تنها راه پيش روي يونان
فريدون مجلسي
بررسي اوليه انتخابات سراسري زودهنگام در يونان نشان ميدهد هيچ يك از احزاب حاضر در اين رقابت نميتوانند به موفقيت حداكثري دست يابند، چرا كه هركدام از آنها شكستي را براي مردم به ارمغان آوردهاند و مردم بازنده اصلي در اين كشمكشهاي سياسي ميان احزاب يوناني و مردم بودند. هيچكدام از اينها نه توانستند و نه اكنون امكان آن را دارند كه راهحلي براي رفع مشكل مالي - اقتصادي يونان پيدا كنند. بايد به اين نكته هم اشاره كرد كه يونان با جمعيتي حدود يك هفتم ايران بيش از سيصد ميليارد يورو به اروپا بدهكاري دارد و اينكه يونان با چه شرايط و با چه نوع اقساطي ميتواند اين بدهي خود را بپردازد هنوز مشخص نيست و از طرف ديگر، اين سوال وجود دارد كه در اين ميان پس از پرداخت بدهيها چه چيزي باقي ميماند كه دولت بتواند آن را بودجهبندي كند. غربيها عبارتي دارند به نام «مهماني تمام شده است» اين بسيار در مورد يونان مصداق پيدا ميكند. يونانيها طي ساليان گذشته عادت كرده بودند كه با پول ديگران يك مهماني مفصل براي خود ترتيب دهند. اما اكنون تمامي اين مهماني روي آب قرار دارد و اين بنبست را هيچ يك از احزاب حال حاضر يونان نميتوانند از بين ببرند. اگر به سوابق يونان هم بازگرديم آنها وضعيت بهشدت محقري نسبت به آلمان و فرانسه قبل از پيوستن به يورو داشتند. يونان توانست به سرعت با دريافت وام از نظر ظاهر خود را به سطح ساير كشورهاي اروپايي برساند. اما مردم يونان بايد بدانند كه اين سرمايهها متعلق به آنها نيست. مردم يونان بايد به ياد بياورند كه زماني فقير بودند و بايد مدتي با زندگي فقيرانه عادت كنند كه با يورو امكان پذير نيست.
چرا كه با اين شرايط دولت ميتواند از بانك مركزي خود و با چاپ پول وام دريافت كند و در چنين شرايطي دولت ميتواند ماليات بيشتري از مردم دريافت كند. اما يونان اكنون اين ابزار را ندارد كه بتواند در موارد اضطراري به آن متوسل شود. يونان نميتواند ارزش پول خود را كاهش دهد. ولي اگر چنين شرايطي را پيدا كند، ميتواند با كاهش ارزش پول خود، جذابيت را براي سرمايهگذاران و همچنين صنعت توريسم ايجاد كند.
با اين حال قابل توجه است كه در يونان درآمدهاي بازنشستگان يوناني از تمامي كشورهاي ثروتمند اتحاديه اروپا بالاتر است، همچنين يونانيها حاضر نيستند سن بازنشستگي را نيز بالاببرند در صورتي كه كشوري مانند آلمان بازنشستگي را به بالاي 65 سال رسانده است.
با توجه به چنين شرايطي ميتوان گفت به نظر نميرسد سيپراس به دليل پذيرش شرايط اتحاديه اروپا، بتواند در انتخابات زودهنگام يونان يك بار ديگر پيروز شود زيرا پذيرش دوباره سيپراس به معناي بازگشت به راهحل دولت پيش از سيپراس در يونان است. اما حالا سيپراس ميخواهد با همان راهحل گذشته راه را ادامه دهد ولي اكنون بهتر است تا كساني كه راهحل گذشته را طرحريزي كرده بودند دوباره سكان را به دست بگيرند و راه را ادامه دهند. در نتيجه اگرچه هيچ حزبي در انتخابات زودهنگام حايز اكثريت آرا نميشود اما گروههاي ليبرال از شانس بيشتري برخوردار هستند و اتحاديه اروپا نيز تمايل بيشتري براي كار كردن با اين طرز تفكر دارد. ولي براي اينكه يونان بتواند به راهحلي مناسب دست پيدا كند مجبور است حتي به صورت موقت هم كه شده از يورو خارج شود تا يك بار ديگر اقتصاد خود را بازسازي كند.