موزهها بدون تعامل بين موزهاي و برنامهريزي براي رويدادهاي فرهنگي و معرفي با كيفيت كه جذب مخاطبين و فعاليتهاي موثر را بهدنبال دارد، موزههايي غير پويا تلقي ميشوند كه اثر بسيار اندكي در جامعه دارند. نمايشگاه «لوور در تهران» كه براي اولينبار در طول تاريخ موزه ملي ايران از تاريخ ۱۴ اسفند ۹۶ تا ۱۸ خرداد ۹۷ برگزار شد و پس از آن به دنبال استقبال فرهنگدوستان و هماهنگي صورت گرفته و توافق رسمي رييس كل موزه لوور، ژاك لوك مارتينز، تا ۳۰ جولاي برابر با ۸ مردادماه سال جاري در محل موزه ملي ايران تمديد شد، يكي از مصاديق مهم تعاملي بين موزهاي است كه بازخوردهاي آن ميتواند براي ساير فعاليتهاي نمايشگاهي و سياستگذاري در اين زمينه مورد توجه قرار گيرد. شروع اين نمايشگاههاي دوجانبه در چند سال اخير از نمايشگاه «پنه لوپه، پيكرهاي براي صلح» آغاز شد كه تجربه اول و جدي اين حركت بود، نمايشگاهي كه بعد از جلسات مختلف با گروه ايتاليايي، به عنوان تجربهاي كم نظير باعث اين حركت مهم موزهاي شد. نمايشگاهي كه قرار بود فقط در رم برگزار شود. گروه ايتاليايي، تنديس پنه لوپه ايران را براي اين نمايشگاه درخواست كرده بودند كه بعد از گفتوگوهاي متعدد و تاكيد سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري بر لزوم همكاري دو جانبه و برگزاري نمايشگاه در دو كشور ايران و ايتاليا، سنگ بناي آن گذاشته و به لحاظ محتوايي شاهد خلاقيتهاي نمايشي، سناريوي خاص و نمايشهاي جنبي بينظيري شد. اين رويكرد باعث گفتوگوي حرفهايتر براي برگزاري نمايشگاههاي موزههاي مهم جهاني در ايران شد كه ...
از جنبههاي مختلف داراي اهميت است.
اينكه موزه ملي همطراز موزههاي مهم جهاني انگاشته شود و خود را به استانداردهاي جهاني نمايشگاههاي حرفهاي نزديكتر نمايد و از كارشناسان، هنرمندان و صنعتگران ايراني بهره بگيرد، دستاورد بسيار مهمي است. ارتقاي كيفيت نمايش، محتوا، گرافيك و معماري داخلي و سناريوي خلاق موزهاي و نحوه ارايه و تاييد كارشناسان موزههاي مهم، نشان از اهميت اين حركت و جريان موزهاي دارد. اين نمايشگاه در حالي برگزار شد كه پيش از آن در تعاملي فرهنگي دو رويداد مهم نمايشگاهي با دو كشور ارمنستان و كره جنوبي با عناوين «ارمنستان و ايران خاطره يك سرزمين» (۲۵ مهر تا ۲۷ دي ماه ۱۳۹۶) و «سيلا و پارس، يك خاطره مشترك» با ارايه ۱۴۴ اثر از فرهنگ سيلا (۱۴ آبان تا ۲۴ آذر ۱۳۹۶) در محل موزه ملي ايران برگزار شد. اين نمايشگاهها حاكي از اعتماد جهاني به موزه ملي ايران است به گونهاي كه بعد از افتتاح اين نمايشگاه نيز بسياري از موزههاي مهم مانند درنتس هلند يا موزه بريتانيا خواهان برپايي نمايشگاههاي دو جانبه با ايران شدند. علاوه بر آن تمرين نمايشگاههاي جانبي و سخنرانيهاي علمي كه موجب هم افزايي و پويايي محيط موزه به لحاظ علمي و فرهنگي ميشود، خود نشان از سير تكاملي موزه در اين زمينه دارد. در اين راستا همچنين نگاه جامعه و مسوولان شهري و كشوري به اهميت و نقش موزهها در فضاي فرهنگي جامعه به نسبت گذشته نيز متفاوت شده است. اهميت و بازتاب نمايشگاه موزه لوور در تهران از جنبههاي ديگري نيز حايز اهميت است كه به اختصار در زير به آن اشاره ميشود.
٭ اولين حضور موزه بزرگ و شاخص لوور در ايران در تبادلات موزهاي
٭ همزماني برگزاري ماههاي نخست اين نمايشگاه در ايام نوروز و بهره مندي تعداد بالاي بازديدكنندگان تهراني و مسافران نوروزي
٭ استفاده از حمايت مالي بخش خصوصي (بانك آينده) در برگزاري نمايشگاه به صورت كامل
٭ حضور اسپانسرهاي بزرگ و طراز اول حوزه اروپا همچون شركت نفتي توتال و شركت خودروسازي رنو به عنوان حامي موزه لوور در اين نمايشگاه
٭ دارا بودن نمايشگاه از كاتالوگ سه زبانه تمام رنگي
٭ ارايه سه بروشور نمايشگاه به زبانهاي فارسي، انگليسي و فرانسه به صورت رايگان به بازديدكنندگان
٭ به كارگيري سيستم راهنماي هوشمند به سه زبان فارسي، انگليسي و فرانسوي
٭ طراحي و ساخت فضاي نمايشگاه و چيدمان آثار مطابق با استانداردهاي موزهاي و نمايشگاهي ايكوم توسط شركت هورشار با تاييد طرف فرانسوي
٭ تجهيز نمايشگاه به اتاق معرفي (شو روم) با نمايش فيلمي كوتاه از تاريخچه تغييرات بناي لوور
٭ بهرهمندي از ظرفيت گسترده سطح تبليغات بانك آينده در اين رويداد
٭ نشان تجاري بورس اوراق بهادار تهران كه در اصل برگرفته از يك اثر ايراني متعلق به موزه لوور است با رايزنيهاي صورت گرفته به جمع آثار نمايشگاه ارسالي اضافه شد.
٭ بازديد حدود ۲۴۴ هزار نفر (تاكنون) از اين نمايشگاه كه پربازديدترين نمايشگاه در تاريخ موزه ملي ايران محسوب ميشود.
٭ برگزاري اين نمايشگاه باعث شد كه بسياري از ايرانياني كه موزه ملي ايران را نديده بودند، از موزه ملي ديدن كنند.
٭ رشد چشمگير شاخص بازديدهاي موزه ملي ايران از نظر كيفي و كمي در روزهاي نوروز كه سه برابر روزهاي مشابه سال ۹۶ بود.
٭ همانگونه كه اشاره شد، برگزاري اين نمايشگاه نشانگر قدرت اجرايي حضور موزه ملي ايران همطراز با موزههاي بزرگ جهان با رعايت كليه قواعد و استانداردهاي موزهاي است.
٭ نمايشگاههاي جانبي شامل «به من نگاه كن» با ارايه عكسهاي زندهياد كيارستمي و نمايشگاه هنرهاي تجسمي كودكان با عنوان «لوور از نگاه من» از ديگر نكات ارزنده اين نمايشگاه به شمار ميرود.
٭ ارتقاي سطح فرهنگي مخاطبان موزه ملي ايران از ديگر نكات ارزنده و چشمانداز خوبي براي پيشرفتهاي آتي موزه ملي ايران خواهد بود.
٭ هماهنگي بدنه اجرايي و حفاظتي موزه ملي ايران و بخش خصوصي در اجرا، با هدايتي قدرتمند صورت گرفته ودر تمامي ايام برگزاري اين نمايشگاه شاهد بازديدهاي شلوغ و دور از هر آسيب بودهايم.
سخن نهايي آنكه، حرفهايتر شدن همكاران موزهاي در سطح ملي و تعاملات جهاني، ارتقاي روزافزون كارشناسي نمايشگاه در موزه و بخش خصوصي، پوياتر شدن موزهها، جذب مخاطبان جديد و تاثير بسيار مثبت آن در فضاي جامعه فرهنگي ايران را ميتوان از جمله دستاوردهاي مهم اين فعاليت موزهاي قلمداد كرد. بدون ترديد، اين تجربهها در چند سال اخير بيانگر همراهي و همدلي مسوولان تصميمگير در سطوح مختلف از جمله سطح عالي دولت و كارشناسان موزههاست كه نشان از رويكرد و نگاه فرهنگي متفاوت از گذشته است.
معاون ميراث فرهنگي كشور