لذيذ، سودمند و نويدبخش
محمد خيرآبادي
تا پيش از پادكست، مطالعه معادل بود با خواندن كتاب يا مقاله و نوشته، چه به صورت كاغذي و چه در قالب صفحات الكترونيكي. اما حالا تجربه شنيدن پادكست، بسياري از ما را با لذتها و منافعي مشابه با آنچه از كتاب انتظار داريم، روبهرو كرده است. امروز هر كدام از ما با يك جستوجوي ساده ميتوانيم يك ساعتي را كه در راه رسيدن به محل كار داريم، به شنيدن پادكست و در واقع به مطالعه و پيوستن به منابع شناخت و آگاهي سپري كنيم. نه فقط داستان و موسيقي بشنويم بلكه دربارهشان چيزهاي بيشتري بياموزيم. از سطح اخبار فراتر برويم و با تحليلهاي سياسي و اقتصادي عميقتر و پختهتر مواجه شويم. با چكيده كارهاي پژوهشي در زمينه دين، فلسفه، تاريخ و ادبيات آشنا بشويم و با مهارتهاي زندگي و آموزشهاي روانشناسي به خودمان و ديگران كمك كنيم. به كمك پادكست خلاصه كتابهاي خوبي كه فرصت خواندنشان را پيدا نكردهايم، در دسترس ماست و همچنين ميتوانيم ديدگاه صاحبنظران مختلف را درباره مسائل و اتفاقات روزمره، از زبان خودشان بشنويم.
قبول دارم كه زندگي مدرن تا حدود زيادي آن تمركز و فراغتي را كه براي مطالعه نياز داريم، از ما گرفته، به جايش گشت و گذار در شبكههاي اجتماعي رونق پيدا كرده و امواج سخنها و كنشهاي مجازي مثل كف روي آب، سرتاسر زندگي ما را پوشانده است. همچنين معتقدم كه خواندن كتاب هنوز اهميت و تاثير خود را حفظ كرده است. اما فكر ميكنم، تولد و ظهور پادكست و بعد به مرور رشد و بالندگي آن، توانسته به خاموش نشدن چراغ دانايي در روزگار پرشتاب ما كمك كند و لذتي نو و عميق به لذتهاي مثبت و مفيد حاصل از تكنولوژي اضافه کند.
در همين ۱۰-۱۵ سال اخير هر روز يك نوآوري و اختراع جديد در عرصه تكنولوژيهاي ديجيتال، كامپيوتر و اينترنت ظهور كرده، اما هنوز كه هنوز است ما از كمبود وقت ميناليم. يك دليلش اين است كه جديدترين و پيشرفتهترين تكنولوژيها هم نميتوانند به ما وقت هديه كنند، اگر در نگرشمان به زندگي و در آنچه تمنا ميكنيم، تغييري ايجاد نشود. اگر اشتهاي سيري ناپذيرِ «داشتن» داشته باشيم، واضح است كه هيچ تكنولوژي پيشرفتهاي نميتواند به «بودن» همراه با آرامش ما، كمك كند. با تمام اين اوصاف، روز به روز كفه تجربه زيسته ما در سايه تكنولوژيهاي جديد سنگينتر ميشود و ما در كنار همه معايبش، با فوايد و كاركردهايي روبهرو ميشويم كه به شدت نويدبخش است. ما حالا صاحب چيزهايي شدهايم كه از يك تب زودگذر و تكنولوژي مُد شده فراتر رفتهاند و به نحوي مستمر و ماندگار و واقعي، دارند به درد زندگيهايمان ميخورند. اين طور نيست؟