مردي كه نشسته پشت ميكروفن، همه را ميخنداند
اميرحسين روحانيان
سال ۱۳۳۹ جواني ريزنقش كه چند سالي وارد تئاتر فردوسي شده بود و همزمان در يك بانك هم مشغول به فعاليت بود به توصيه استادش احمد رسول زاده-يكي از بزرگان تئاتر و دوبلاژ- براي اولينبار وارد استوديوي تاريك دوبله ميشود.
جملهاي را كه ميگويد كمي كشدار و حالت تئاتري دارد، رسولزاده ميگويد اصغرجان ديالوگخواني در دوبله با تئاتر متفاوت است. اينجا جملهات را معمولي و راحت بگو.
پس از ساعتي افضلي در حالي كه دوبله را نپسنديده بود از استوديو بيرون ميآيد. مدتي ميگذرد باز از سوي رسولزاده دعوت ميشود و اينبار با گويندگي در يك نقش كوتاه چنان مجذوب دنياي دوبله ميشود كه علاوه بر تئاتر، كار بانك را هم رها كرده و تمام وقت به استوديوهاي تاريك دوبله ميرود. با فيلم كمدي سفر بخير در اوايل دهه چهل به جرگه تيپ گويانِ كمدي در دوبلاژ ميپيوندد. كمدي گوهاي دوبله طي هفتاد سالي كه از حيات آن ميگذرد، انگشتشمار بودهاند و افضلي يكي از نامهاي بزرگ آن است.
دهه چهل با ورود فيلمهاي ايتاليايي چيچو و فرانكو، منوچهر اسماعيلي و اصغر افضلي تيپهاي جاودانهاي براي چيچو و فرانكو ساختند كه باعث استقبال تماشاگران شد. در حالت معمول اگر فيلمهاي اين دوكمدين پرحرف ايتاليايي را ببينيد هيچ جذابيتي ندارد و اين هنر دوبلورها بود كه آنها را محبوب ساخت (در دهه شصت اين تيپ را براي چاق در مجموعه چاق و لاغر دوباره به كار برد كه با استقبال بچهها و بزرگترها مواجه شد).
گويندگي به جاي لوكاستلو در ابوت و لوكاستلو، به جاي بورويل (كمدين فرانسوي) نيز در همان سالها انجام شد كه مورد توجه قرار گرفت.
از ديگر كارهاي شاخص زندهياد افضلي گويندگي به جاي وودي آلن در تمامي آثار او است. صداي وي چنان با نوع بازي وودي آلن قرابت يافت كه هيچ گوينده ديگري نتوانست جايگزين شود و سينمادوستان آلن را فقط با اين صدا خواستار بودند.
اصغر افضلي براي نقشهاي كمدي (به ويژه در انيميشن) با توجه به كاراكترها صداسازي ميكرد. تمامي اين تيپها توسط خودش در استوديوها ساخته و اجرا شد.
او در سينماي فارسي نيز براي بازيگراني چون عزتالله وثوق، ابوالحسن بهمنيار، داريوش اسدزاده، علي زاهدي (قوچعلي)، محمود بصيري و محمدورشوچي تيپهاي زيبا و خندهآفريني ساخت كه نشان از نبوغ ويژه او داشت.
بخشي پررنگ و قابل ملاحظه از كارنامه وي دوبله انيميشنهاي خاطرهانگيز بود.
سرآمد كارهاي شيرين و پرمخاطب اصغر افضلي گويندگي در دوبله دوم و سوم كارتون رابين هود به جاي شخصيت پرنس جان (پادشاه) بود كه بسيار مورد استقبال قرار گرفت.
دوبله بيگليبيگلي در كارتون گوريل انگوري، وروجك در وروجك و استاد نجار، كارآگاه گجت (در نقش گجت)، شلمان (لاكپشت خوابآلود) در بامزي، خدمتكار در گربههاي اشرافي و روباه در پسرشجاع نمونههايي ديگر از كارهاي ماندگار او است.
اصغر افضلي اوايل دهه هفتاد به دعوت زندهياد منوچهر نوذري مدتي در برنامه صبح جمعه با شما ايفاي نقش كرد.افضلي در زندگي شخصي خود نيز اهل طنز و مطايبه بود.
دو روايت شنيدني از او گويا در دهه هشتاد مرد جواني در همسايگي وي به خاطر جدايي از همسرش دچار افسردگي شده بود و مرحوم افضلي گهگاهي كه شبها از سركار به منزل ميرفت ابتدا به اين جوان سر ميزد و با تكرار تيپهاي كمدياش در دوبله سعي ميكرد روحيه غمزده او را عوض كند كه تا حد زيادي او را به زندگي اميدوار كرد يا در روايتي ديگر وي در اواخر عمر سفري به خارج از كشور داشت كه پس از بازگشت با خنده در ميان جمعي از همكارانش گفته بود وقتي از پلكان هواپيما پياده ميشدم همه با سوت و كف من را به هم نشان ميدادند و ميگفتند ببينيد چه كسي آمده او دوبلور وودي آلن است! و بعد خودش ميخنديد...
سرانجام روز دهم شهريورماه ۱۳۹۲ قلب اين صداي شاديآفرين پس از نيم قرن فعاليت در دوبله در ۷۵ سالگي از تپيدن بازايستاد و دوبلاژ ايران يكي ديگر از بزرگان خود را از دست داد.
روحش شاد و يادش گرامي