در يك انتخابات كمسابقه و عليرغم همه محدوديتها، رييسجمهوري از بين مردم، با مرام، آزاده، عدالتخواه و تحولگرا برگزيده شد.
آقاي پزشكيان خودش بارها اعلام كرده است كه براي چه آمده؟ و براي چه نيامده است.
آمده تا از حقوق و منافع مردم دفاع كند، تا به كسي ظلم نشود، تا صداي بيصدايان باشد، تا هيچكس به دليل فقر، شرمسار خانوادهاش نباشد، تا بيعدالتيها را بزدايد، تا اختلافات درون كشور را به وحدت تبديل كند، تا شايستگان بر يكي تكيه زنند، تا مهمترين مساله همه، ايران و ايراني و منافع ملي باشد، تا ايران دچار انزوا نشود، تا روابط با جهان گسترش يابد، تا امنيت و آرامش و اميد بر كشور حكمفرما شود. تا ماندن نخبگان در كشور جاذبه داشته باشد و البته نيامده است تا مالاندوزي كند، تا خويشاوندسالاري كند، تا گروهي زير پرچمش به رانت و فساد و ارشاد و اختلاس مشغول شوند. همه آنچه پزشكيان تاكيد كرده است. يا مستقيما موجب بهبود بهرهوري ميشود يا مقدمه و زمينهساز بهرهوري است.
براي اينكه مشي و منش ايشان به نتيجه برسد، چند نكته لازم است بيشتر از ديگر موارد را مورد توجه و عنايت قرار دهند:
1 - پايبندي به نظام شايستگي:
مهمترين وظيفه و مسووليت اين روزهاي رييسجمهور و ستاد و دفترش در انتخاب و برگزيدن افراد شايسته و واجد بهترين شرايط به عنوان وزير، روساي سازمانهاي مستقل و معاونين رييسجمهور است. اين اقدام بسيار داراي اهميت است. اولين قضاوت نسبت به عملكرد رييسجمهور تركيب كابينه است، كابينهاي برخوردار از افراد متخصص، مجرب، متعهد، خوشنام، داراي فكر و برنامه و توانمند در جذب همكاران شايسته و پايبند به منافع ملي و نگرش فراجناحي و وفادار به رييسجمهور باشد. كابينه قوي و جامع ميتواند به جامعه آرامش و اميد ببخشد، اقدام پسنديدهاي كه تاكنون انجام شده تعيين شاخصها و كارگروههايي براي هر وزارتخانه است. انتظار ميرود آقاي پزشكيان به دور از فشارهاي جانبي صرفا از نتايج كارشناسي اين كارگروهها استفاده نمايد و از بين 5 نفري كه از هر كارگروه معرفي ميشوند به گونهاي به چيدمان كابينه بپردازند كه حاصل آن حداكثر همدلي، هماهنگي و همافزايي باشد. بديهي است كه وجود مديران ارشد شايسته اولين و شايد مهمترين گام در جهت ارتقاي بهرهوري محسوب ميشود.
2 - مرام پزشكيان، سادگي، بيآلايشي
و پرهيز از تشريفات است:
اين شيوه لازم است توسط دفتر ايشان و نهاد رياستجمهوري نهادينه شود. در شرايطي كه وضعيت اقتصادي مردم و به ويژه 6 دهك پايين مناسب نيست، لازم است با تدبير و برنامه مناسب و به دستور ايشان كليه هزينههاي غيرضروري و با استفاده از بودجه مستقيم يا غيرمستقيم دولت حذف شود، از جمله:
2-1- كليه جلساتي كه در وزارتخانهها، سازمانها و شركتهاي دولتي يا وابسته دولت، فقط با چاي و بيسكويت و آب پذيرايي شود.
2-2- در صورت ضرورت در موارد خاص براي پذيرايي ناهار يا شام يا صبحانه كاري، فقط يك نوع غذا يا صبحانه پيشبيني شود.
2-3- در سفرهاي استاني رييسجمهور يا وزرا و مقامات به استانها و شهرستانها از استقبالهاي تشريفاتي، تعطيلي ادارات، مدارس و راه انداختن كاروان ماشين، جدا پرهيز و فقط چند مدير يا مسوول و كارشناسي كه براي معرفي و شرح پروژهها لازم است حضور يابند و در هر سفر فقط يك ملاقات عمومي با مردم پيشبيني شود. از نصب بنرها و پلاكاردهاي عكس رييسجمهور كه بسيار هزينهبر است، خودداري شود. اطلاعرسانيهاي برنامهها در فضاي مجازي و صدا و سيما انجام پذيرد.
2-4- از برگزاري همايشهاي ضعيف تشريفاتي، تكراري و كم بازده كه حاصل آن اتلاف وقت و بودجه كشور ميباشد پرهيز و مرجعي از دفتر يا روابط عمومي رياستجمهوري به اين موضوع نظارت نمايد.
3 - نظام و مديريت زمان:
يكي از مشكلاتي كه كشور ما به ويژه نظام اداري از آن رنج ميبرد پايين بودن بهرهوري نيروي كار خاصه در كارهاي اداري و دولتي است. مديران كمتر براي انجام كارهاي مشخص زمان تعيين ميكنند يا كمتر زمان تعيين شده رعايت ميشود. چه بسيار جلسات تكراري و بيخاصيت كه هر مدير در هر روز و هفته به دعوت وزرا يا استانداران دعوت ميشوند و خود را به ناچار ملزم به شركت ميبينند كـه مشكلي از آنها را هـم حـل نميكند، هر مديري بايد بررسي و توجه نمايد كه به ميزان اعتباري كه سالانه دراختيارش هست وقتش ارزش دارد. هر قدر سطح مديريت از مديركل يا معاون وزير يا سازمان بالاتر ميرود ارزش و اهميت زمان بيشتر و گرانتر ميشود، اين وقت متعلق به كل مردم است چون از بودجه و منابع كشور استفاده ميشود. از آقاي دكتر پزشكيان كه استاد نهجالبلاغه هستند انتظار ميرود در كنار توصيه به تقوي «و نظم امركم» را شعار مديريتي خود قرار دهند. زمان جلسات كوتاه و با دستور روشن و كارشناسي برگزار شود، سروقت شروع و بهموقع تمام شود. متاسفانه در كشور ما رسم شده است كه همايشها، كنفرانسها و بسياري از جلسات به دليل تاخير مقام ارشد با تاخير نيم تا يكساعته شروع ميشود و هزاران ساعت وقت مفيد افراد ضايع ميشود.
البته اين نظم در كليه شؤون اداري لازماست حكمفرما شود، در تخصيص و جذب اعتبارات، در اجراي طرحها و پروژهها، در ارايه گزارش عملكرد به مسوول بالاتر، در ارزيابي و اظهارنظر پيرامون گزارشها، در تدوين برنامه و بودجه و ارايه بهموقع آن به مجلس، نه اينكه مثل برنامه ششم كه متاسفانه 2 سال با بيتوجهي تمديد شده است. باشد كه رعايت نظم، قانون و زمان ازطرف بزرگان موجب ترويج و نشر اين فرهنگ در جامعه و در بيان مردم شود.
4- شفافيت و پاسخگويي:
دو اصل مهم در حكمراني خوب، شفافيت و پاسخگويي است. از دولت آقاي پزشكيان انتظار ميرود براساس شعارها و تعهدي كه ايشان به مردم دادهاند، با بهرهگيري از سامانهها و نرمافزارهاي ساده و مناسب دسترسي به اطلاعات سازمانها و وزارتخانهها، به جز در موارد كاملا امنيتي براي عموم مردم به ويژه مديران وكارشناسان و دانشگاهيان و احزاب و تشكلهاي غير دولتي و انجمنها سهل و روان سازند. هيچ اقدام و طرح اقتصادي از چشم مردم پنهان نماند، هم مصارف و هم منابع بودجه دولت در بخشهاي مختلف قابل رويت و دسترس باشد و همه مديران نسبت به عملكرد خود به مقام بالاتر و كل جامعه پاسخگو باشند. از اينطريق راه بر هرگونه سوءاستفاده، تخلف و فساد بسته ميشود.
بايد همه مديران بپذيرند كه وكيل و نماينده مردم هستند و مردم مجمع عمومي شركت بزرگي به نام دولت هستند كه حق دارند از مسائل شركت خود و منتخبين با واسطه خود با خبر باشند.
5 - پايش و ارزيابي عملكردها:
از جمله ضعفهاي نظام اجرايي كشور اين است كه ما در كشور سازمانها و دواير نظارتي متعدد داريم؛ از جمله مجلس، از طريق ديوان محاسبات، سازمان بازرسي به نمايندگي از قوه قضاييه، بازرسي ويژه رياستجمهوري، دفاتر بازرسي و ارزيابي عملكرد وزارتخانهها و استانداريها، وزارت اطلاعات، كميسيون اصل 90 مجلس و ... اما متاسفانه در بسياري از موارد شاهديم كه دوغ و دوشاب يكي ميشود. نقشي كه از يك نظارت و ارزيابي عملكرد صحيح و اصولي كه به تشويق يا توبيخ منجر شود كمتر شاهديم. باز از جناب دكتر پزشكيان انتظار ميرود اين نابساماني نظارت را به نحو مقتضي سامان دهند و امكان اخذ گزارش عملكردها و نقد و ارزيابي آنها را فراهم سازند تا مديران وكاركنان موفق و پاكدست از مديران و كارمندان ضعيف و ناكارآمد بازشناسي و امكان بازخواست، برخورد و البته تشويق در همه شؤون پديدار شود. قطعا در نظامي كه ارزيابي، پاداش يا توبيخ نباشد از بهرهوري سخن گفتن امري بيهوده است.
6 - طراحي سازوكار مناسب براي مشورت و بهرهمندي از نظرات و ديدگاههاي مردم و صاحبنظران:
بديهي است كه همه مردم و حتي نخبگان و افراد برجسته امكان طرح نظرات و پيشنهادها و ايدههاي خود به رييسجمهور و حتي وزرا برايشان ميسر نيست. اما براي زنده كردن سرمايه اجتماعي و تعاملي اثربخش با كارشناسان و متخصصين كه چندين بار آقاي پزشكيان در مناظرات بر آن تاكيد داشتند، لازم است دفتر ارتباطات رياستجمهوري با طراحي يك سامانه مناسب و كارآمد امكان بهرهگيري از نظرات، ايدهها و رتبهبندي آنها براساس پيام و فرستنده پيام فراهم آورند. جذب اين ايدهها هم ميتواند بهطور مستمر و پراكنده در موضوعات مختلف باشد هم براساس فراخوانهاي تعريف شده موضوعي و حتي به بهترين ايدههاي واصله پاداش و جايزه داده شود.
روش ديگر برگزاري نشستهاي مستقيم با برجستگان و نمايندگان اقشار فرهيخته و موثر به صورت دو هفته يكبار يا ماهيانه در گرايشهاي مختلف پزشكان، كارآفرينان، دانشگاهيان، اقتصاددانان، فرهنگيان، اصحاب هنر، زنان و جوانان برگزار و به سخنان و نظرات آنان گوش دهند و از پيشنهادهاي آنان بهره و به نحو مقتضي آثار جلسات به ذينفعان منعكس شود.
7 - انتخاب چند موضوع اساسي براي توجه ويژه و پيگيري مستمر توسط رييسجمهور:
كشور در شرايط امروز داراي مشكلات عديده در حوزههاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي است كه قاعدتا رييسجمهور با وقت و توان محدود، امكان وقت گذاشتن در همه امور مهم را ندارد و بهتر است با سازماندهي مناسب مسائل مهم را بين معاون اول، معاونين و وزرا تقسيم و گزارش بگيرد اما پيشنهاد ميشود در چند مساله ذيل كه از اهميت بيشتري برخوردار است مستقيما نقش محوري بر عهده شخص رييسجمهور باشد و بهطور حداقل هفتگي در اين حوزهها وقت بگذارد و پيگير باشد.
1-7 عدالت و رفع تبعيض: عدالت از اصليترين شعارهاي دكتر پزشكيان بوده است، عدالت در حوزه اقتصادي با مقابله با هرگونه رانت و فساد و مديريت برنامههاي توسعه و تخصيص اعتبارات براي كاهش فاصله شاخصها بين استانها، به ويژه استاني مثل سيستان و بلوچستان كه در غالب شاخصها در پايينترين رتبه قرار دارد تحقق مييابد. همچنين ساماندهي درست و مديريت يارانهها در جهت كاهش ناترازيها و توانمندسازي اقشار ضعيفتر و خوداتكايي آنان داراي اهميت است و البته توجه به عدالت در ساير حوزههاي اجتماعي، قومي، مذهبي، جنسيتي و عدالت سياسي در برخورداري همه گرايشها و احزاب براي طرح و پيشبرد برنامههايشان نيز لازم است مورد توجه قرار گيرد و براي هر يك برنامهاي تنظيم شود.
2-7 تورم: تورم از ديگر مسائل مهم و مبتلا به جامعه است كه بيشترين فشارش بر قشرهاي ضعيف و متوسط به ويژه كارمندان، كارگران، بازنشستگان و حقوقبگيران وارد ميشود. قطعا يكي از انتظارات رايدهندگان به دكتر پزشكيان حل اين بيماري مزمن و چندين ساله است. شايسته است رييسجمهور با تشكيل يك كار گروه ويژه توانا، دانا و مجرب با همكاري وزير اقتصاد، بانك مركزي و سازمان برنامه و با استفاده از تجارب كشورهاي موفق، برنامه سنجيده و اثربخش براي كنترل و كاهش تورم در يك روند زماني قابل قبول با همكاري و مشاركت صاحبنظران و اطلاعرساني به مردم تهيه و به اجرا گذارد و مستمرا بر اجراي آن نظارت نمايد.
3-7 اولويت دادن به بهرهوري: در چهار برنامه 5 ساله پيشبيني شده كه بهطور ميانگين 33% از رشد اقتصادي كشور از محل بهرهوري حاصلآيد، بهرهوري موثرترين و كمهزينهترين راه براي رشد توليد ناخالص ملي است كه پيشنياز آن عزم ملي، همراه شدن بدنه دولت و ايجاد اميد و نشاط در بخش خصوصي و جامعه و ايجاد حركتي هماهنگ و همافزا براي استفاده بهينه از منابع و فرصتهاي درختيار ميباشد. سازمان برنامه و بودجه، وزارتخانهها و سازمانها هر يك بهطور مشخص در اين زمينه مسووليت بپذيرند و جايگاه سازمان ملي بهرهوري نيز براي ايفاي نقش اثربخش به شايستگي ارتقا يابد.
4-7 گسترش روابط و تعاملات بينالمللي: اين مهم هم بارها در مناظرهها و سخنرانيها توسط آقاي دكتر پزشكيان مطرح و مورد تاكيد واقع شد كه بدون حل معضل تحريمها و برقراري روابط با همه كشورهاي دنيا به جز اسراييل و مقابله با ايرانستيزي و اسلامهراسي، موانع و عوامل بازدارنده بيروني مرتفع و البته با بهكارگيري همه ظرفيتهاي داخلي و ملي به توسعه و پيشرفت مطلوب آنگونه كه در شأن ايران و ايراني هست، برسيم. انشاءا...