مفرح ذات
سارا كريمان
شيخ اجل سعدي فرو رفتن نفس را لازمه و امتداد حيات ميداند، بازدم را اولين شرط نشاط: «هر نفس كه فرو ميرود مفرح ذات است و چون بر ميآيد مفرح ذات. پس در هر نفس دو نعمت است و بر هر نعمتي شكري واجب»، روشن است كه حيات مستلزم رفت و برگشت نفس است و باز نيامدن آن ترك حيات. اما در اين وجوب، ابعاد ديگري نيز همراه است و آن نيست جز سرخوشي و فرحان. پس اولين و دومين شرط حيات پيوست سرخوشي دارد. مانند فرهنگ كه وجوب آن حياتي است و ظاهر آن فرحبخش. رويداد هنري بازدم كه برآمده از سلسله رويدادهاي فرهنگي پل است نيز كوششي است چند وجهي در راستاي پيوند كالبد و محتواي موزه و تاريخ با رويكردهاي معاصر هنري. اين برنامه سومين تجربه از مجموعه رويدادهاي پل است كه با حمايت موسسه توسعه هنرهاي معاصر، هر كدام در يكي از موزههاي با موضوعيت مرتبط برگزار شده است. تجربههاي پيشين (فرش پرنده) در موزه فرش و (بعد محال) در موزه ملي ملك نيز بر همين اساس برگزار شده است. منتها با ماهيت تخصصي هر كدام. رويداد بازدم در دو بخش اصلي برگزار شده است. در بخش نمايشگاهي پرتره بزرگترين اساتيد موسيقي ايران بر شيتهاي بزرگ حرير چاپ و از سقف نگارخانه موزه موسيقي آويزان شدهاند. بستر مورد استفاده اين امكان را به وجود ميآورد كه با حركت نسيم در نگارخانه كه مقتبس از بازدم است، تصاوير در پيچ و تابي دلانگيز قرار گيرند و با توجه به ابعاد بزرگ آنها اين امكان براي بازديدكننده فراهم شود تا در دنياي زيباي اساتيد قدم بزند يا در صورت تمايل از خويش و فضا عكس يادگاري بردارد. اين چيدمان در نوع خود بسيار خلاقانه و واجد ارتباط حسي مخاطب است. در بخش ديگري از اين رويداد هنرمندان سفالگر ضمن ساخت نمونههاي سازهاي بادي باستاني نحوه ساخت انواع آن را كه عمدتا سوتك هستند به بازديدكنندگان آموزش ميدهند و در نهايت هر كدام از آنها ساز خود را ميسازند. جنبه مورد نظر در انتخاب سوتك به عنوان اولين ساز بشري كه نمونههاي تاريخي آن در نمايشگاه دايمي موزه نيز وجود دارد، نشان از حسن سليقه و دقت نظر برگزاركنندگان است. به عقيده باستانشناسان سوت زدن ميتواند اولين توليد صوتي غيركلامي بشر يا خاستگاه موسيقي باشد. سوتك گلي نيز كه نمونههاي بسيار كهن آن تاكنون كشف شده، فرآيندي تكميلي بر شكلگيري موسيقي است. در ادامه روند تكامل سوتكها داراي سوراخهاي متعدد شدهاند كه امروزه ما آن را به عنوان گستره صوتي يا نت ميشناسيم. به صورت كلي رويداد پل كه بر اساس بيانيه خود تلاش دارد تا پلي ميان گذشته و زندگي امروز ما باشد در تمامي برنامههاي خود خلاقانه و موفق ظاهر شده و نكته مهم آن استقبال خانوادهها و كودكان از اين برنامه است. رويداد بازدم از تاريخ 11 آبانماه در محل موزه موسيقي واقع در تجريش، خيابان شهيد دربندي، كوچه موزه پذيراي بازديدكنندگان و علاقهمندان است.