جنگ اقتصادي و ديپلماتيك بين واشنگتن و بروكسل
اردوان اميراصلاني
در حالي كه پروژه خط لوله انتقال گاز طبيعي نورداستريم2 حدود 11 ميليارد دلار تخمين زده شده و 95 درصد پيشرفت داشته است، ايالات متحده امريكا تحريم‌هاي برون‌مرزي خود را عليه كشورهاي فعال در پروژه كه قرار است روسيه را به آلمان متصل كند، افزايش داده است.
يك پروژه سودآور براي اروپا- انتظار مي‌رود خط لوله انتقال گاز طبيعي به طول 1200 كيلومتر و ظرفيت 55 ميليارد متر مكعب كه نيمي از بودجه آن توسط 5 گروه انرژي اروپايي يعني شركت‌هاي OMV, Wintershall Dea, Engie, Uniper and Shell تامين شده است توسط شركت عظيم روسي گازپروم مورد بهره‌برداري قرار گيرد. اين پروژه كه از سال 2018 آغاز شد ابتدا قرار بود در پايان سال 2019 نهايي شود اما به تاخير افتاد. اخيرا ولاديمير پوتين اعلام كرد كه پروژه تا قبل از پايان سال 2021 تكميل خواهد شد. پروژه شامل دو حوزه در كشورهاي اروپايي مي‌شود. از يكسو كشورهايي كه در عمل مايل به برقراري روابط اقتصادي با روسيه هستند و از سوي ديگر كشورهايي كه نسبت به ادامه روابط با مسكو مقاومت نشان مي‌دهند. از طرفي روسيه از همان ابتدا ادعا كرد كه اين يك پروژه تجاري بسيار سودمند براي اروپا به ويژه آلمان است و اين كشور را به رهبر انرژي اروپا تبديل خواهد كرد. برلين يكي از حاميان اصلي اين پروژه با توجه به امكان جايگزيني گاز طبيعي با زغال سنگ همچنين انرژي هسته‌اي بر سودمندي پروژه از لحاظ زيست محيطي تاكيد دارد. در مقابل، اوكراين كه در جبهه مخالف روسيه است به دليل انحراف بخشي از ترافيك خط لوله نورداستريم1 و در نتيجه كاهش عوارض دريافتي با پروژه گازرساني نورداستريم2 مخالفت مي‌كند. كي‌يف بر اين باور است كه اين پروژه با تقويت كنترل مسكو در تامين گاز باعث تضعيف سياست انرژي اتحاديه اروپا و جدايي اوكراين از بقيه اروپا مي‌شود. علاوه بر اين ماجراي مسموميت، دستگيري و زنداني كردن آلكسي ناوالني از منتقدان و مخالفان حكومت روسيه نيز زمينه را براي مخالفان مسكو مهيا كرده است. به گفته جو بايدن، ولاديمير پوتين يك قاتل است و بايد هزينه كارهاي خود را بپردازد. با وجود اين وقايع و بحران بلاروس، موضوع خط لوله گازرساني در جلسه وزراي خارجه كشورهاي اروپايي در پايان ماه فوريه با دستور كار تحريم دولت روسيه به دليل مسووليت در ماجراي ناوالني با اين توجيه كه فقط يك پروژه تجاري ساده است، كنار گذاشته شد. با اين حال با تصديق صدراعظم آلمان، ملاحظات سياسي نهفته در اين پروژه او را بر آن داشته تا براي تامين منافع آلمان از ماجراي ناوالني چشم‌پوشي كند.
تاثير سياست‌هاي برون‌مرزي امريكا بر حاكميت اروپا - در مواجهه با دو دستگي كشورهاي اروپايي در اين زمينه، ايالات متحده بار ديگر نقش خود را به عنوان داور تثبيت كرده است. در سال 2019 دولت ترامپ با تصويب قانوني عليه شركت‌هاي فعال در پروژه، موضع سرسختانه‌اي در برابر روسيه اتخاذ كرد. در آخرين نشست ناتو در 23 مارس، آنتوني بلينكن وزير امور خارجه فعلي دولت بايدن اظهار كرد كه اين پروژه براي اروپا و ايالات متحده، ايده بدي است كه با تضعيف اوكراين با هدف امنيت انرژي اروپا و منافع لهستان و ديگر متحدان مغايرت دارد. انگيزه غيررسمي واشنگتن براي فروش گاز طبيعي مايع LNG به اتحاديه اروپا با قيمت بالاتر از گاز روسيه همچنين جلوگيري از دسترسي آلمان به جايگاه اول در بخش انرژي از اهداف پشت پرده اين سخنراني رسمي است. آنتوني بلينكن همچنين اظهار كرد كه طبق قوانين برون‌مرزي امريكا، شركت‌هاي مشاركت‌كننده در احداث خط لوله گازرساني شامل مجازات تحريم مي‌شوند. اخيرا افكار عمومي جهان از استراتژي ايالات متحده براي دور زدن رقابت جهاني آگاه شده است. در دهه‌هاي اخير امريكا با برخورداري از سيستم مالي قدرتمند، تحريم‌هاي شديد و پايداري عليه شركت‌ها يا كشورهايي مانند ايران كه به نظرشان براي منافع اقتصادي امريكا تهديد به حساب مي‌آيند، اعمال كرده است.
دولت بايدن بر سر دوراهي- انتقادات زيادي از جانب مخالفان امريكايي مطرح و از جو بايدن درخواست شده تمام تلاشش را براي جلوگيري از تكميل پروژه خط لوله گازرساني انجام دهد. هفته گذشته آنتوني بلينكن در مجلس نمايندگان ناراحتي دولت را از اين پروژه با بيان اينكه «كاش در جايگاهي نبوديم كه اين پروژه را تقريبا تمام شده ببينيم» ابراز كرد. ادامه در صفحه 8