امام خميني
امريكا و بي‌بي‌سي
بعد از چند روز كه از طرح ادعاي بي‌بي‌سي در مورد رابطه امام خميني با امريكاييان در دوره كندي و كارتر گذشت، واكنش‌هاي متعددي را شاهد هستيم. در هر كدام از اين موضع‌گيري‌ها، برخي نكات برجسته و نقدهايي عليه اين ادعاي غلط مطرح شد كه جاي تامل دارد. در اين مختصر چند نكته را در جمع‌بندي اين مباحث يادآوري مي‌كنم. اول- چرا بي‌بي‌سي به سراغ اين بحث رفت؟ آيا واقعا سند جديدي منتشر شده كه تاكنون به آن دسترسي وجود نداشت؟ چنين به نظر مي‌رسد كه ادعاي بي‌بي‌سي در اين مقطع اگر يك طراحي براي زير سوال بردن مواضع امام خميني نباشد كه هست، ناشي از نفوذ برخي عناصر وابسته به اسراييل است كه در توليد اين برنامه و طراحي اين ادعا نقش داشتند. سعيد حجاريان در اين باره مدعي است: «خبرنگار بي‌بي سي فارسي كه
بعد از چند روز كه از طرح ادعاي بي‌بي‌سي در مورد رابطه امام خميني با امريكاييان در دوره كندي و كارتر گذشت، واكنش‌هاي متعددي را شاهد هستيم. در هر كدام از اين موضع‌گيري‌ها، برخي نكات برجسته و نقدهايي عليه اين ادعاي غلط مطرح شد كه جاي تامل دارد. در اين مختصر چند نكته را در جمع‌بندي اين مباحث يادآوري مي‌كنم.
اول- چرا بي‌بي‌سي به سراغ اين بحث رفت؟ آيا واقعا سند جديدي منتشر شده كه تاكنون به آن دسترسي وجود نداشت؟ چنين به نظر مي‌رسد كه ادعاي بي‌بي‌سي در اين مقطع اگر يك طراحي براي زير سوال بردن مواضع امام خميني نباشد كه هست، ناشي از نفوذ برخي عناصر وابسته به اسراييل است كه در توليد اين برنامه و طراحي اين ادعا نقش داشتند. سعيد حجاريان در اين باره مدعي است: «خبرنگار بي‌بي سي فارسي كه اين گزارش را منتشر كرده، نماينده سابق اين شبكه در تل‌آويو بود كه گرايش شديدي به صهيونيست‌ها دارد؛ اتفاقا به همين دليل او را از اين سمت عزل كرده و به نمايندگي در امريكا فرستادند و اكنون به قول خودش به دنبال اسناد رفته است، در حالي كه حتي يك سند هم در مورد رابطه امام با كندي منتشر نكرده است».
دوم- به نظر مي‌رسد مواضع ضدامريكايي امام خميني در تمامي عمرش، قابل خدشه نيست و كسي نمي‌تواند ترديد كند كه ايشان حتي لحظه‌اي امريكا را از جايگاه دشمن خارج نكرده است. طبعا در اين شرايط كه رهبري انقلاب بر مواضع ضدامريكايي نظام بيش از ديگران تاكيد دارد، شايد هدف نهايي اين بوده كه اولا امام را اهل معامله پشت‌پرده معرفي كنند و ثانيا پشتوانه مواضع كنوني رهبري را مخدوش سازند. در واقع اگر باني و موسس انقلاب اسلامي به عنوان يك فرد داراي روابط با روساي جمهور امريكا قلمداد شود، بهتر مي‌توان از رهبران بعدي هم نرمش در مقابل دولت و سياست‌هاي امريكا را مطالبه كرد.
سوم- يك نكته روشن در مواضع امام خميني نسبت به امريكا وجود دارد كه هيچ اتهامي از اين جنس را متوجه ايشان نمي‌كند و آن جدا ندانستن امريكا و شاه در دوران مبارزه است. در سال 42 دليل تشديد مبارزه امام با شاه، ماجراي كاپيتولاسيون بود كه به مصونيت مستشاران امريكايي مربوط بود يعني شاه هم به دليل امريكايي بودن مورد حمله امام خميني قرار گرفته بود. در آن زمان ايشان در نطقي آتشين گفته بودند: «... امريكا از انگليس بدتر، انگليس از امريكا بدتر، شوروي از هر دو بدتر. همه از هم بدتر؛ همه از هم پليدتر. اما امروز سر و كار ما با اين خبيث‌هاست! با امريكاست. رييس‌جمهور امريكا بداند - بداند اين معنا را - كه منفورترين افراد دنياست پيش ملت ما. امروز منفورترين افراد بشر است پيش ملت ما». اين مواضع صريح با پيغام دادن پشت‌پرده هيچ سنخيتي ندارد. بگذريم كه مدعاي بي‌بي‌سي در اين زمينه در حد ارسال يك پيام از سوي آيت‌الله كمره‌اي براي كندي است كه با بررسي آن معلوم شد نه كمره‌اي در دوران حصر امام با امام ملاقات داشت و نه از سوي امام چيزي را مطرح كرده است و نه معلوم نيست آن پيام ادعايي به كندي رسيده باشد زيرا چند روز بعد از اين حصر امام، كندي هم ترور شد.
چهارم- مرحوم بازرگان خاطره‌اي را براي حامد الگار نقل مي‌كند از ديدارش با امام در نوفل‌لوشاتو و تلاش وي براي همراه كردن امام با تحليل خودش درباره ايجاد فاصله ميان شاه و امريكا. وي تاكيد مي‌كند كه من براي امام تحليل كردم كه يك طرف مردم هستند با رهبري شما و يك طرف هم شاه است و ارتش. اما نيروهاي سومي هم هستند كه بايد آنها را به سمت خودمان جلب كنيم از جمله امريكا. مرحوم بازرگان مي‌گويد امام حاضر نشد من صحبتم را ادامه بدهم چون اصلا قبول نداشت كه براي بيرون كردن شاه بايد با امريكا تفاهم كنيم. البته مرحوم بازرگان و جريان نهضت آزادي هم در دوران كندي و هم در عصر كارتر، به اين مباحث حقوق بشري بها داده بودند و با شعارهاي دمكرات‌هاي امريكا همراهي نشان مي‌دادند. بعدها كريم سنجابي در كتاب خاطراتش (اميدها و نااميدي‌ها) به همين مواضع بازرگان سخت اعتراض مي‌كند كه چرا آنان حاضر شدند با عوامل كودتاي امريكا عليه دكتر مصدق اين‌گونه روابط خاص را برقرار كنند.
پنجم- از نكات جالب توجه در ماجراي بي‌بي‌سي، مواضع يكسان بسياري از نيروهاي سياسي داخل و خارج كشور عليه اين ادعاي دروغ است. جدا از اينكه برخي از مواضع به امام خميني نمي‌چسبد و تحقيق نشده مي‌توان آن را تكذيب كرد اما در اين ماجرا افراد زيادي وارد صحنه شدند و محتواي مدعاي راديو بي‌بي‌سي را نقد و انكار كردند. پيشتر دكتر ابراهيم يزدي و اينك عطاءالله مهاجراني و سعيد حجاريان و عبدالله شهبازي در اين باره اعلام نظر و مدعاي بي‌بي‌سي را نقد كردند. اگر مواضع مقام رهبري در سخنراني سالگرد امام و نيز اعلام موضع موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني را نيز به اين مجموعه بيفزاييم يك نكته قابل توجه است كه افرادي از طيف‌هاي سياسي متفاوت در مقابل اين اقدام راديو بي‌بي‌سي موضع گرفتند تا معلوم شود برخي از افراد مانند امام خميني در برخي از زمينه‌ها مانند مبارزه با امريكا، داراي چنان مواضع روشني هستند كه با هيچ روش و ترفندي نمي‌توان آن را خدشه‌دار كرد.