خير و شر برجام
سيد علي ميرفتاح
حرف اصلي منتقدان دولت، سر قضيه برجام چيست؟ روزنامه‌ها را از تيتر تا متن‌شان را بخوانيد و ببينيد آيا مي‌توانيد رمزگشايي كنيد و جوهر حرف مخالفان را دريابيد؟ من به ضرورت شغلم هر روز اين كار را مي‌كنم سخنراني‌هاي ضد برجام را هم مي‌شنوم. يك خبر دو سطري هم پيدا نمي‌كنيد كه در خلالش سه‌بار روحاني و ظريف را ملامت نكرده باشند كه طلبكارانه به آنها نگفته باشند «اين چه معاهده‌اي بود كه شما بستيد؟» بازار ملامت چنان داغ است كه حتي بعضي موافقان سابق برجام هم قيافه واقع‌بين به خود گرفته‌اند و موقع شمارش عيب و ايرادات برجام سر تكان مي‌دهند. اما ظاهرا همه فراموش كرده‌اند يا ترجيح مي‌دهند به ياد نياورند كه سال نود و دو چه شده بود و ما در چه شرايطي قرار گرفته بوديم كه مجبور شديم به سراغ 1+5 برويم. بعضي خطبا در بازخواني قصه برجام هيچ اشاره‌اي به تحريم همه‌جانبه و آن ماجراي اسفبار ذيل بند هفتم و قطعنامه‌هاي شوراي امنيت نمي‌كنند و به روي خود نمي‌آورند چه ضرورت‌هايي روحاني و نظام را به فكر چاره انداخت. طوري وانمود مي‌كنند كه انگار خوب و خوش و خرم داشتيم زندگي مي‌كرديم، بعد يك دفعه ظريف و عراقچي سر خود و يواشكي بلند شدند و رفتند و عزت و اقتدار كشور را به تاراج دادند و برگشتند. ظاهرا هيچ‌كس يادش نمي‌آيد كه قبل از ظريف، چه بزرگواران نستوهي كه هي رفتند و آمدند دريغ از يك توافق بر سر جاي مذاكره. مگر نه اينكه كار داشت به آنجا مي‌كشيد كه با ما معاهده نفت در برابر غذا ببندند؟ باز هم دم مسوولان خردمند جمهوري اسلامي گرم كه رفتند و بعد از دو سال و اندي برجامي بستند كه امريكا اعتراف مي‌كند سرش كلاه رفته. آيا هنوز هم دوستان منتقد بر اين گمانند كه امريكا و اسراييل دارند فيلم بازي مي‌كنند و از اتفاق خيلي هم از برجام راضي‌اند؟ خوب، تحليل‌هاي دوستان يك روز قبل از عهدشكني ترامپ كه هست. توي همين گوشي‌هاي موبايل هم مي‌توانيد پيدا كنيد و بخوانيد. اينها به ضرس قاطع مي‌گفتند امريكا محال است از چنين موقعيت خوبي چشم بپوشد و اين لقمه چرب را از دست بدهد. رسما مي‌گفتند اينها فيلم‌شان است كه تقسيم رل كرده‌اند و يكي اسراييل مي‌گويد يكي سعودي و يكي هم ترامپ. اما متاسفانه، از بد حادثه و برخلاف تحليل آقايان، فيلم‌شان نبود و معلوم شد بيش از آنچه نشان مي‌دادند از برجام عصباني‌اند. جاي عصبانيت هم داشت. ايران زرنگي كرده بود و رسما سر امريكا كلاه گذاشته بود. درست است كه روحاني مي‌گفت «برد برد» اما همه ديپلمات‌هاي خبره مي‌دانستند كه ايران بيشتر برده و همين امر جمهوريخواهان را عصباني كرده. بيرون‌مان غريبه را كشته، درون‌مان خودي را. بيرون برجام نتانياهو و بن‌سلمان و ترامپ را سوزانده از درون اما مسابقه راه افتاده براي سرزنش دولت. حتي به خنده‌هاي ظريف هم گير مي‌دهند و مي‌گويند همين خنده‌ها بود كه كار دست‌مان داد. برگشته‌اند تمام صحبت‌هاي روحاني و تيم هسته‌اي را بيرون كشيده‌اند تا حالا كه قرار است هر روز خبري بروند، لابه‌لاي خبر چند جمله‌اي هم از قبل بياورند كه دست‌شان براي شماتت پر باشد. اما نيست. خودشان هم مي‌دانند كه نيست. بالاخره اتاق ديپلماسي، سوپرماركت نيست كه بتوانيد داخل شويد و جنس‌تان را جور كنيد و بيرون بياييد. بقيه كه هالو پشندي نيستند. بالاخره عقلي دارند، حساب و كتابي سرشان مي‌شود، ملاحظاتي دارند. بيش از صد سال است همه‌كاره دنيا هستند. همين‌طوري مثل مجسمه كه ننشسته‌اند تا شما برويد كارهاي‌تان را راه بيندازند، آخرش هم اعلام موضع كنيد و بيرون بياييد. ديپلماسي سخت است و الحق و الانصاف به گواه دوست و دشمن ظريف سربلندمان كرد و توانست با يك معاهده حساب شده و دقيق حداقل در ظاهر امريكا را منزوي كند و اروپا را به تقابل با نظام سلطه وادارد. اين دستاورد كمي است؟ خوب است گاهي مطبوعات امريكايي را ببينيد. خوب است بخوانيد ببينيد چامسكي چه چيزي درباره ترامپ مي‌گويد. يا فريد زكريا. يا... اما يك سوال. الان دولت چه كار كند شما خشنود مي‌شويد و دست از ملامتش برمي‌داريد؟ آيا اگر زير همه‌چيز بزند و غني‌سازي را هم از سر بگيرد خوب است؟ آيا بهترين كار الان اين است كه چهارتا فحش هم به اروپايي‌هاي باقيمانده بدهيم و فضا را به نزاع بكشانيم؟ آيا دولت چه كار بكند مطلوب شماست؟ مطلوب شما كه طبق فرمايش دكتر ولايتي، يا نگوشييت بلد نبود، يا اگر بود چيزي به دست نياورد... حرف من اما اين است كه در اين موقعيت دولت را اينچنين بي‌محابا درشت نگوييم و به چيزهايي كه واقعيت ندارد متهم نكنيم. يكي از خطبا طوري فرمايش كرده گويي اين ديپلمات‌ها يواشكي و بي‌اذن نظام پاورچين پاورچين رفته‌اند و اقتدار و منافع ملي را حراج كرده‌اند و برگشته‌اند. شما كه مي‌دانيد اين‌طور نبوده... نكته آخر اينكه «وعسي ان تكرهوا شيئا و هو خير لكم». گفت‌گر رنج پيشت آيد و‌گر راحت اي حكيم/ نسبت مكن به غير كه اينها خدا كند
بگذاريم به حساب ابتلا و امتحان. خداوند اين امتحانات را سر راه‌مان قرار داده تا سيه‌روي شود هر كه در او غش باشد.