دیدار رییس جمهور با استاد محمد علی موحد

رييس‌جمهور به مناسبت روز كتاب و كتاب‌خواني با حضور در منزل استاد محمدعلي موحد با اين اديب، شاعر و پژوهشگر تاريخ ايران ديدار و گفت‌وگو كرد. به گزارش ايسنا، مسعود پزشكيان صبح ديروز جمعه، به مناسبت روز كتاب و كتاب‌خواني با همراهي دكتر محسن حاجي‌ميرزايي، رييس دفتر رييس‌جمهور و دكتر سيدعباس صالحی وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به ديدار استاد محمدعلي موحد، يكي از نامداران عرصه شعر و ادب و مورخ و پژوهشگر تاريخ ايران رفت. استاد موحد در اين ديدار در سخنان كوتاهي با قدرداني از دكتر پزشكيان كه در شرايطي سخت مسووليت رياست‌جمهوري را قبول كرده است، گفت: بنده هميشه دلم با دكتر پزشكيان است؛ انسان رايحه صداقت را از ايشان استشمام مي‌كند. مهم است كه انسان با اخلاق با خلايق رو راست باشد. وي براي رييس‌جمهور در انجام مسووليت‌هاي خطير اين منصب آرزوي موفقيت كرد و اظهاركرد: بنده سختي و حساسيت‌هاي موقعيت شما را مي‌فهمم و از خدا براي شما در خدمت به مردم شريف ايران ياري طلب مي‌كنم. رييس‌جمهور نيز در اين ديدار با تشكر از وقتي كه استاد موحد براي اين ملاقات اختصاص داد و ابراز خرسندي از ديدار با ايشان تصريح كرد: اميدوارم خدا ما را ياري كند تا در اين مسير سخت شرمنده مردم نشويم. پزشكيان با اشاره به پژوهش‌ها و تاليفات دكتر موحد درباره نهج‌البلاغه، خاطرنشان كرد: خطبه 216 حضرت علي(ع) معركه است؛ در آن خلاصه راه باريك آزادي تشريح شده و البته خود آن خطبه عميق‌تر هم هست. اساسا وقتي به نهج‌البلاغه نگاه مي‌كنيم هر عبارت آن خود به اندازه يك كتاب ارزشمند است. استاد موحد در اين ديدار همچنين شرحي از نگارش كتاب «هياهو بر سر هيچ» يا «مبالغه مستعار» كه درباره ادعاي مالكيت امارات بر جزاير سه‌گانه ايراني نوشته شده، ارائه كرد. كتاب «هياهو بر سر هيچ» يا «مبالغه مستعار» يك پژوهش مستند است كه در آن «محمدعلي موحد» مداركي كه شيوخ عرب با استناد بر آن ادعاي مالكيت بر جزاير ابوموسي، تنب كوچك و تنب بزرگ را دارند، مورد تحقيق و بررسي قرار داده است. استاد موحدتلاش کرده تا كتاب «هياهو بر سر هيچ» را به دور از هرگونه رفتار متعصبانه و داراي جهت‌گيري به نگارش در بياورد تا از مجراي مستندات و پژوهشي متقن، زمينه صلح‌جويي و رفع سوءتفاهمات ميان طرفين دعوي را فراهم سازد. «هياهو بر سر هيچ» به جهت اهميت اسناد مطرح شده و زمينه‌اي كه سال‌ها مورد جنجال بوده مورد توجه نهادهاي پژوهشي خارج از كشور نيز قرار گرفته و تاكنون به چندين زبان از جمله تركي استانبولي و فرانسوي برگردانده شده است. ازجمله مواردي كه در اين كتاب مورد تحقيق و تفحص قرار گرفته، موقعيت طبيعي جزاير سه‌گانه، ارتباط افغانستان با مسائل خليج فارس، حضور و نفوذ بريتانيا در خليج فارس و معاهدات صورت گرفته ميان ايران و انگلستان در اين زمينه است. علاوه بر اين اسنادي از اداره محرمانه حكومت هندوستان در اين كتاب بررسي شده كه اولين مراحل بروز اختلافات بر سر مالكيت جزاير، بازخوردهاي آن در دوره قاجار و ادامه اختلافات در زمان رضاشاه را نشان مي‌دهد. پس از اين ارزيابي مفصلي از مدارك و دلايل طرفين صورت گرفته كه نامه‌نگاري‌ها و ارزيابي اين نامه‌ها را نيز شامل مي‌شود. در پايان نيز ضمائمي از اسناد و مدارك و نامه‌هاي ارائه شده، به همراه نقشه خليج فارس و موقعيت جزاير مطرح شده در اختيار خوانندگان قرار گرفته است. در بخشي از اين كتاب كه استاد موحد نيز به آن اشاره كرده، آمده است: در سي و چند سال پيش دولتي به نام امارات متحده عربي وجود نداشت. شيخ‌نشين‌هاي ساحل جنوب خليج‌فارس در زير علم انگلستان بودند، يعني اين بريتانيا بود كه به نام شيوخ رأس‌الخيمه و شارجه، تنب و ابوموسي را در تصرف داشت و ايران كه اين جزاير را جزیي از خاك خود مي‌دانست، ناگزير بود كه در لندن و با مسوولان وزارت امور خارجه بريتانيا مذاكره كند. طرف مذاكره متصرفي بود كه به دستاويز حفظ حقوق محجورين تحت حمايت خود سرسختي مي‌كرد و با تكيه بر «استاتسكو» خواهان ادامه تصرفات خود بود و از طرف مقابل مطالبه حجت و سند مي‌كرد كه بگويد چرا و به چه دليل اين جزاير را از آن خود مي‌داند، ولي خود را از ارائه سند و حجت بي‌نياز مي‌ديد. محمدعلي موحد عرفان‌پژوه، تاريخ‌نگار و حقوقدان و عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي، در سال 1302 در شهر تبريز ديده به جهان گشود. او تحصيل را در مدارس تدين و اتحاد‌نو تبريز آغاز كرد و در سال 1319، پس از اخذ ديپلم متوسطه در رشته ادبي، به تهران آمد. اما به‌واسطه فوت پدر (در سال 1317) به تبريز بازگشت و سرپرستي خانواده را برعهده گرفت و به مدت 10 سال در تبريز و تهران اقامت گزيد. در سال 1319 موفق به اخذ ديپلم ادبي شد و در سال 1329 به شركت ملي آبادان رفت و پس از خلع يد از انگلستان در سال 1332 سردبيري روزنامه شركت نفت را عهده‌دار شد و در همين سال به تهران انتقال يافت. دكتر موحد تحصيلات خود را در دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران ادامه داد و در سال 1338 موفق به اخذ مدرك دكتراي حقوق خصوصي از اين دانشگاه شد. وي سپس براي ادامه تحصيل و مطالعه زيرنظر پروفسور «جنينگز» به كمبريج عزيمت و از دانش پروفسور «شوارتزبرگ» در لندن بهره فراوان  برد.
او در دوران تحصيل در انگلستان با ايران‌شناساني چون آربري، مينورسكي و لاكهارت همنشيني علمي داشت و تحقيقات خود را بر نسخه‌هاي خطي موجود در موزه بريتانيا ادامه داد. او همچنين نسخه «سلوك الملوك» تاليف فضل‌الله روزبهان خنجي متخلص به امين را تصحيح کرد.
موحد پس از بازگشت به ايران علاوه بر فعاليت به عنوان وكيل پايه يك دادگستري از آغاز تاسيس شركت ملي نفت ايران در كادر حقوقي شركت نفت وارد و تا بالاترين درجات تحت عناوين مشاورعالي، رييس هيات‌مديره، مشاور ارشد و عضو اصلي هيات‌مديره، انجام وظيفه كرد. وي در ابتداي تاسيس اوپك به مدت 6 ماه معاونت اجرايي اين سازمان را در ژنو عهده‌دار بود. دكتر موحد تاليفات و ترجمه‌هاي بسياري را به دنياي ادب و معرفت تقديم كرد كه بزرگ‌ترين آن چاپ انتقادي مقالات شمس تبريزي است. او كتاب «خواب آشفته نفت» را كه در برگيرنده تاريخ معاصر ايران در دوره دكتر محمد مصدق و ماجراي ملي شدن نفت هست، به بازار نشر ايران عرضه كرده كه تاكنون 3مجلد از آن منتشر شده و جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي در حوزه تاريخ را به خود اختصاص  داده  است.
برخي از آثار برجسته دكتر محمدعلي موحد  عبارتند  از:
شرح فصوص الحكم  ابن عربي
سفرنامه ابن بطوطه انتشارات علمي فرهنگي 1361
خزران از آثار آرتور كستلر انتشارات علمي فرهنگي 1361
 تصحيح سلوك‌الملوك از فضل‌الله روزبهاني انتشارات خوارزمي 1362
مقالات شمس تبريزي (تصحيح و تعليق) تهران -   انتشارات  خوارزمي (برنده جايزه كتاب  سال 1369)
گفته‌ها و ناگفته‌ها، تحليلي از گزارش عمليات پنهاني سيا در كودتاي 28 مرداد 1332
تعليقي بر كتاب «خواب آشفته نفت»  (تاليف) تهران نشر كارنامه  برگزيده كتاب  سال 1379
ماليات سرانه و تاثير آن در گرايش به اسلام از دانيل دنت (ترجمه) تهران -   انتشارات خوارزمي  و ده‌ها  تاليف  و ترجمه ارزشمند   ديگر.