی و گسترش آگاهی عمومی است. از این منظر وظیفه دولت در جمهوری اسلامی ایران تشکیل دولتی با صبغه فرهنگی است، دولتی که بتواند در پیشبرد اهداف خود برقراری عدالت در همه زمینهها را سرلوحه خویش قرار دهد و رشد و بالندگی فرهنگی را فراهم سازد.
در آستانه انتخابات ریاستجمهوری هشتم تیر ماه ۱۴۰۳، رقابتی نسبتا معنادار در جامعه ایجاد شده و شاهد توقعات روزافزون و انتظارات قابل اعتنایی به ویژه از سوی نسل جوان و نوخاسته هستیم.
ما جمعی از مدیران فرهنگی، هنری و رسانهای کشور که در دولتهای پیشین مسوولیتهایی را برعهده داشتهایم، با اعلام حمایت قاطع از نامزدی آقای دکتر مسعود پزشکیان، شخصیت فرزانه، مدیر و مدبر عمیقا باور داریم که با پیروزی ایشان در انتخابات پیشرو و تغییر در نگرشهای فرهنگی، «امید به ایجاد دولتی فرهنگی» رنگی واقعی به خود خواهد گرفت و با فعال کردن ظرفیتهای قانونی، امکان بهرهمندی اقشار مختلف جامعه به خصوص جوانان و زنان این مرز و بوم، از حق آزادی و فعالیتهای گسترده فرهنگی در امور رسانهای، اطلاعرسانی، هنری و فرهنگی فراهم خواهد شد.
این اسامی به شرح زیر است:
سیدعطاالله مهاجرانی، احمد مسجدجامعی، علی جنتی، سیدرضا صالحی امیری، عبدالواحد موسوی لاری، مرتضی حاجی، علی ثقفی، ابوالقاسم خوشرو، سیدمحمد بهشتی، محمد معزالدین، مرتضی کاظمی، سید مجتبی حسینی، محمدمهدی حیدریان، محسن امینزاده، سیدمحمد صحفی، مهدی فریدزاده، محمد حسن پزشک، محمد خدادی، محمدرضا حشمتی، عبدالهادی فقهیزاده، محمدعلی نظامزاده، محمدحسین ملک احمدی، ابوالقاسم ایرجی، قدرتاله مشایخی، اعظم نوری، علیاصغر کاراندیش، لادن حیدری، احمد ستاری، محمدعلی خسروی، هادی خانیکی، ابراهیم اصغرزاده، محمدمهدی شاهحسینی، ابراهیم انصاریلاری، محمدجواد حقشناس، سیدمحمدرضا موالیزاده، جلیل سازگارنژاد، مهرنوش جعفری، علیرضا تابش، مرتضی رضوانفر، مهدی سکاکی، مسعود اخوان، بهروز فتحی، مهرشاد کاظمی، علی غیاثیندوشن، محمدمهدی احمدی، عبدالعلی رضایی، بهروز گرانپایه، احسان آقایی، علیرضا رضاداد، محمود اربابی، علیاکبر صفیپور، سیدمهدی طباطبایینژاد، ابراهیم داروغهزاده، سعید رجبی فروتن، محسن شمس، سیدجمال هادیانزواره، مهدی یزدانی، علیرضا قاسمخان، ارمغان بهاروند، مجتبی اقدامی، علیرضا سمیعآذر، حسین سلیمی، بهرام جمالی، کسری نوری، عبدالرسول وصال، مهدی فرقانی، مجید صیادی، سیدعلی موسوی بجنوردی، نعمتالله فاضلی، خسرو طالبزاده، شعبانعلی بهرامپور، مسعود کوثری، علیمحمد همتی، امین عارفنیا، منوچهر ناصرالملکی، مهرداد آگاهی، برزین ضرغامی، عباس نظری، سیدحسین سیدزاده، سیداحمد موسوی بجنوردی، محمدجواد نجفی، یداله سبحانی، عمران خودآموز، عادله کشمیری، محمود دهقان هراتی، علیرضا کمساری، محمد جوروند، مسعود کرباسچی، خسرو نشان، دلاور بزرگنیا، جواد محقق نیشابوری، حسین شاکری، رضا دهبانیپور، محمدرضا علیزاده احمدآبادی، حسین اسحاقی، بهزاد مریدی، عطا نافعی، احد جاودانی، فاطمه کرباسی، همایون قنواتی، ناصر مقدم، علی ملانوری شمسی، یوسف شاهحسینی، علی مرادی، فاطمه کرمپور، محمود رنجبر فخری، رسول بشیریوند، محمد احمدیپور، محمود شفیعی، ناصر نبیزاده و سیدسعید سرابی.