گروه هنر و ادبيات
حضور رهبر انقلاب اسلامي، حضرت آيتالله سيد علي خامنهاي را ميتوان نقطه عطفي در برگزاري اين دوره از نمايشگاه به حساب آورد؛ حضوري كه همراه با اميدواري و شور و شوق دستاندركاران حوزه نشر كشور همراه بود. حضور رهبر انقلاب گرچه بسيار كوتاه بود اما در همين ديدار كوتاه هم نكاتي كليدي و سازنده به برگزاركنندگان نمايشگاه و وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي مطرح كردند كه كاربردي شدن هركدام از اين نكات ميتواند باري از دوش دستاندركاران حوزه نشر كشور بردارد.
كتـــابـخـواني يـكي از ضـرورتهاي
زندگياست
بازديد رهبر معظم انقلاب از سي و يكمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران، صبح ديروز به مدت يك ساعت و نيم به طول انجاميد و معظمله در اين مدت، ضمن بازديد از حدود 50 غرفه در سخناني كوتاه فرمودند: «نقش كتاب يك نقش بيبديل است، البته بهترين كتابها، كتابي است كه انسان را به سمت خداوند و ارزشهاي والا و انقلابي هدايت كند و اميدواريم كتاب جايگاه حقيقي خود را در جامعه بيابد.»
در اين بازديد كه آقاي سيد علي صالحي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز حضور داشت، حضرت آيتالله خامنهاي ضمن گفتوگو با ناشران و شنيدن نكات و دغدغههاي آنان در جريان تازههاي نشر قرار گرفتند.
رهبر انقلاب اسلامي پس از بازديد نيز در سخناني كوتاه، يكبار ديگركتاب و كتابخواني را يكي از ضرورتهاي زندگي آحاد مردم به ويژه جوانان دانستند.
رهبر معظم انقلاب در ادامه بازديد از غرفههاي مختلف ضمن رهنمودهايي بر تلاش براي پايينتر آمدن قيمت كتاب و هرچه بهتر شدن كيفيت كاغذ، از وضعيت كتابهاي بزرگ علوي پرسيدند و ناشر پاسخ داد كه فقط رمان«چشمهايش» از اين نويسنده تجديدچاپ شده است.
تاكيد رهبري بر حل مشكل كاغذ
«مساله كاغذ را حل كنيد آقاي صالحي»؛ اين مهمترين جمله دستوري رهبري در حوزه نشر و كتاب در بازديد امسال از نمايشگاه بود. اين البته اولينباري نيست كه رهبر انقلاب حساسيت ويژهشان درباره مساله كاغذ را به صورت رسمي اعلام ميكنند. اينجا اما به كتابي با كاغذهاي گلاسه برخورد ميكنند و از ناشر ميپرسند: چرا با اين كاغذها چاپ كردهايد، هم گران است و هم خواندنش سخت است و بعد بلافاصله رو ميكنند به وزير ارشاد و ميگويند: اين مساله كاغذ مساله بسيار مهمي است و رسيدگي ميخواهد.
بزرگ علوي يكي از نويسندگان پيشكسوت ايراني است كه در سال 1282 به دنيا آمد. در پرونده كاري اين نويسنده ميتوان آثاري چون«چشمهايش، گيلهمرد، چمدان، پنجاه و سهنفر، ورقپارههاي زندان، ميرزا، نامهها و سالاريها» را مشاهده كرد. علوي از نسل پيشگامان داستاننويسي نوين ايران است.
حضرت آيتالله خامنهاي، در ادامه، كتاب«بهيننامه باستان» را يكي از كتابهاي خوب برشمردند. كتاب بهيننامه باستان با تصحيح محمد جعفر ياحقي، استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه فردوسي مشهد، خلاصهاي از شاهنامه فردوسي است. از ميان ديگر آثار اين نويسنده و پژوهشگر ميتوان به آثاري چون «فرهنگ اساطير و داستان واژهها» و تصحيح تفسير «روضهالجنان» ابوالفتوح رازي اشاره كرد. ياحقي مدتي نيز به عنوان استاد مدعو در دانشگاههاي توكيو و دانشگاههاي انگلستان به تدريس مشغول بوده است.
خدا آقاي ابوالحسن نجفي را بيامرزد
حضرت آيتالله خامنهاي در بخشي از بازديد از نمايشگاه زماني كه به غرفه انتشارات نيلوفر رسيدند، ضمن احوالپرسي از دستاندركاران اين موسسه انتشاراتي، تازههاي كتاب را جويا شدند و رمان«خانواده تيبو» نظرشان را جلب كرد و پرسيدند: «اين همان چهارجلدي قديمي است؟» و جواب گرفتند: «بله»
آقا گفتند: «بگذاريد يك ماجرايي را تعريف كنم. سالها قبل ابوالحسن نجفي با آقاي مرحوم حبيبي و چند نفر ديگر از بزرگان ادبيات آمدند پيش ما. من پرسيدم «شما مترجم «خانواده تيبو» هستيد؟» آقاي نجفي از اينكه من اسم اين رمان را بلدم تعجب كردند. بعد كه نشستيم من از رمان تعريف كردم و نقدي هم به ترجمه ايشان گفتم. آقاي نجفي با تعجب بيشتر پرسيد: «شما واقعا هر چهار جلد را خواندهايد؟ من اصلا فكرش را نميكردم شما حتي اسمش را شنيده باشيد» گفتم: «حالا خوانده بودم ديگر... خدا آقاي ابوالحسن نجفي را بيامرزد. كتاب خانواده تيبو رمان خيلي خوبي بود كه متاسفانه در حد قدرش معروف نشد.»
رمان خانواده تيبو به قلم روژه مارتين دورگار، برنده جايزه ادبي نوبل در سال 1937 است. خانواده تيبو به زعم بسياري از منتقدان حوزه ادبيات داستاني يكي از بزرگترين آثار منتشر شده قرن به لحاظ كمي و كيفي است زيرا نويسنده در اين كار، ضمن پيوند استادانه وقايع واقعي و بهره گرفتن از قدرت تخيلي مثال زدني، توامان دو هدف تاريخنگاري و رماننويسي را به قصد واكاوي جامعه كشور فرانسه، پيش از جنگ جهاني دوم دنبال كرده است.
ابولحسن نجفي نيزيكي از مترجمان سختكوش و جدي ادبيات ايران بود كه ترجمه بيش از سي كتاب را در پرونده كاري خود دارد. از ديگر ترجمههاي نجفي ميتوان به شاهكارهايي چون« شازده كوچولواز اگزوپري، شيطان و خدا، از ژان پل سارتر، گوشهنشينان آلتونا، از ژان پل سارتر، ضد خاطرات، از آندره مالرو، بيست و يك داستان از نويسندگان معاصر فرانسه، بچههاي كوچك اين قرن، از كريستين روشفور، شنبه و يكشنبه در كنار دريا، از روبر مرل، كاليگولا از آلبر كامو، ادبيات چيست؟، از ژان پل سارتر، استادكاران، از آرتور آدامُف، همانطور كه بودهايم، از آرتور آدامُف، پرندگان ميروند در پرو ميميرند، از رومن گاري و...» اشاره كرد.