نگاهي به سياست انرژي جو بايدن
هرروز بر نارضايتي مردم و شركاي تجاري امريكا افزوده مي‌شود
الهه پيروزيان
جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا با تكيه بر شعارهاي انتخاباتي و اهداف اعلامي خود، از امريكايي‌ها مي‌خواهد تا مصرف انرژي فسيلي از جمله بنزين را كاهش دهند و از طرفي با گران شدن قيمت‌ها، از توليدكنندگان عمده نفتي دنيا مي‌خواهد توليد را افزايش دهند؛ تناقضي كه اين روزها در ميدان عمل، گريبانگير دولت بايدن شده است.
اقدام سريع جو بايدن در بدو حضور در كاخ سفيد، براي پيوستن مجدد به توافقنامه آبوهوايي پاريس و ساير اقدامات و فرمان‌هاي اجرايي او به‌عنوان نمونه‌هايي از رهبري او در مقابله با گرمايش جهاني به حساب مي‌آيد. رييس‌جمهور امريكا، نياز به ايجاد يك اقتصاد با تكيه بر انرژي پاك و جديد و درعين‌حال پايين نگه داشتن هزينه‌ها براي خانواده‌هاي امريكايي در كوتاه‌مدت را دارد.
ايالات‌متحده و ساير كشورهاي عمده مصرف‌كننده نفت در سال گذشته با همه‌گيري و شيوع كرونا، به‌طور فزاينده‌اي در مورد افزايش مجدد قيمت‌ها نگران شده‌اند. موضوع گراني بنزين و افزايش تورم به ميزان 6.8 درصد (بي‌سابقه در حدود 40 ساله گذشته اين كشور(1)) به‌طور مستقيم در كاهش محبوبيت دولت بايدن در نظرسنجي‌ها خود را نشان مي‌دهد و همين امر منجر به درخواست كاخ سفيد از اوپك‌پلاس و گفتگوهاي في‌مابين ايالات‌متحده و ساير شركايش از جمله چين، هند، ژاپن، كره‌جنوبي و بريتانيا شد كه با نتيجه نگرفتن از اولي، ضمن ادامه رايزني‌ها با شركا براي همراهي آنها، تصميم به آزاد كردن 50 ميليون بشكه از ذخاير استراتژيك كشور گرفت.
اصطكاك جدي بين امريكا و سران اوپك‌پلاس، عربستان و روسيه، به‌رغم تاكيد بر سياست محدودسازي «فركينگ»(Fracking) (2)؛ درخواست از توليدكنندگان داخلي براي مشاركت در عرضه نفت و ادامه سياست تحريمي بر صادرات نفت ايران و ونزوئلا از چالش‌هايي است كه بر سر تناقض بين افزايش توليد و عرضه نفت و تاكيد بر سياست‌هاي انرژي پاك جو بايدن ايجاد شده كه رييس‌جمهور دموكرات امريكا را با فشارهاي سياسي جدي‌اي پيش از انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره در سال ۲۰۲۲ مواجه كرده است. به ويژه زماني كه از نظر مقامات اين كشور، تورم تهديدي براي بازگشت دونالد ترامپ به قدرت است!
مساله‌اي كه اين روزها توجه كارشناسان را به خود جلب كرده است اين است كه پس از گذشت يك سال از اجراي سياست‌هاي انرژي با تمركز بر بحث محيط زيست، تناقض بين اين سياست‌ها و خواسته‌هاي مردم امريكا و صاحبان صنايع انرژي چه چالش‌هايي را براي دولت جو بايدن ايجاد كرده است؟
روساي جمهور ايالات‌متحده از هر دو حزب مدت‌هاست كه قيمت‌هاي بالاي انرژي - به‌ويژه براي بنزين - را به‌عنوان يك تهديد و با دلايل موجه ارزيابي كرده‌اند. علاوه بر خواربارفروشي، پمپ‌بنزين مي‌تواند قابل‌مشاهده‌ترين شاخص تورم براي مصرف‌كنندگان باشد و افزايش شديد قيمت مي‌تواند باعث شود مردم به دنبال كسي باشند كه فراتر از يك شركت نفتي بي‌چهره، مقصر باشد.
دانيل سيمونز كه در زمان ترامپ از مقامات وزارت انرژي بود، معتقد است كه اين شفاف‌ترين قيمت در امريكا است. مردم هرروز آن را مي‌بينند و بازتابي از اقتصاد به عنوان يك كل است و قيمت‌هاي بالا موجب نگراني شديد مردم مي‌شود.
از سوي ديگر تاكيد دولت بايدن بر سياست انرژي‌هاي تجديدپذير كه آشكارا در تقابل با اين نگراني مردم امريكا قرار گرفته است چالشي براي او ايجاد كرده كه هرروزه در آماري از كاهش محبوبيت او خود را نشان مي‌دهد. براي برخي از كارشناسان و دست‌اندركاران حوزه انرژي، اقدامات بايدن در زمينه انرژي و آب‌وهوا اتفاقي و بدون ايجاد زيرساخت‌هاي لازم و سياست، راه مشخصي به نظر مي‌رسد.
به‌طوركلي مي‌توان چالش‌هاي مهمي كه بر سر راه بايدن در رسيدن به اين اهداف قرار دارند را به شكل زير بيان كرد.
1- درخواست دولت بايدن از اوپك جهت افزايش توليد نفت و همچنين فروش طولاني‌مدت قراردادهاي اكتشاف نفت در خليج مكزيك باعث خشم دوستداران محيط‌زيست شده است.
2- اين سياست تنش بين اهداف بلندمدت آبوهوايي بايدن و واقعيت‌هاي سياسي كوتاه‌مدت را آشكار مي‌كند. او مصمم است ايالات‌متحده را به سمت استفاده از منابع انرژي پاك‌تر و مهار انتشار كربن سوق بدهد اما از طرف ديگر، نمي‌تواند اجازه دهد قيمت انرژي چنان بالا برود كه راي‌دهندگان عليه او شوند. لري سامرز، وزير سابق خزانه‌داري امريكا، اخيرا زماني كه گفت «تورم تهديدي براي بازگشت دونالد ترامپ، رييس‌جمهور سابق امريكا به قدرت است» اين خطر را آشكار كرد.
3- در اين اثنا، رييس‌جمهور امريكا همچنان از سنا مي‌خواهد كه بسته برنامه‌هاي هزينه‌هاي اجتماعي و آب‌وهواي او را تحت عنوان Build Back Better تصويب كند. لايحه‌اي كه به نارضايتي مصرف‌كنندگان امريكايي از تورم بسيار بالا دامن مي‌زند و امر را بر دولت بايدن در راه تصويب آن سخت‌تر مي‌نمايد.
4- ادامه تحريم‌هاي ناعادلانه و يك‌جانبه ايالات‌متحده بر كشورهاي بزرگ صادركننده نفت مانند ايران و ونزوئلا هرچند در زمان دونالد ترامپ مورد تشويق و تاييد حاميان شيل‌هاي نفتي و غول‌هاي اين صنعت در اين كشور بود اما اكنون به خصوص با تاكيد بر سياست‌هاي محيط زيستي و ضد انرژي فسيلي جو بايدن، عدم تزريق بشكه‌هاي نفتي اين دو كشور به بازار و عدم همراهي اوپك‌پلاس با خواسته‌هاي امريكا، اين كشور را در راستاي تامين نياز انرژي ارزان براي مردم خود با چالش مواجه كرده و موضوع تحريم‌ها بالاخص در بخش نفت و انرژي را با اما و اگرهايي روبرو ساخته است.
پاورقي‌ها
1- آخرين آمار بالاي تورم در پايان ماه ژوئن 1982 به 7.2 درصد رسيد.
2- «روش شكست هيدروليكي» است كه امريكا در استخراج نفت شيل به كار مي‌بَرد.