وزير راه و شهرسازي به كي‌يف رفت
فشار به ايران براي انتقال جعبه سياه به اوكراين
گروه اقتصادي |با گذشت حدود دو هفته از حادثه تلخ سقوط هواپيماي اوكرايني در آسمان ايران كه به مرگ 176 سرنشين اين هواپيما منجر شد، وزير راه و شهرسازي ايران براي رايزني با همتاي خود به اوكراين سفر كرده است. محمد اسلامي، وزير راه و شهرسازي صبح ديروز، دوشنبه ۳۰ دي‌ماه به منظور تقديم نامه رسمي تسليت و همدردي رييس‌جمهور كشورمان و ابراز همدردي و تسليت صميمانه دولت و ملت جمهوري اسلامي ايران وارد كي‌يف، پايتخت اوكراين شد. وزير راه و شهرسازي كشورمان پس از ورود به كي‌يف، با پريستايكو، وزير امور خارجه اوكراين ديدار و در خصوص همكاري‌هاي دوطرفه و همه‌جانبه، پيگيري همكاري‌هاي مشترك و همچنين پيگيري مسائل مرتبط با سانحه سقوط هواپيما گفت‌وگو كرد. ديدار با رييس‌جمهور اوكراين و مذاكره با او نيز يكي ديگر از برنامه‌هاي عصر روز گذشته اسلامي در كي‌يف بود.
هرچند وزارت راه و شهرسازي جزيياتي از مذاكرات دو طرف در جريان اين سفر ارايه نكرده اما به نظر مي‌رسد اين سفر به منظور آغاز مذاكرات ميان دو طرف براي حل و فصل پرونده اين پرواز انجام شده است. با توجه به اينكه ستاد كل نيروهاي مسلح ايران اعلام كرد كه علت سقوط اين هواپيما، شليك اشتباه سامانه پدافند هوايي بوده و ايران مسووليت اين حادثه را بر عهده خواهد گرفت، احتمالا در فرآيند پرداخت غرامت نيز ايران حضور خواهد داشت و بر اساس اظهارات كارشناسان صنعت هوايي، مذاكره با دولت اوكراين و توافقي كه دو دولت در اين زمينه انجام مي‌دهند، مشخص خواهد كرد كه اين ميزان غرامت چقدر خواهد بود و چگونه پرداخت مي‌شود.
در كنار موضوع غرامت، ديگر مساله‌اي كه در روزهاي گذشته بحث درباره آن ادامه داشته، موضوع بررسي فني اين حادثه و نحوه جمع‌بندي آن است. بر اساس قوانين سازمان جهاني هوانوردي (ايكائو)، ايران به عنوان كشوري كه سقوط در آن اتفاق افتاده، مسوول بررسي اين حادثه است و اينكه فرآيند بررسي به چه شكلي دنبال شود و نتيجه به چه طريق اعلام شود را ايران تعيين خواهد كرد.
با توجه به پيدا شدن دو جعبه سياه هواپيماي سقوط كرده، در صورتي كه امكانات فني لازم در ايران وجود داشته باشد، اين جعبه‌ها در ايران بازخواني خواهند شد، اما در غير اين صورت امكان ارسال آنها به كشور ديگري وجود دارد. در اين بين با توجه به اينكه هيچ اجبار قانوني وجود ندارد، مقصد احتمالي جعبه‌هاي سياه مشخص نيست و هر چند اوكراين به عنوان كشور ذي‌نفع در اين حادثه اولويت دارد اما باز هم تصميم نهايي را ايران خواهد گرفت. با وجود صراحت مقررات بين‌المللي در اين رابطه، در روزهاي گذشته فشارهايي از سوي برخي دولت‌ها براي اجبار ايران به ارسال جعبه‌هاي سياه به خارج از كشور آغاز شده است.
فرانسوا فيليپ شامپاين گفته: «جعبه سياه بايد به جايي فرستاده شود كه تجربه براي بازخواني آن وجود دارد و به صورت شفاف اين امر را انجام دهند». پيش از اين نيز نخست‌وزير كانادا گفته بود: فرانسه يكي از معدود كشورهايي است كه توانايي خواندن اطلاعات جعبه‌هاي سياه را دارد كه اين جعبه‌ها به شدت آسيب ديده است.
با وجود اين فشارهاي بين‌المللي ايران اعلام كرده كه خود در اين زمينه تصميم خواهد گرفت، اما در اين بين برخي اظهارات متناقض در سازمان هواپيمايي كشوري باعث شده جهت نهايي اين تصميم نامشخص باشد. حسن رضايي‌فر، مديركل بررسي سوانح سازمان هواپيمايي كشوري دو روز قبل اعلام كرد: بازخواني جعبه سياه هواپيماي اوكرايني 737 با توجه به جديد بودن آن نيازمند تجهيزات مدرن و خاصي است. فهرست اين نرم‌افزارها را به مسوولان مربوطه ارايه داديم تا اگر مي‌خواهند بازخواني جعبه سياه در داخل كشور انجام شود، اين نرم‌افزارها را تهيه و خريداري كنند تا عمليات بازخواني در كشور انجام شود از سوي ديگر فهرست يك‌سري تجهيزات و برنامه‌هاي لازم براي نصب كابل‌ها و دانلود و همچنين بازسازي را به مسوولان ارايه داده‌ايم تا خريداري شود و همزمان در حال مذاكره با برخي متخصصان داخلي هستيم تا با اين تمهيدات بازخواني جعبه سياه در كشور انجام شود. اين صحبت‌ها در حالي به نقل از او منتشر شده كه پيش از اين برخي رسانه‌ها باز هم به نقل از وي از نهايي شدن تصميم براي انتقال جعبه‌هاي سياه به خارج از ايران خبر داده بودند.
هر چند با توجه به كنوانسيون شيكاگو، هيچ كشور خارجي نمي‌تواند ايران را مجبور به ارسال جعبه‌هاي سياه به خارج از كشور كند، اما با توجه به افزايش حساسيت‌ها در اين رابطه به نظر مي‌رسد سازمان هواپيمايي كشوري بايد به زودي تصميم نهايي خود را در اين زمينه اعلام كرده و بازخواني اطلاعات جعبه‌هاي سياه را آغاز كند.