سايه جنگ در شامات؛ آيا اسراييل به لبنان حمله خواهد كرد؟

بر اساس گزارش‌هاي اطلاعاتي سرويس‌هاي امنيتي ايالات متحده، فرانسه و انگليس، ارتش اسراييل در حال برنامه‌ريزي براي آغاز نبرد زميني در مرزهاي جنوب لبنان است. فراخوان سفارتخانه‌هاي خارجي براي خروج شهروندان غيرلبناني نشان‌دهنده اوج‌گيري تنش ميان مقاومت اسلامي لبنان و رژيم صهيونيستي است. تل‌آويو مدعي است طي هشت ماه اخير بيش از 60 هزار صهيونيست مجبور به ترك خانه‌هاي خود شده و در مركز- جنوب فلسطين اشغالي آواره هستند. تداوم اين روند علاوه بر وارد كردن ضربات سنگين به اقتصاد اسراييل سبب خدشه‌دار شدن بازدارندگي رژيم صهيونيستي در برابر همسايه شمالي شده است. بر همين اساس مقامات نظامي و اعضاي كابينه نتانياهو خواستار عقب‌نشيني نيروهاي نخبه رضوان از «مرزهاي آبي» از طريق مذاكرات ديپلماتيك يا گزينه نظامي هستند. در سوي مقابل حزب‌الله لبنان بارها اعلام كرده است كه به دنبال جنگ گسترده با اسراييل نيست و عمليات محدود مقاومت با پايان يافتن جنگ غزه متوقف خواهد شد. به بياني ديگر مقاومت در شرايط فعلي دليلي براي آغاز جنگ گسترده با اسراييل ندارد. بر همين اساس در ادامه اين يادداشت سعي خواهيم كرد تا نگاهي به آخرين تحولات جاري در جبهه لبنان داشته باشيم.  مهم‌ترين متغير در جريان حل‌وفصل بحران لبنان آينده سياسي بايدن و نتانياهو در واشنگتن-تل‌آويو است. شكست سخت بايدن از ترامپ در جريان مناظره 27 ژوئن در شبكه «سي‌ان‌ان» و حملات پياپي نامزد جمهوري‌خواهان به كاخ سفيد به خاطر نوع مديريت جنگ غزه نشان‌دهنده ميزان تاثير بحران‌هاي جاري در خاورميانه روي روندهاي سياسي در امريكاست. پيش از اين برخي كارشناسان مسائل امريكا مدعي بودند كه اساسا موضوعات مربوط به حوزه سياست خارجي تاثير زيادي روي مناظرات يا روند راي دادن مردم امريكا ندارد، اما به نظر مي‌رسد در عصر ارتباطات اين ادعا ديگر اصالتي نداشته باشد. راهپيمايي‌هاي گسترده اقليت‌هاي ديني- قومي و دانشجويان يا گسترش حال تيم سياست خارجي دولت بايدن با اين سوال مهم مواجه است كه آغاز جنگي جديد در لبنان تا چه اندازه مي‌تواند شانس پيروزي دموكرات‌ها در انتخابات نوامبر را كاهش دهد.  نتانياهو اما با وضعيت متفاوتي مواجه است. پس از خروج بني گانتز از كابينه جنگ اسراييل، صداي تندروها در تل‌آويو بيش از پيش به گوش مي‌رسد. افرادي همچون گالانت، بن گوير و اصموطريچ با تاكيد بر ايده جنگ در چند جبهه سعي دارند تا بدون دستيابي به نقطه آتش‌بس در جنگ غزه، تجاوز گسترده به جنوب لبنان را آغاز كنند. نتايج نظرسنجي‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه موفقيت‌هاي كوچك «بي‌بي» همچون آزاد چهار اسير صهيونيست سبب بهبود جايگاه وي در مقايسه با نيروهاي اپوزيسيون شده است. بر همين اساس آغاز جنگ فراگير با لبنان نه تنها خطر جدي براي جايگاه سياسي نتانياهو به نظر نمي‌رسد، بلكه مي‌تواند ورق را به نفع راست‌گرايان برگردانده و سبب پيروزي احتمالي آنها در انتخابات آتي كنست شود. به گزارش خبرگزاري «ان‌بي‌سي» ارتش اسراييل قصد دارد تا پس از عقب راندن نيروهاي رضوان، با نقض قطعنامه 1701 شوراي امنيت، خط حائل 16 كيلومتري در مرز لبنان و فلسطين اشغالي ايجاد كند.  طي روزهاي اخير ناوها و كشتي‌هاي تهاجمي امريكا با عبور از درياي سرخ و تنگه جبل‌الطارق راهي شرق مديترانه شدند. منابع خبري مدعي‌اند اين اقدام با هدف پشتيباني از سيستم پدافندي اسراييل در برابر حملات احتمالي حزب‌الله، ايران و ساير اعضاي محور مقاومت صورت گرفته است. مقامات امريكايي معتقدند كه در نبرد احتمالي ميان حزب‌الله و رژيم صهيونيستي، سامانه‌هاي پدافندي اسراييل توان مقابله با حجم انبوه حملات مقاومت را نداشته و امريكا هم مانند عمليات «وعده صادق» نمي‌تواند به نفع صهيونيست‌ها وارد ميدان نبرد شود. همزمان روزنامه لبناني الاخبار خبر از ورود هياتي قطري به بيروت داد. اين گروه قرار است با هماهنگي امريكا روند برقراري آتش‌بس در نوار غزه و لبنان را دنبال كنند تا از اين طريق بتوانند جلوي تجاوز احتمالي اسراييل به «عروس خاورميانه» را بگيرند.  مقامات اسراييلي با تعيين ضرب‌الاجل يك سپتامبر (بازگشايي مدارس) اين پيام را به بيروت ارسال كردند كه اگر مقاومت تن به خواسته‌هاي آنان ندهد آنكه تل‌آويو آماده است تا تراژدي غزه را در لبنان تكرار كند. بني گانتز عضو سابق كابينه جنگ اسراييل در جريان كنفرانس هرتزليا تهديد كرد كه اگر حزب‌الله از طريق گزينه ديپلماتيك عقب‌نشيني انجام ندهد، اسراييل قادر است تا بخش زيادي از ظرفيت‌هاي حزب‌الله را تنها در چند روز از بين ببرد. نكته قابل ذكر آن است كه صهيونيست‌ها اگر قصد آغاز ماجراجويي جديد در لبنان را دارند ابتدا بايد خود را آماده شليك ده‌ها هزار موشك و پهپاد مقاومت كنند. عمليات موفقيت‌آميز پهپاد «هدهد» در آسمان حيفا و تصوير‌برداري آن از مراكز حساس رژيم اين پيام را براي نتانياهو دارد كه جنگ با مقاومت بهاي سنگيني دارد و مي‌تواند به قيمت نابودي بخش بزرگي از زيرساخت‌هاي حياتي اسراييل تمام شود. 
كارشناس ارشد مسائل خاورميانه