حمله موشكي بي‌سابقه حزب‌الله به پايگاه هوايي در حيفا
تك لبنان به پاتك اسراييل تل‌آويو به دنبال جنگ تمام‌عيار است؟
احسان پناه‌بر
درگيري‌ها ميان اسراييل و حزب‌الله در چند روز گذشته به بالاترين سطح از 8 اكتبر سال گذشته ميلادي رسيده است و به نظر مي‌رسد منطقه در آستانه جنگي تمام عيار قرار داشته باشد. اكسيوس به نقل از مقامات امريكايي گزارش داد دولت بايدن از خطر جنگ همه‌جانبه بين اسراييل و لبنان «به‌شدت نگران» است. اسراييل و ايالات‌متحده هر دو به دنبال راه‌هايي براي جدا كردن حزب‌الله از حماس هستند. به‌رغم ماه‌ها فشار ديپلماتيك دولت بايدن بر حزب‌الله، اين جنبش هيچ توافقي را بدون پيش‌شرط عقب‌نشيني اسراييل از غزه نپذيرفته است. جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي كاخ سفيد روز شنبه گفت، خطر «واقعي و حاد» جنگ همه‌جانبه بين اسراييل و لبنان وجود دارد و ايالات‌متحده در تلاش است تا از وقوع آن جلوگيري كند. به گزارش الميادين، نجيب ميقاتي، نخست‌وزير موقت لبنان اعلام كرد كه سفر خود به مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نيويورك را به دليل اوضاع متشنج لغو مي‌كند.
در همين رابطه، حزب‌الله لبنان اعلام كرد بامداد يكشنبه به خونخواهي حمله مرگبار اسراييل به دو ساختمان كه منجر به شهادت ابراهيم عقيل، فرمانده بلندپايه حزب‌الله و جمعي از فرماندهان ديگر به همراه غيرنظاميان شامل چند زن و كودك شد، پايگاهي نظامي در عمق اسراييل را هدف حملات موشكي و راكتي‌اش قرار داد. سرويس‌هاي فوريت پزشكي اسراييل نيز گزارش دادند كه دست‌كم يك اسراييلي بر اثر اصابت تركش موشكي كه در روستايي در الجليل سفلي اشغالي رهگيري شده بود، مجروح شد. رسانه‌هاي محلي گزارش دادند كه موشك‌هايي كه از لبنان شليك شده بود در مناطق حيفا و ناصره نيز رهگيري شد. ارتش اسراييل مدعي شد «حدود ده موشك» از لبنان پرتاب شد كه اكثر آنها رهگيري شدند. به گزارش الميادين، حزب‌الله اعلام كرد كه در پاسخ به حملات مكرر اسراييل كه شهروندان لبناني را هدف قرار داده بود، «ده‌ها موشك فادي 1 و فادي 2» -نوع جديدي از سلاح‌هايي كه اين گروه قبلا از آن استفاده نكرده بود- به پايگاه هوايي «رمات داوود» در جنوب شرقي حيفا شليك كرده است. به گزارش رويترز، جنگنده‌هاي رژيم اسراييل نيز شنبه شب و بامداد يكشنبه نيز نقاطي را در لبنان بمباران كردند. ناظران بر آنند احتمالا تنش ميان اسراييل و حزب‌الله در روزهاي آتي بيشتر شود و ديپلمات‌ها به دنبال راهي براي برون‌رفت از اين بحران قريب‌الوقوع در منطقه هستند.
سران اسراييلي مدعي‌اند هنوز تصميم رسمي براي گسترش عمليات نظامي عليه حزب‌الله نگرفته‌اند. اين هفته، مركز فرماندهي شمال اسراييل در رسانه‌هاي محلي از حمله زميني به لبنان حمايت كرد. به‌زعم برخي تحليلگران، به نظر مي‌رسد هدف اسراييل از حمله قريب‌الوقوع زميني به لبنان، تصرف منطقه‌اي حائل در جنوب لبنان براي عقب راندن حزب‌الله از مرز باشد. دانيل بايمن، كارشناس ارشد مركز مطالعات استراتژيك در دانشگاه جورج تاون در نيويورك تايمز مي‌نويسد مبارزه براي حفظ قلمرو ازسوي حزب‌الله و همچنين، هدف اسراييل از اشغال اين منطقه حائل مي‌تواند جنگي ويرانگر، طولاني و البته به شدت بي‌ثبات‌كننده براي كل منطقه را در پي داشته باشد. اين تحليلگر امور راهبردي با يادآوري اشغال جنوب لبنان در سال‌هاي 2000-1982 ازسوي اسراييل معتقد است، هر جنگ تمام‌عياري در آينده، به دلايل ژئوپليتيكي و حضور ساير نيروهاي مسلح در منطقه، بسيار ويرانگرتر از رويارويي‌هاي گذشته خواهد بود. نيروهاي حزب‌الله بسيار تقويت شده‌اند و از قالب نيرويي كوچك به ارتشي نسبتا كلاسيك در آمده‌اند. همچنين، شرايط منطقه در اين برهه سبب شده است درگيري گسترده ميان حزب‌الله و اسراييل پاي ديگر بازيگران را به ميدان بكشاند.
لي كيت، تحليلگر امور خاورميانه نيز به آسوشتيدپرس گفت، ترس فزاينده در منطقه اين است كه جنگ احتمالي مخرب‌تر از جنگ 2006 باشد؛ جنگي كه آنچنان براي دوطرف آسيب‌زا بود كه سبب شد از آن زمان هر كدام به جاي حمله به مواضع طرف مقابل بر عامل بازدارندگي تمركز كنند. اسراييل تخمين مي‌زند كه حزب‌الله حدود 150 هزار راكت و موشك دراختيار دارد كه برخي از آنها مجهز به كلاهك‌هاي هدايتگر دقيق هستند و كل اهداف اسراييلي در سرزمين‌هاي اشغالي را در تيررس حزب‌الله قرار مي‌دهد. به عقيده كيت، تقويت نيرو و تجهيزات ازسوي حزب‌الله مي‌تواند عاملي بازدارنده در مقابل اسراييل باشد، اما در صورت وقوع جنگ تمام‌عيار، به نظر جنگ محدود به اسراييل و حزب‌الله نباشد، چراكه همگرايي ساير گروه‌هاي مقاومت در منطقه در سال‌هاي اخير، به ويژه پس از 7 اكتبر، سبب شده است توازن قوا ديگر به نفع اسراييل نباشد. اگرچه اسراييل دفاع هوايي‌اش را تقويت كرده است، مشخص نيست آيا مي‌تواند در برابر رگبارهاي شديد مورد انتظار در يك جنگ جديد از خود دفاع كند يا خير. اسراييل متعهد شده است كه مي‌تواند تمام جنوب لبنان را به يك منطقه جنگي تبديل كند و گفته است كه حزب‌الله موشك‌ها، تسليحات و نيروهاي خود را در امتداد مرز مستقر كرده است. در لفاظي‌هاي ماه‌هاي گذشته سران اسراييل، آنها مدعي شده‌اند ضربات سختي به حزب‌الله لبنان وارد كرده‌اند. اما ناظران معتقدند در شرايط رويارويي تمام‌عيار، حزب‌الله نيز كه مجهز به موشك و پهپادهاي پيشرفته است، مي‌تواند مناطق حساس اسراييلي در شهرهاي تل‌آويو و حيفا را هدف قرار دهد و ضربات به مراتب مهلكي بر اسراييل وارد كند.
جوزف داهر، استاد دانشگاه اروپايي قاهره در مصر نيز به وال استريت ژورنال گفت به‌رغم تشديد حملات اسراييل و تهديدهاي جنگ عليه لبنان، به نظر مي‌رسد اولويت اصلي حزب‌الله همچنان پرهيز از آغاز جنگي تمام عيار است. با تشديد حملات نظامي اسراييل عليه لبنان، حزب‌الله نيز ممكن است از اهرم‌هاي قدرتمندتري استفاده كند، اما به «واكنش‌هاي حساب شده و متناسب» پايبند بود. اين نشان‌دهنده دومين اولويت اصلي حزب‌الله در قبال اسراييل است: حفظ نوعي «بازدارندگي» كه به اولويت اول اجتناب از جنگ كمك مي‌كند. به عقيده داهر، بعيد است در كوتاه‌مدت در اين جهت‌گيري‌هاي راهبردي حزب‌الله تجديدنظري صورت بگيرد، مگر اينكه امريكا چراغ سبز خود را به اسراييل براي راه‌اندازي جنگ عليه لبنان نشان دهد؛ امري كه تا به امروز اين‌گونه نبوده است. درحالي كه ظرفيت‌هاي نظامي حزب‌الله از زمان جنگ 2006 به‌طور قابل‌توجهي افزايش يافته است، اما شرايط بحراني اقتصادي و اجتماعي در لبنان ممكن است حزب‌الله را نسبت به درگيري تمام عيار با اسراييل بر حذر دارد. اين تحليلگر امور خاورميانه به وال استريت ژورنال گفت كه حفظ شرايط بازدارندگي حزب‌الله در اولويت ايران، متحد اصلي و قدرتمند اين جنبش نيز هست، چراكه تهران نمي‌خواهد متحد اصلي خود در منطقه در جنگ با اسراييل تضعيف شود، زيرا اين امر باعث تضعيف نفوذ ژئوپليتيك منطقه‌اي ايران نيز مي‌شود.