پيروزي در نوادا اكثريت دموكراتها در سنا را
براي دو سال ديگر تضمين كرد
ضربه كاري به روياهاي جمهوريخواهان
محمدحسين لطفالهي
ضربه نهايي به جاهطلبيهاي انتخاباتي حزب جمهوريخواه زماني وارد آمد كه آنها علاوه بر ناكام ماندن در كسب يك پيروزي قاطع در انتخابات مجلس نمايندگان، روز يكشنبه خود را در موقعيتي يافتند كه آدام لاكسلات رقابت بر سر كرسي ايالات نوادا در سنا را به كاترين كورتز ماستو دموكرات واگذار كرد تا حزب دموكرات مطمئن باشد كه ميتواند با فاصلهاي اندك از رقيب، اكثريت مجلس سنا را براي خود حفظ كند.
حزب دموكرات در انتخابات مياندورهاي نوامبر 2022 توانست سنت ديرينه شكست سنگين احزاب حاكم در اولين انتخابات مياندورهاي پس از تشكيل دولت را بشكند، موفق شد خود را از زير سايه سنگين نارضايتيها در حوزه اقتصاد رها سازد و حالا اين شانس را دارد كه اكثريت شكننده خود در سنا (50 – 50) را تقويت كند. اين پيروزي اهميت بسياري براي دموكراتها دارد. در حالي كه تنها دو سال تا پايان دوره 4 ساله رياستجمهوري جو بايدن باقي مانده و جمهوريخواهان به احتمال زياد موفق ميشوند كه اكثريت مجلس نمايندگان را از آن خود كنند، حفظ اكثريت حزب دموكرات در سنا به كاخ سفيد كمك خواهد كرد تا ابزارهاي بيشتري براي پيشبرد برنامههاي خود داشته باشد و به حزب دموكرات نيز كمك ميكند كه در سال 2024، در شرايط بهتري پا به انتخابات رياستجمهوري بگذارد.
جو بايدن كه روز يكشنبه در كامبوج به سر ميبرد در گفتوگويي كوتاه با خبرنگاران اين پيروزي را نشانهاي از كيفيت كانديداهاي حزب دموكرات معرفي كرد: «اين نشانه كيفيت كانديداهاي ما و برنامههاي ماست. فكر ميكنم هيچ كس نبود كه در رقابتهاي انتخاباتي سنا حاضر شود و از برنامهاي كه دولت دارد حمايت نكند.»رييسجمهور ايالات متحده روز چهارشنبه يك روز پس از انتخابات مياندورهاي ۲۰۲۲ كنگره اين كشور از اين انتخابات به عنوان «روز خوب» براي دموكراسي ياد كرده بود. رييسجمهور امريكا اضافه كرده بود: «در حالي كه مطبوعات و كارشناسان يك موج عظيم قرمز را پيشبيني ميكردند، اين اتفاق نيفتاد.» «موج عظيم قرمز» اصطلاحي بود كه رسانهها براي پيروزي احتمالي حزب جمهوريخواه در انتخابات مياندورهاي سال ۲۰۲۲ به كار برده بودند. قرمز نماد حزب جمهوريخواه و آبي نماد حزب دموكرات در رقابتهاي انتخاباتي است. جو بايدن در ادامه تاكيد كرد دموكراسي امريكا در سالهاي اخير مورد آزمايش قرار گرفته است، «اما مردم اين كشور با آراي خود ديدگاه خود را بيان كردند و يكبار ديگر نشان دادند كه ما يك دموكراسي هستيم.» او همچنين تصريح كرد كه انتخابات مياندورهاي ۲۰۲۲ «روز خوبي براي امريكا بود.»
در اختيار داشتن اكثريت مجلس سنا به دموكراتها اين فرصت را ميدهد كه اگر يكي از قضات ديوان عالي درگذشت يا استعفا داد، بتوانند كانديدايي را كه بايدن به سنا معرفي ميكند، تاييد كنند. در سال 2016، در آخرين سال رياستجمهوري باراك اوباما، او با شرايطي مواجه شد كه مريك گارلند را براي عضويت در ديوان عالي معرفي كرد، اما ميچ مك كانل رهبر وقت اكثريت جمهوريخواه سنا تصميم گرفت رايگيري درباره كرسي خالي ديوان عالي را به آينده و زمان روي كار آمدن دولت جديد موكول كند. همين مساله سبب شد تا به جاي دموكراتها، ترامپ فرصت معرفي قاضي مدنظر خود را بيابد و كرسي دايمي ديوان عالي به جاي يك قاضي ليبرال، به يك قاضي محافظهكار برسد.
همچنين اكثريت داشتن در اين مجلس براي دموكراتها به اين معناست كه ميتوانند تمام مصوبات مجلس نمايندگان با اكثريت جمهوريخواه را مورد بازبيني قرار دهند. چاك شومر، رهبر اكثريت دموكراتها در سنا روز يكشنبه اين پيروزي را يك پيروزي براي برنامه ارايه شده از سوي حزب دموكرات معرفي كرد و گفت كه رايدهندگان امريكايي با نه گفتن به منفيگرايي و راديكاليسم برخي كانديداهاي حزب جمهوريخواه از جمله كساني كه سلامت انتخابات رياستجمهوري سال 2020 را زير سوال ميبردند، نشان دادند كه هنوز «به دموكراسي امريكا باور دارند.» شومر افزود: «كار مهمي كه ما در اين دوره انجام داديم، اين بود كه از حقوق زنان محافظت كرديم. با پيروزي دموكراتها در سنا، حالا اين حزب به عنوان يك سد محكم در برابر تصويب قوانين فدرال در خصوص ممنوعيت سقط جنين يا اعمال مجازات براي اين كار عمل خواهد كرد.»
دموكراتها حتي اين شانس را دارند كه در ماه دسامبر، برتري خود را بيشتر كنند. آنها كه در حال حاضر با دارا بودن 50 كرسي و با تكيه بر راي تساويشكن كامالا هريس به عنوان معاون رييسجمهور و رييس مجلس سنا لوايح مدنظر خود را در سنا به تصويب برسانند، در صورت پيروزي در دور دوم انتخابات سنا در ايالت جرجيا ميتوانند 51 كرسي داشته باشند. در دور اول انتخابات جرجيا، رافائل ورناك كانديداي حزب دموكرات در برابر رقيب جمهوريخواه خود هرشل واكر به پيروزي رسيد اما با توجه به اينكه هيچ كدام از كانديداها نتوانستند حدنصاب 50 درصد آرا را به دست آورند، انتخابات به دور دوم كشيده شد. بر اساس قوانين ايالتي در جرجيا، هر كانديدا بايد براي راهيابي به مجلس سنا دستكم 50 درصد آراي رايدهندگان را از آن خود كند.
در انتخابات مجلس نمايندگان نيز حزب دموكرات كه انتظار داشت ضربهاي كاري مشابه ضربه سال 2010 دريافت كند و با شكستي سنگين مجلس نمايندگان را به حزب جمهوريخواه واگذار كند، روز يكشنبه 13 نوامبر شمارش آرا را در شرايطي به پايان رساند كه ديگر نه تنها دورنمايي از شكست سنگين وجود ندارد، بلكه كارشناسان انتخاباتي پيشبيني ميكنند رقابت با نتيجهاي بسيار نزديك به پايان برسد. انبيسي نيوز تخمين زده است كه در پايان رقابتها، 219 كرسي به جمهوريخواهان و 216 كرسي به دموكراتها برسد. به نوشته انبيسي، اين تخمين ممكن است تا 4 كرسي بيشتر يا كمتر خطا داشته باشد.
خوشحالي در غرب
پيروزي حزب دموكرات در انتخابات سنا يك خبر بسيار خوب براي پايتختهاي غربي محسوب ميشد. بسياري از تحليلگران نگران بودند در صورت پيروزي حزب جمهوريخواه شرايط به نحوي پيش برود كه كمكهاي ايالات متحده به اوكراين قطع و سياست واشنگتن در قبال جنگ اوكراين با فشار دو مجلس نمايندگان و سنا دستخوش تغيير شود. متحدان ايالات متحده كه نگراني بسياري نسبت به اين مساله داشتند نفسي به راحتي كشيدند و حالا ميتوانند مطمئن باشند كه كنگره امكان سد كردن مسير سياستهاي كاخ سفيد در رابطه با مساله جنگ اوكراين را نخواهد داشت.
در اين ميان، با عدم پيروزي جمهوريخواهان بودند كساني كه ناراحت شده باشند. رجب طيب اردوغان رييسجمهور تركيه يكي از آنهاست. تركيه در ماه اكتبر درخواست خود براي خريد ۴۰ فروند جنگنده اف-۱۶ را به شركت لاكهيد مارتين ارسال كرده است. همچنين آنكارا نوسازي حدود ۸۰ جنگنده خود را براي اين شركت امريكايي ارسال كرده و مذاكرات فني ميان دو طرف همچنان ادامه دارد. اين درخواست در حالي ارسال شده كه كنگره امريكا بايد در نهايت اين فروشها را تاييد كند و آنكارا نگران است روابط نه چندان مطلوب برخي شخصيتهاي حزب دموكرات و تاكيد آنها بر مسائل حقوق بشري بر تاييد نهايي اين قرارداد سايه افكند. اردوغان، روز شنبه ۱۲ نوامبر، در پروازي از ازبكستان به تركيه به خبرنگاران گفت: «من اميدوارم ماه آينده سرشار از خبرهاي خوب براي ما باشد و بتوانيم مسير بسيار مثبتي را در خصوص خريد اف-۱۶ طي كنيم.» رييسجمهوري تركيه در ادامه افزود: «اگر جمهوريخواهان بتوانند اكثريت را در مجلس سنا به دست بياورند، اوضاع براي ما بسيار راحتتر خواهد شد.»
براي برخي كشورها نظير عربستان سعودي يا امارات متحده عربي نيز شكست جمهوريخواهان در انتخابات سنا جاي تاسف دارد.
انتخابات فرمانداريها
در جريان انتخابات سهشنبه ۸ نوامبر، فرمانداران ۳۶ ايالت از ۵۰ ايالت امريكا نيز انتخاب شدند؛ يعني افرادي كه قدرت قابل توجهي در تصميمگيري و قانونگذاريهاي ايالتي مثلا در موضوعاتي همچون سقط جنين و مقررات زيست محيطي دارند. شمارش آرا در اين بخش همچنان ادامه دارد و تا اين مرحله، در مجموع ۲۵ فرماندار از حزب جمهوريخواهان و ۲۳ فرماندار از حزب دموكرات انتخاب شدهاند. نتايج شمارش آراي انتخابات فرمانداران همچنين نشان داد كه ايالات متحده توانسته براي اولينبار داراي ۱۲ فرماندار زن شود كه ركورد جديدي در تاريخ اين كشور است؛ ركورد قبلي ۹ فرماندار زن بود كه در سال ۲۰۰۴ ميلادي به ثبت رسيد.
ترامپ خواستار تكرار انتخابات شد
دونالد ترامپ ساعاتي بعد از اعلام شكست «بيك مسترز»، نامزد جمهوريخواه ايالت آريزونا در كسب كرسي «مارك كلي» دموكرات در مجلس سناي امريكا، شديدا از اين مساله عصباني شده و خواستار تكرار برگزاري انتخابات شد! به گزارش ام.اس.ان، با اعلام پيروزي «كاترين كورتز ماستو»، سناتور دموكرات در ايالت نوادا تعداد كرسيهاي دموكراتها در اين مجلس به 50 عدد رسيده و تنها مانده تكليف كرسي ايالت جورجيا در مجلس سنا با برگزاري دور دوم انتخابات تعيين شود. پيش از پيروزي دموكراتها در ايالت نوادا، پيروزي «كلي» در آريزونا تقريبا كسب كنترل سنا توسط دموكراتهاي امريكا را تضمين كرد و شكست مسترز ضربهاي ديگر به دونالد ترامپ، رييسجمهور سابق امريكا كه حمايت تمام عياري را از نامزد جمهوريخواهان به عمل آورده بود، وارد كرد. ترامپ در واكنش به اين اتفاق در پستي كه در آستانه برگزاري جشن عروسي كوچكترين دخترش در اقامتگاه مارالاگو منتشر كرد، مقامات مجري انتخابات در ايالت آريزونا را متهم به «احمق» و «فاسد» بودن كرد. اين در حالي است كه خيلي از اين مقامات جمهوريخواه هستند. ترامپ در پستي در شبكه اجتماعي خودش به نام تروث سوشال نوشت: مقامات احمق و احتمالا فاسد، كنترل انتخابات لكهدار شده در آريزونا را از دست دادهاند. دستگاهها در مناطق جمهوريخواه خراب شدند. بايد فورا درخواست شود كه انتخاباتي جديد برگزار شود