همزمان با پيشنهاد آتشبس، درگيريها در افغانستان ادامه دارد
قربانگاه صلح
شهاب شهسواري
افغانستان در آستانه عيد قربان، كانون خبرها و گزارشهاي متناقض و متفاوت شده است. رييسجمهور افغانستان با تكرار ابتكار پيشينش در آستانه عيد فطر، با طالبان اعلام آتشبس ميكند، هر چند كه اينبار شرط آتشبس موافقت طالبان اعلام شده است، هر چند در گوشه گوشه افغانستان، نبردها ميان طالبان و نيروهاي دولتي ادامه دارد. مايك پومپئو، وزير خارجه امريكا از پيشنهاد رييسجمهور افغانستان براي يك آتشبس تازه استقبال كرده است. اشرف غني روز يكشنبه در سخنراني به مناسبت سالروز استقلال افغانستان گفته بود كه آماده است «به شرط همكاري طالبان» آتشبسي به مناسبت عيد قربان برقرار كند كه در صورت همكاري طالبان ميتواند تا سه ماه تمديد شود. از سوي ديگر خبرهاي تازه از واشنگتن نشان ميدهد كه گويا كاخ سفيد قصد دارد عمليات نظامي در افغانستان را به صورت كامل به پيمانكاران خصوصي واگذار كند و ارتش امريكا را از عمليات نظامي در خاك افغانستان خارج كند.
ادامه درگيريها در سراسر افغانستان
اشرف غني همزمان با عيد فطر يك آتشبس يكطرفه اعلام كرد و طالبان هم حاضر شد براي سه روز به اين آتشبس بپيوندد. اما حالا معلوم نيست آتشبس تازه كه به صورت مشروط اعلام شده از سوي طالبان مورد قبول واقع شود يا نه و چقدر دوام بياورد. روز يكشنبه، كمتر از 24 ساعت بعد از پيشنهاد آتشبس اشرف غني، رييسجمهور افغانستان خبر رسيد طالبان موفق شده است يك ولسوالي را در ولايت فارياب از كنترل دولت خارج كند و در شبيخون يك گروه شبهنظامي به يك شاهراه در ولايت قندوز كه تحت كنترل طالبان قرار دارد، 170 شهروند افغان به گروگان گرفته شدند. هر چند از ميان گروگانهاي ايالت قندوز دست كم 149 نفر تا ظهر يكشنبه توسط ارتش افغانستان آزاد شدند، اما تحولات جاري نشان ميدهد كه با وجود اعلام پيشنهاد آتشبس، هنوز خبري از اجراي آن نيست. به گزارش نيويوركتايمز ذبيحالله مجاهد، سخنگوي گروه طالبان، بدون اشاره به پيشنهاد رييسجمهور در مورد اجراي آتشبس عيد قربان، روز يكشنبه اعلام كرد صدها زنداني طالبان شناسايي شدهاند كه دولت ميتواند آنها را تا روز دوشنبه از زندان آزاد كند تا «آنها بتوانند شادي عيد را همراه با دوستان و خانوادهشان تقسيم كنند.» گفته ميشود كه يكي از شروط طالبان براي پذيرش يك آتشبس تازه در افغانستان، آزادي زندانيان بود.
تاكتيك عفو
طالبان بدون توجه به استراتژي جديد امريكا در افغانستان كه شامل افزايش تعداد نيروهاي نظامي و تقويت حملات هوايي به اهداف طالبان بود، مناطق تحت كنترل خود را در طول يك سال گذشته گسترش دادهاند. به نظر ميرسد كه گروه طالبان تصميم گرفته است تا روش تازهاي را براي در اختيار گرفتن كنترل ولسواليهاي جديد در پيش بگيرد. طي يك ماه گذشته گروه طالبان اعلام كرده كه از بمبگذاريهاي انتحاري در مناطق غيرنظامي خودداري خواهد كرد و نظامياني را كه حاضر به تسليم در برابر گروه شوند، مورد عفو قرار ميدهد. نيويوركتايمز در گزارش خود از پيشرويهاي تازه طالبان مينويسد كه اين گروه براي در اختيار گرفتن ولسوالي بلچراغ، بعد از محاصره به نيروهاي دولتي اعلام كرده است كه در صورت تسليم شدن بدون خونريزي حاضر است با آنها مانند «برادران» خود رفتار كند و آنها را آزاد بگذارد. احمد شاه خان، رييس پليس ولسوالي بلچراغ، بعد از تسليم اين ولسوالي به طالبان از طريق تلفن با خبرنگاران گفتوگو و اعلام كرد: «من اكنون در اختيار طالبان هستم، ما از طريق ريشسفيدان قبايل محلي مذاكره كرديم و كليه پرسنل پليس، از جمله خودم، بدون هيچ آسيبي آزاد ميشويم.» در حمله هفته پيش طالبان به ولسوالي بزرگ غزني همچنين اعلاميهاي از سوي طالبان صادر شد، هر چند تصرف غزني به سادگي بلچراغ نبود و نيروهاي دولتي به جاي تسليم، مقاومت كردند تا جايي كه بعد از شش روز درگيري شديد، طالبان مجبور به ترك اين شهر شد. اما خاطره 6 روز تسلط طالبان بر غزني همچنان بر ويديوهاي پست شده تبليغاتي اين گروه در حسابهاي كاربري شبكههاي اجتماعي باقي مانده است. ويديوهايي كه نيروهاي طالبان در مواجهه با شهروندان عادي غيرنظامي ضبط كردهاند. بخشي از تاكتيك تازه طالبان، مواجهه با شهرونداني است كه با اضطراب منتظر خشونت از سوي شبهنظاميان اين گروه تندرو هستند، اما با برخورد صميمانه شبهنظاميان دوربين به دست جا ميخورند. به نوشته نيويوركتايمز حساب كاربري اين گروه در شبكه اجتماعي فيسبوك پر از ويديوهايي مشابه از غزني و ديگر ولسواليهاي افغانستان است كه شبهنظاميان اين گروه با شهروندان عادي صميمانه مصاحبه ميكنند يا از آنها در مورد شرايط زندگي تحت تسلط طالبان سوال ميپرسند.
خصوصيسازي جنگ
اريك پرينس، فردي كه در دوران جنگ عراق با تامين نيروهاي نظامي پيمانكاري در عراق از طريق كمپاني بلكواتر شناختهميشد، بار ديگر با ايده خصوصيسازي جنگ در افغانستان به صحنه برگشته است. كمپاني بلكواتر، تحت مديريت پرينس، نزديك به 6 سال به عنوان يك نيروي نظامي خصوصي با ارتش امريكا در عراق همكاري ميكرد. پرينس حالا با تغيير نشان تجاري كمپاني خود به «آكادمي» بار ديگر در سر خط خبرهاي رسانههاي امريكا قرار گرفته است، اينبار با پيشنهاد خصوصيسازي جنگ افغانستان. پرينس اكنون يكي از پشتيابانان قديمي عمليات خود در عراق را نيز در بالاترين ردههاي تصميمگيري كاخ سفيد ميبيند: جان بولتون، مشاور كنوني امنيت ملي رييسجمهور و سفير وقت امريكا در سازمان ملل در دوران جنگ عراق. جان بولتون، دو روز پيش در گفتوگو با برنامه «ديس ويك» شبكه خبري ABC در پاسخ به سوال مجري در مورد موضعش در قبال احتمال خصوصيسازي جنگ در عراق گفت: «همواره مباحث مختلفي مطرح ميشود، من هميشه از ايدههاي تازه استقبال ميكنم، اما در اين مورد خاص اظهارنظري نميكنم، چرا كه نهايتا تصميم در مورد آن به شخص رييسجمهور وابسته است.» اريك پرينس به تازگي در يك گفتوگو گفته بود: «من درك ميكنم كه چرا رييسجمهور از عملكرد ارتش در افغانستان ناراضي است؛ او هر چيزي كه لازم بود در اختيار پنتاگون گذاشته و آنها در برابر هيچ نتيجهاي نگرفتهاند.» به گزارش انبيسي، يك ويديو كه به تازگي توسط اريك پرينس ضبط شده و براي رييسجمهور امريكا ارسال شده، ترامپ را به ايده خصوصيسازي جنگ در افغانستان علاقهمند كرده است. به نوشته انبيسي يك مقام ارشد كاخ سفيد به اين شبكه خبري گفته است كه پرينس در اين ويديو توضيح ميدهد كه چگونه با خصوصي شدن جنگ در هزينههاي دولت امريكا صرفهجويي ميشود و چند ميليارد دلار ميتوان با استفاده از نيروهاي پيمانكاري صرفهجويي كرد. هر چند سخنگوي شوراي امنيت ملي امريكا اعلام كرده است كه پيشنهاد پرينس براي خصوصيسازي جنگ افغانستان در دستور كار قرار ندارد، اما اريك پرينس ادعا كرده كه اميدوار است به زودي پيشنهادش را در گفتوگو با چند مقام شوراي امنيت ملي مطرح كند. به نوشته انبيسي، جيمز متيس، وزير دفاع و مايك پومپئو، وزير خارجه با چنين اقدامي مخالف هستند، اما با اظهارنظر جديد جان بولتون به نظر ميرسد كه او موافق چنين پيشنهادي باشد.