«اينجانبان، طرحي‌هاي بي‌دفاع و بدون سهميه دوران كروناي وزارت بهداشت نسبت به ظلم صورت‌گرفته از طرف اين وزارت و در خصوص آزمون بي‌اساسي كه از طرف جهاد دانشگاهي برگزار شد و لو رفتن سوالات آزمون شب قبل از آزمون و ناهنجاري مربوطه در شهر اراك، درخواست رسيدگي نسبت به لغو آزمون و برقراري عدالت را داريم.»
اين بخشي از متن كارزار داوطلبان آزمون استخدامي وزارت بهداشت است كه هفته پيش به راه انداختند تا آزمون امسال لغو شود؛ دليل آن را هم «تقلب» و «استاندارد نبودن سوالات» اعلام كرده‌اند و گروهي از آنها با مستنداتي كه دارند، شكايتي خطاب به پليس فتا و وزارت بهداشت هم تنظيم كرده‌اند.
آزمون استخدامي وزارت بهداشت صبح جمعه 28 مهر در 52 شهر برگزار شد، ولي اوضاع در اراك به شكل ديگري پيش رفت و يك ساعت و نيم پس از شروع آزمون، برگه‌ها از دانشجويان پس گرفته و اعلام شد كه آزمون لغو شده است. درباره لغو آزمون اين شهر دو روايت متفاوت وجود دارد: روايت اول از طرف داوطلباني است كه در آن شركت كردند و تاكيد دارند كه تقلب صورت گرفته و به همين دليل هم جهاد دانشگاهي مجبور شد آن را لغو و دوباره در تاريخ 11 آبان برگزار كند.
روايت دوم هم از طرف نهاد برگزار‌كننده آزمون، يعني جهاد دانشگاهي است كه گفته‌هاي داوطلبان را رد مي‌كند و مي‌گويد كه آزمون به دليل نحوه چيدمان صندلي‌ها در حوزه امتحاني لغو شده است. توضيحي براي اين جمله داده نشده ولي اين پاسخي است كه «احمد عبادي‌پور»، مدير مركز آزمون جهاد دانشگاهي، درباره دليل لغو آزمون در اراك اعلام كرده است: «با توجه به نحوه چيدمان صندلي‌هاي آزمون استخدامي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در حوزه امتحاني شهر اراك، امكان برگزاري اين آزمون وجود نداشت. آزمون استخدامي وزارت بهداشت در استان مركزي بايد در دانشگاه آزاد اراك برگزار مي‌شد. با توجه به شرايط حاكم بر حوزه امتحاني، ستاد برگزاري آزمون در تهران و استان مركزي درباره لغو برگزاري آزمون تصميم گرفت.»
بامداد جمعه، 10 دقيقه بعد از نيمه شب
مانند بسياري از آزمون‌هاي ديگر كه در آنها تقلب رخ داده، سوالات عمومي آزمون استخدامي وزارت بهداشت هم در روند مشابهي بامداد 28 مهر در كانال تلگرامي به نام «پخش قبل جلسه وزارت بهداشت» منتشر شد. بررسي تصاوير سوالات عمومي خود آزمون و سوالات منتشر شده در اين كانال نشان مي‌دهد كه با يكديگر انطباق دارند.
تصوير سمت چپ که بالای صفحه وجود دارد مربوط به سوالات بخش هوش و توانمندي‌هاي ذهني سوالات عمومي آزمون روز 28 مهر است و تصوير سمت راست هم سوالاتی است که در کانال تقلب منتشر شده‌است.
اين كانال كارش را با پخش سوالات عمومي در بامداد جمعه شروع كرد و ساعت 24: 11 دقيقه همان روز اطلاعيه‌اي در كانال تلگرامي پشتيبان درباره پخش سوالات اختصاصي منتشر شد:
تصاوير پایین همین صفحه هم بخش ديگري از سوالات عمومي آزمون استخدامي وزارت بهداشت است.
ما شاهديم
ما به داوطلبان شهر اراك دسترسي نداشتيم تا جزييات بيشتري از لغو آزمون در اين شهر پيدا كنيم، اما پنج داوطلب از شهرهاي كرمانشاه، ايرانشهر و اروميه در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره مشاهدات خود از اين آزمون گفته‌اند. گفته‌هاي اين داوطلبان چند نقطه اشتراك دارد: همه آنها سوالات عمومي منتشرشده در بامداد 28 مهر را بعد از خروج از آزمون در گروه‌هاي تلگرامي ديده و در جريان تقلب قرار گرفته‌اند و يكي از آنها هم رابطان تقلب را بيرون از محل آزمون ديده است. برخلاف دوره‌هاي قبلي داوطلبان مي‌توانستند قبل از پايان آزمون از حوزه امتحاني خارج شوند. سوالات طراحي‌شده استاندارد نبود و با منابع معرفي شده انطباق نداشت.
به غير از اين هم، طبق گفته اين داوطلبان وضعيت حفاظت محل آزمون در بعضي از شهرها استاندارد نبود و بازرسي بدني صورت نگرفت؛ فقط تلفن‌هاي همراه از آنها گرفته شده و اين امكان وجود داشت كه به راحتي از هندزفري‌هاي نامرئي براي تقلب استفاده شود. اين روايت از زبان اين پنج نفر است كه در آزمون شركت كردند و با مواردي از تقلب و استاندارد نبودن سوالات روبرو شده‌اند:
داوطلب آزمون مددكاري اجتماعي
از استان كرمانشاه
«من در جريان نبودم كه شب قبل از آزمون سوالات عمومي پخش شده است و نيم ساعت قبل از پايان آزمون بيرون آمدم، گوشي را كه روشن كردم ديدم يكي از دوستانم در تلگرام عكس سوالات عمومي را برايم تلگرام كرده است. گفت دقيقا همان سوالات عمومي بود كه در جلسه جواب داديم.
من طرحي هستم و براي رشته ما در استان كرمانشاه ظرفيتي وجود نداشت؛ به همين دليل براي استان ديگري شركت كرده بودم. با وجود اين براي همان يك ظرفيت هم تلاش زيادي كردم. چرا هيچ‌كس پاسخگو نيست؟ حداقل يك بار ديگر آزمون را برگزار كنند. به شرطي كه خود وزارت بهداشت متولي برگزاري آن باشد، نه جهاد دانشگاهي آن‌هم با آن كيفيت. سوالاتي كه براي مبحث توانبخشي طرح شده بود، انگار از منبع ديگري بود. من دو سال پيش هم در آزموني كه وزارت بهداشت متولي برگزاري آن بود، شركت كردم، همين كتاب را 55 درصد زدم، اما امسال كه جهاد متولي شد، انگار از منبع ديگري طراحي كرده بود.»
داوطلب كارداني فوريت‌هاي پزشكي
كرمانشاه
«وقتي از جلسه آزمون بيرون آمديم، چند نفر را ديديم كه سوالات را داشتند. در همان اتاقي كه آزمون داديم هم كساني بودند كه از هندزفري نامرئي استفاده كردند. فكر كنم يكي از آنها هم سوالات را بيرون فرستاد؛ چون وسط امتحان سوالات را برداشت و با خودش به سرويس بهداشتي برد. مراقب فهميد و همانجا موضوع را صورتجلسه كردند. ولي اين فقط يك نفر از آنها بود. در محوطه حوزه امتحاني، نزديك 15 نفر داشتند از هندزفري نامرئي استفاده مي‌كردند.
با اين شرايط بد معيشتي و بيكاري تنها اميدم همين آزمون بود. وقتي تلگرامم را چك كردم، ديدم چند كانال تلگرامي سوالات عمومي را شب قبل از آزمون منتشر كرده بودند. ساعت 12 شب سوالات همراه با كليد منتشر شده بود. سوالات اختصاصي هم بعد از شروع آزمون منتشر شده بود. در كرمانشاه اصلا نظارت كافي نداشتند. وقتي وارد حوزه آزمون شدم، فقط گوشي را تحويل دادم و كسي را هم بازرسي نكردند، در حدي كه همكلاسي خودم سر جلسه از هندزفري استفاده مي‌كرد. چند باري هم به مراقب تذكر دادم، ولي گفتند تو كار خودت را انجام بده، به آنها چه كاري داري؟ اينقدر تقلب گسترده بود كه در شهر اراك لغو شد. در كرمانشاه اينقدر تقلب گسترده بود كه همه از آن شكايت كردند.
در اين رشته نزديك 30 تا 40 نفر براي يك ظرفيت در يكي از شهرستان‌هاي كرمانشاه شركت كرده بودند. من با جهاد دانشگاهي و وزارت بهداشت تماس گرفتم و گفتم مستنداتي دارم كه نشان مي‌دهد ساعت 12 شب قبل از روز آزمون سوالات عمومي پخش شده بود. تلاش زيادي كرديم كه اين آزمون در كرمانشاه هم لغو شود. گفتم من با چشمان خودم ديدم كه تقلب شده است، اما گفتند نمي‌شود. سوالات اختصاصي را هم بين ساعت 9.30 تا 10 در كانال‌شان گذاشته بودند.
90 درصد سوالات كپي جزوه‌اي بود كه خود جهاد دانشگاهي درباره اين رشته منتشر كرده بود؛ در واقع سوالي براي اين رشته طراحي نشده بود. سوالات غيراستاندارد بود و از منابع رسمي كه براي رشته ما معرفي شده بود، نبود. ما قبلا در آزمون‌هاي استخدامي ديگري هم شركت كرده بوديم و سوالات طبق پروتكلي طراحي مي‌شد و مطابق منابع معرفي‌شده بود، ولي اين‌بار هرچه سوالات را مي‌خوانديم برايمان ناآشنا بود. »
داوطلب روانشناسي باليني از كرمانشاه
« ساعت هنوز به 11 نرسيده بود كه سوالات بيرون آمده بود. من بعد از آزمون سوالات پخش‌شده را ديدم. در آزمون‌هاي قبلي اجازه نداشتيم تا قبل از 12 جلسه را ترك كنيم، ولي روز آزمون تا برگه‌ها را دادند، گفتند مي‌توانيد برويد. فكر كنم بعضي‌ها آمده بودند سوالات را بگيرند و بروند بيرون. آزمون بايد ساعت 8.30 شروع مي‌شد ولي 9 شروع شد و پنج دقيقه بعد از آن هم مي‌توانستيم از حوزه بيرون برويم.
سوالات بسيار غيراستاندارد بود، به‌خصوص سوالات اختصاصي. من كارشناسي ارشد روانشناسي باليني خوانده‌ام و چهار سال است كه در بيمارستان كار مي‌كنم، ولي تا امروز اين سوالات را نشنيده‌ام. همسرم هم كه رشته بهداشت خوانده بود، مي‌گفت اين سوالات را نديده‌ام. در كل از منابعي كه معرفي كرده بودند، طراحي نشده بود.
در حوزه هم درباره رفت و آمد داوطلب‌ها حساسيتي وجود نداشت. حفاظت آن‌طور كه بايد، وجود نداشت. سال قبل اجازه نمي‌دادند كيف با خودمان ببريم، حتي اجازه بردن قرص مسكن هم كه به آن نياز دارم، وجود نداشت، ولي امسال مي‌توانستند با خودشان كيف داخل حوزه امتحاني بياورند و داخل آنها را هم اصلا بازرسي نكردند. دوستانم تعريف مي‌كردند كه پاسخ 30 سوال تخصصي را به يك نفر ديگر گفتم و او هم پاسخ چند سوال عمومي را به من گفت. ما چهار سال در دوران كرونا بوديم و اصلا حقمان آزمون استخدامي نبود. اميدمان اين آزمون بود. يكي از دوستانم كه روانشناسي باليني خوانده است، توانسته بود در آزمون شهر سرپل ذهاب شركت كند، آن‌هم روانشناسي عمومي. در حالي كه امكان تطابق آن با دانشگاهي كه فارغ‌التحصيل شده بود، وجود ندارد. مگر مي‌شود در آزمون شهر ديگري هر رشته‌اي را كه خواستي ثبت‌نام كني و بعد از قبولي برايش فكري كني؟»
داوطلب كارشناس بيهوشي، ايرانشهر
« بعد از آزمون كه گوشي‌هاي‌مان را تحويل گرفتيم، فهميديم اين مشكل در همه‌جا اتفاق افتاده است. آزمون غيراستانداردي بود و با منابعي كه داشتيم متفاوت بود. مثلا داوطلبان رشته اتاق عمل سوالات زيادي از بخش ريكاوري داشتند كه اين بحث بيشتر براي داوطلبان رشته بيهوشي بود؛ يعني كسي كه اين سوالات را طرح كرده، هيچ تخصصي در اين زمينه نداشته است. من در گروهي ديدم كه شب قبل از آزمون سوالات در يك گروهي پخش شده و گفتند چون رشته‌ها متفاوت است، فعلا نمي‌توانيم سوالات تخصصي را بدهيم. گوشي‌ها را با خودتان ببريد و روش‌هاي تقلب را هم كه به شما گفته‌ام.
ما هر بار آزمون مي‌دهيم حذف مي‌شويم و شخص ديگري را به جاي ما انتخاب مي‌كنند. من مرخصي زايمان نداشتم و دو ماه بعد از تولد فرزندم، گفتند بايد برگردي؛ چون ما طرحي هستيم و مرخصي نداريم. ما فقط حقوق مي‌گيريم و راه ديگري نداريم. مدام مي‌گويند كه تمديد نمي‌شويد و بايد به دنبال كار بگرديد. بيمارستان ما آموزشي است و نيروي دانشجو مي‌گيرد. پس چرا اينقدر دانشجو مي‌گيريد؟
در حال حاضر طرح من كوويد يكساله است كه موقع كرونا شروع شد و دي ماه امسال تمام مي‌شود.
در آزمون ديگري كه جهاد دانشگاهي براي بيمارستان «پ» در زاهدان برگزار كرده بود، دوستان من كه در اين آزمون شركت كرده بودند، گفتند كه همه سوالات طراحي شده مربوط به منابع مقطع ارشد بود. به همين دليل چون با روال اين سازمان در طراحي سوالات آشنا بودند و مي‌دانستند كه آزمون‌هاي جهاد در زاهدان از سوالات ارشد انتخاب مي‌شود، همان را خوانده بودند. ولي من كه نمي‌دانستم! آزمون ما طوري بود كه همه با سوالات ناآشنا بودند. اين كارزار را خودم تشكيل دادم و حتي تا ديوان عدالت اداري هم مي‌روم و شكايت مي‌كنم. حتي اگر قبول شوم، به خاطر اضطرابي كه به جان ما افتاد و نداشتن امكانات، بالاخره يك نفر بايد جوابگو باشد. در دوران كرونا به عنوان نيروهاي طرحي بايد هميشه در بيمارستان حضور پيدا مي‌كرديم. من كودكم را از دست دادم، نوزاد پنج‌ماهه‌اي كه ريه‌هايش را از دست داد. دوره اول طرح ما 16 ماه بود، بعد از آن دوبار ديگر هم به دليل نياز به نيرو تمديد شد. بعد از آن هم به دليل كرونا طرح كوويد يك را شروع كردند و همه نيروهاي طرحي تمديد شدند. تكليف قرارداد من هم در اين بيمارستان مشخص نيست.»
كارشناسي علوم آزمايشگاهي از اروميه
«خيلي از دوستانم گفتند سوالات گيرمان آمده است. سوالات را خريده بودند. سال گذشته حتي براي رشته پزشكي هم چنين اتفاقي افتاد و يكي از دوستانم سوالات را نزديك 20 ميليون خريد و رشته پزشكي قبول شد. طرح من از ابتداي دوران كرونا شروع شده بود، خرداد امسال تمام شد، ولي با چهارسال و نيم سابقه كاري هيچ جا استخدام نشدم.»
بلاتكليفي بعد از پايان طرح
داوطلباني كه در اين آزمون شركت كرده بودند، از نيروهاي طرحي بهداشت و درمانند كه براي تبديل وضعيت خود نياز به پذيرش در اين آزمون دارند. بخشي از اين نيروها يا به تازگي طرح دوران كروناي خود را به پايان رسانده‌اند يا چند ماه ديگر از طرح‌شان باقي مانده و اطلاعي از وضعيت استخدامي خود ندارند. تعدادي از آنها بعد از پايان طرح امكان استخدام پيدا نكرده‌اند و به همين دليل در آزمون استخدامي وزارت بهداشت شركت كردند.
جهاد دانشگاهي: تقلب نشده است
سوالات استاندارد بود
جهاد دانشگاهي در پاسخ به سوالات «اعتماد» درباره شكايات متعدد از استاندارد نبودن سوالات آزمون، پاسخ داد: «پس از تعيين مواد امتحاني رشته‌هاي شغلي، موضوع در گروه آزمون‌ساز مركز آزمون مطرح مي‌شود. براساس سرفصل‌هاي مصوب هر ماده امتحاني از تعدادي از اساتيد دانشگاه‌ها (عموما اعضاي هيات علمي) جهت كمك به فرآيند طراحي سوالات دعوت به عمل مي‌آيد. در مركز آزمون جهاد دانشگاهي براي مباحث تخصصي از بانك سوال استفاده نمي‌شود و اين مهم در آزمون‌هاي بزرگ و ملي جزو الزامات است و به عبارتي سوالات جديد طرح مي‌شود. طرح موضوع عدم انطباق مواد آزمون از دو زاويه قابل بررسي است:
الف: عدم انطباق مواد امتحاني با شغل: اين موضوع ارتباطي با مراكز ارزشيابي (مركز آزمون و سازمان سنجش) ندارد و مواد آزمون در كميته‌هاي ديگر كارشناسي در دستگاه پذيرنده نيرو و پس از تاييد سازمان اداري استخدامي مصوب و در دفترچه راهنماي ثبت نام درج مي‌شود.
ب: عدم انطباق سوالات با مواد آزمون: همانطور كه اشاره شد موضوع بر اساس سرفصل‌هاي مصوب وزارتين طرح مي‌شود و اين امر توسط اساتيد و اعضاي هيات علمي دانشگاه‌ها كه مدرس دروس هستند انجام مي‌شود. در مورد موضوع طرح سوالات در مركز آزمون استان‌ها: به‌طور كلي اين امر صحت ندارد. همه سوالات به صورت متمركز توسط مركز آزمون و در سطح ستاد مديريت مي‌شود. هيچ‌كدام از مراكز آزمون در امر طراحي سوال دخالتي ندارند؛ بنابراين موضوع طراحي سوالات در مراكز آزمون استان‌ها صددرصد تكذيب مي‌شود. البته ممكن است از برخي اساتيد محترم در استان‌ها به عنوان طراح سوال استفاده شود كه ارتباطي با اين موضوع ندارد.
اين سازمان درباره اين موضوع كه با وجود مستندات داوطلبان از بروز تقلب در آزمون استخدامي وزارت بهداشت، آيا تصميمي براي بازنگري مجدد در آزمون وجود دارد يا خير؟ پاسخ داد: در برخي از آزمون‌هاي بزرگ، پس از شروع رسمي آزمون توسط برخي از داوطلبان، سوالاتي به بيرون از حوزه‌ها انتقال داده مي‌شود. در مركز آزمون جهاد دانشگاهي تمام فرآيند چاپ، تكثير، بسته‌بندي با دو پوشش و پلمب كيسه‌هاي سوال در تهران انجام مي‌گيرد. اين امر تحت نظارت حراست آزمون انجام مي‌شود و تمام وقايع آن توسط دوربين‌هاي مستقر در قرنطينه ثبت و نگهداشت مي‌شود.
پس از بسته‌بندي، سوالات در كيسه‌هاي برزنتي با ليبل و پلمب‌هاي سيمي پلمب مي‌شوند و از طريق حفاظت آزمون‌ها با رعايت موارد امنيتي از جمله ارسال در قالب اوراق بهادار و عموما توسط شركت‌هاي هواپيمايي ارسال مي‌شوند. پس از دريافت حراست استان‌ها، كيسه‌ها در قرنطينه استان نگهداري مي‌شوند و صبح روز آزمون و تنها يك ساعت مانده به آزمون، كيسه‌ها تحت نظارت بازرسين و ناظرين معرفي شده، فك پلمب مي‌شوند. بديهي است شماره سريال پلمب فلزي اعلام شده در روز ارسال بايد با شماره پلمب كيسه مطابقت داشته باشند.
در اين آزمون هم پس از شروع فرآيند، از چندنفر از داوطلبان وسايل الكترونيكي مثل قلم نوري و موبايل كشف و ضبط شد. موضوع لو رفتن سوالات قبل از شروع آزمون در هيچ‌يك از مراكز و حوزه‌ها گزارش نشده و همه موارد ارسالي در فضاي مجازي توسط مركز آزمون رصد شده و خوشبختانه موضوع فاقد صحت است. با وجود اينكه جهاد دانشگاهي به سوالات روزنامه اعتماد پاسخ داد، اما تمايلي به دريافت مستندات تقلب در آزمون و تصاوير سوالات منتشر شده در كانال تلگرامي مربوطه نداشت.