گروه اقتصاد
با مصوبه هيات دولت، واردات و توزيع بنزين سوپر توسط اشخاص حقوقي داراي مجوز از وزارت نفت با قيمت غيريارانه‌اي آزاد شد. اين مصوبه بر اساس ماده 9 آيين‌نامه اجرايي تبصره 8 قانون بودجه 1403 بوده است.
به گفته فاطمه كاهي، سخنگوي شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي، بنزين سوپر وارداتي با نرخ آزاد بين‌المللي عرضه خواهد شد و جزييات بيشتر آن به زودي اعلام مي‌شود. كاهي با بيان اينكه هنوز در مورد نرخ بنزين سوپر وارداتي تصميمي اتخاذ نشده است، اظهار كرد: ميزان نرخي كه درباره اين بنزين در رسانه‌ها و فضاي مجازي در حال نشر است، مورد تأييد نيست. اما قيمت بنزين سوپر آزاد با كدام قيمت محاسبه مي‌شود؟ قيمت بنزين سوپر فوب خليج فارس حدود ۱.۲ دلار است. بر همين اساس در صورت محاسبه با نرخ دلار آزاد (۶۶۹۰۰ تومان در شامگاه 22 آبان ۱۴۰۳) قيمت هر ليتر بنزين سوپر حدود ۸۰ هزار تومان مي‌شود. اما در صورت محاسبه با قيمت دلار مبادله‌اي (۵۱۴۵۱ تومان ساعت ۹ صبح ۲۲ آبان ۱۴۰۳) براي هر ليتر بنزين سوپر تقريبا ۶۱ هزار تومان بايد پرداخت كرد. اگر قيمت هر ليتر بنزين سوپر با دلار آزاد محاسبه شود؛ نزديك به ۸۰ هزار تومان مي‌شود كه در صورت محاسبه يك باك بنزين ۵۰ ليتري بايد ۴ ميليون تومان و با در نظر گرفتن دلار مبادله‌اي ۳ ميليون و ۵۰ هزار تومان بايد پرداخت كرد.
زيرساخت عرضه ايجاد شده است؟
رضا نواز سخنگوي صنف جايگاه‌داران سوخت كشور، درباره جزييات واردات بنزين سوپر مي‌گويد: متقاضي بنزين سوپر مخصوصا با ورود خودروهاي وارداتي در كشور وجود دارد و اكنون متقاضي اين بنزين افزايش يافته است، به‌طوري كه به گفته دارندگان خودروهاي وارداتي اين خودروها تنها با بنزين سوپر كاركرد صحيح دارند.
وي افزود: علاوه بر نياز خودروهاي وارداتي به بنزين سوپر؛ ما افزايش مصرف بنزين را داريم و وقتي اين اتفاق مي‌افتد خط توليد پالايشگاه‌ها در خدمت توليد بنزين معمولي يورو ۴ و ۵ قرار داده مي‌شود و در نتيجه توليد بنزين سوپر به حالت سينوسي كاهش پيدا مي‌كند.
سخنگوي صنف جايگاه‌داران سوخت كشور تصريح كرد: طبق مصوبه هيات وزيران در آيين‌نامه اجرايي تبصره ۸ قانون بودجه به شركت‌هايي كه در حوزه واردات و صادرات فعال بوده و در زمينه نگهداشت و حمل تخصص دارند؛ اجازه داده مي‌شود كه بنزين سوپر را وارد و عرضه كنند.
به گفته وي؛ زيرساخت‌هاي كنوني براي بنزين يارانه‌اي است كه از طريق سامانه هوشمند سوخت انجام مي‌شود و بر اساس مصوبه هيات وزيران احتمالا براي بنزين سوپر وارداتي نياز به كارت هوشمند سوخت و سهميه نخواهد بود و واردكنندگان مي‌توانند با نگهداشت و حمل و توزيع از طريق جايگاه‌هاي سوخت نسبت به عرضه اقدام كنند. در كنار آن بر اساس قوانين كميته‌هاي فني، عملياتي، بازرگاني و قيمت‌گذاري تشكيل مي‌شود.
نواز ادامه داد: كيفيت اين بنزين بر اساس استاندارد ملي ايران است و لزوما استانداردهاي اروپايي يا كشورهاي ديگر مطرح نيست.
وي درباره قيمت بنزين سوپر وارداتي نيز گفت: قيمت بنزين در كشورهاي حوزه خليج فارس با كشورهاي ديگر و اروپا متفاوت است، با لحاظ كردن شرايط تحريم و شرايط فعلي احتمالا قيمت به حوزه خليج فارس نزديك باشد.
سخنگوي صنف جايگاه‌داران سوخت كشور به ايلنا تاكيد كرد: بايد سيكل بنزين وارداتي انجام و به اجرا برسد تا فضاي رقابتي در حوزه قيمت و كيفيت شكل بگيرد و ببينيم پالايشگاه‌هاي داخل كشور نيز وارد اين چرخه مي‌شوند يا خير.
وي عنوان كرد: عرضه بنزين سوپر وارداتي در فاز اول تهران، بعد كلان‌شهرها و اگر تقاضا وجود داشته باشد در ديگر شهرها نيز توزيع مي‌شود.
نواز گفت: در زمينه ميزان واردات محدوديت وجود ندارد ولي باتوجه به رفتار مصرف‌كننده و ميزان تقاضا در شرايط فعلي در بهترين حالت احتمالا حدود ۲ميليون ليتر و مصرف نيز در ايده‌آل‌ترين شكل ممكن شايد روزانه زير يك ميليون ليتر باشد.
خودروهاي مدل بالا از بنزين سوپر استفاده مي‌كنند
محمود خاقاني، كارشناس حوزه انرژي، در اين خصوص به «اعتماد» گفت: افرادي كه از بنزين سوپر استفاده مي‌كنند كساني هستند كه داراي خودروهاي چندين ميليارد توماني هستند؛ پس قدرت خريد اين مدل از بنزين را هم دارند. البته در حال حاضر دولت چهاردهم در حال گذراندن سال چهارم دولت سيزدهم است و اتفاقات اقتصادي كه در اين دولت شاهد آنيم نتيجه جراحي اقتصادي در دولت قبل است كه جناب آقاي ميركاظمي در سمت اولين رييس سازمان برنامه و بودجه دولت سيزدهم به اتفاق وزير امور اقتصادي و دارايي و وزير نفت و وزير نيروي دولت گذشته برنامه‌ريزي كرده بودند.
خاقاني تصريح كرد: آنچه كه بايد مورد توجه قرار داده شود اين است كه دولت دوازدهم برنامه ششم را اجرا كرد اين در حالي است كه دولت دوازدهم بر اجراي برنامه پنجم اصرار داشت تا اين برنامه را به يك نتيجه برسانند البته در برنامه ششم توسعه پيش‌بيني شده بود كه راندمان توليد برق از ۲۵ به ۶۰ درصد برسد يا توليد گاز و بنزين به اعدادي كه در برنامه پيش‌بيني شده بود برسد اما دولت دوازدهم با بحران تحريمي و خروج ترامپ مواجه شد.
چرا باز هم واردكننده بنزين شديم؟
او ادامه داد: البته برنامه ششم در دولت سيزدهم شش‌ماه تمديد شد كه در اين مدت شش ماه دولت سيزدهم بايد آن را نهايي مي‌كرد كه نه وزارت نفت دولت سيزدهم توانست اين برنامه را اجرايي كند و نه وزارت نيرو و زماني كه با كمبود برق مواجه شدند به مازوت‌سوزي رو آوردند اين در حالي است كه دولت دوازدهم ايران صادركننده بنزين بود اما در دولت سيزدهم واردكننده شديم.
خاقاني تصريح كرد: بنابراين دولت چهاردهم در شرايط سختي قرار گرفته است كه هم برنامه ششم اجرا نشده و هم برنامه هفتم توسعه هم بايد اجرا شود اما آنطور كه آقاي پزشكيان اعلام كرده دولت پول گندم هم ندارد پس چطور مي‌تواند بنزين را با اين قيمت وارد كند؟
او خاطرنشان كرد: دارندگان خودروهايي هم كه بنزين سوپر استفاده مي‌كنند از استفاده بنزين‌هاي معمولي رضايتي ندارند، چرا كه اين بنزين‌ها به موتور خودروهاي‌شان صدمه وارد كرده است.
پيشنهاد ايجاد خزانه انرژي رد شد
خاقاني ادامه داد: كمبودها در حوزه برق و گاز و ... افزايش يافته و توليد گاز فشرده مايع (مشهور به سي ان جي) هم با مشكل روبهرو شده است اين در حالي است كه تاكسي‌ها و وسائل حمل و نقل عمومي هم تا حدودي بايد از آنها استفاده كنند.
او خاطرنشان كرد: اينكه بخش خصوصي قرار است اقدام به واردات بنزين كند هم جاي سوال دارد چرا كه بخش خصوصي بسياري از كالاها از جمله گوشت، مرغ، تخم مرغ و مواد پتروشيمي و ... را صادر مي‌كند و ارز آن هم به كشور برنمي‌گردد و بنزيني هم كه دولت وارد مي‌كند بخش‌هاي مختلف و به خصوص مافياها آن را قاچاق مي‌كنند و بنابراين دولت هم ممكن است از بخش خصوصي بخواهد به جاي ارز حاصل از صادرات اين كالاها، بنزين سوپر وارد كنند.
خاقاني تصريح كرد: در كنار اين موضوع در بودجه ۱۴۰۴ به نيروهاي مسلح و به برخي از اشخاص حقوقي و حقيقي شبيه بودجه ۱۴۰۳ و ۱۴۰۲ اعلام كرده‌اند كه نفت را به كشورهاي ديگر بفروشند و اگر قادر نيستند دلاري با آن وارد كنند، لااقل فرآورده‌هاي نفتي وارد كنند چرا كه فرآورده‌هاي نفتي هم معادل ارزي دارد اما مشكل دولت چهاردهم با اين مسائل حل شدني نيست.
او خاطرنشان كرد: البته پيش از اين، پيشنهاداتي در خصوص ايجاد يك خزانه‌داري انرژي مطرح شده بود و بعد از آن درخواست كرديم كه به جاي يارانه سوخت و انواع يارانه‌هاي ديگر به مردم اعتبارات انرژي بدهند به اين معنا كه شركت ملي نفت ايران بتواند به مردم اعتبار بنزين بدهد چيزي شبيه به اسكناس. منتهي بايد يك وزارت انرژي باشد تا پالايشگاه‌ها بيشتر از ظرفيت‌شان اين اعتبارات را توليد نكنند.
مقصر ناترازي انرژي چه كسي است؟
خاقاني با اشاره به بحران برق در كشور افزود: براي بحران به وجود آمده در اين حوزه چه كسي را بايد مقصر دانست به اعتقاد بنده آقاي علي‌آبادي زيرا زماني كه ايشان وزير صمت بود نمي‌دانست با كمبود در حوزه برق، بنزين و ... روبهرو مي‌شويم پس چرا خودروهاي دوگانه‌سوز برقي و بنزيني را وارد كرد؟ ضمن آنكه خدمات پس از فروش اين مدل خودروها هم مطرح است كه با مشكلات قطعات يدكي و برق و ... هم مواجه هستند. حال كه ايشان به توانير رفته است خواستار افزايش نرخ برق است. اين كارشناس حوزه انرژي گفت: در اسفند ماه ۱۳۹۹ دولت دوازدهم آماده امضاي برجام بود اما اجازه اين امضاء را ندادند و بايد پرسيد كه چرا دولت سيزدهم اجازه امضاي برجام را پيدا نكرد ؟
او تصريح كرد: متاسفانه بسياري از مقصران اين اتفاق ديگر در كشور نيستند و يك زماني مقام تصميم‌ساز و تصميم‌گير بودند و تا زماني كه اين مسائل تابو شده است و نمي‌توان در مورد آنها بحث كرد نمي‌توانيم براي مشكلات‌مان راه‌حل پيدا كنيم. خاقاني گفت: مقصر ناترازي گاز و برق اين روزها نمايندگان مجلس هفتم هستند كه اجازه ندادند تا برنامه چهارم توسعه اجرا شود و جلوي آن را گرفتند و نگذاشتند قيمت حامل‌هاي انرژي با يك درصدي افزايش پيدا كند.
رييس‌جمهور پاسخگو باشد
او با بيان اينكه رييس‌جمهور هم بايد پاسخگوي ناترازي‌ها باشد، افزود: آقاي پزشكيان خودشان در مجلس نهم، دهم و يازدهم بوده‌اند و در مجلس دوازدهم هم رييس‌جمهور شده‌اند، سوال اين است كه مگر بودجه‌هاي سال‌هاي مختلف را در مجلس نديده‌اند و در تصويب آنها شريك نبوده‌اند؟ پس چرا زماني كه ايشان معاون مجلس دهم بود و در مصاحبه با روزنامه فرهيختگان به مافيا اشاره كرد و گفت اين افراد نمي‌گذارند تا دولت كارش را انجام دهد امروز نمي‌گويد دولت پنهان كيست؟ خاقاني افزود: تا زماني كه مديران حرفه‌اي و غير سياسي بر سر كار نيايند صنعت انرژي جان نمي‌گيرد پس ما در وهله اول در كشور بايد از افراد غيرسياسي بهره ببريم و پس از آن ديپلماسي انرژي آقاي پزشكيان بايد بر اين اساس باشد كه صنعت انرژي را غيرسياسي كنند و نبايد بگذارند تحريم‌ها به اين صنعت صدمه‌اي وارد كند.