درانتظار ابتكار ديپلماتيك
محمد كاظمي
وقتي جنگ‌طلبان امريكايي در كاخ سفيد گرد هم آمده‌اند و در تصور خام خويش فرو رفته‌اند كه با مقدمات تحريم اقتصادي زمينه براي تسليم يا زدن ضربه نهايي به جمهوري اسلامي فراهم مي‌شود سياست‌ها و تصميمات روابط خارجي از اهميت و حساسيت منحصر به فردي برخوردار مي‌شود. چه بسيار در تاريخ داشته و ديده و خوانده‌ايم كه زيركي و احساس مسووليت سياستمداران كارگر افتاده است و شري دفع شده و چه بسيار كاهلي‌ها و ساده‌انگاري‌ها ملتي را گرفتاركرده و به زحمت انداخته است. در شرايط خاصي كه در آن قرار داريم نبايد بگذاريم دشمنان دست‌مان را از پيش بخوانند و براي سياستي كه فكر مي‌كنند حتما اتخاذ خواهيم كرد برنامه‌ريزي كنند. آنها با ژست فراخوان مذاكره بدون پيش‌شرط تلاش مي‌كنند چهره‌اي معقول و بهنجار از خود بروز دهند و جمهوري اسلامي را به عنوان دولتي پرخاشگر و ناسازگار با موازين بين‌المللي معرفي كنند، اين توطئه مي‌تواند با اقدامات حساب شده و غير قابل انتظار از سوي هيات ايراني با شكست مواجه شود. امروز تاثير افكار عمومي جهاني در مناسبات و رويدادهاي سياسي بر كسي پوشيده نيست و غفلت از ظرفيت عظيم آن موافق عقل و خرد نيست. افزون بر آن، انزواي تبليغاتي دارو دسته ترامپ حتي در اردوگاه كشورهاي غربي فرصت مغتنمي است كه بايد از آن سود جست و اهداف خطرناك آنان را مخدوش ساخت. حضور و فعاليت هوشمندانه هيات بلندپايه ايراني به رياست آقاي رييس‌جمهور در مجمع عمومي سازمان ملل مي‌تواند علاوه بر آگاهي بخشي و جذب تمايل افكارعمومي دنيا به مواضع صلح‌طلبانه و حق‌جويانه ايرانيان مانورهاي احتمالي دولت ترامپ را به انفعال بكشاند.
اين انفعال وقتي افزايش پيدا مي‌كند كه انعطاف لازم و بهنگام در سياست‌هاي بين‌المللي كشور وجود داشته باشد.
اگر به هر دليل زمان زمان انعطاف و نرمش نيست نبايد از پيش چنان فضاسازي شود كه ايران هيچ موضع جديدي ندارد و همه مقدمات لازم براي برنامه‌هاي ضد ايراني جنگ‌طلبان امريكايي فراهم شود. پيش‌شرط‌هاي روشن و منطقي ما براي هرگونه انعطاف اهرم قدرتمندانه و جهان‌پسندي است كه بايد از آن نهايت استفاده را برد. ترامپ با خروج از برجام در واقع راه مذاكره و گفت‌وگو را سد كرده است و پيمان‌شكني‌اش مخل هرگونه توافق احتمالي است.
اگر امكان بازگشت امريكا به برجام از سوي هيات حاكمه امريكا نفي شود يا تحريم‌هاي جديد امريكا تعليق‌نشدني باشند حداقلي از حسن نيت او منتفي مي‌شود و اين درست آن چيزي است كه فعاليت‌هاي ديپلماتيك ايران بايد براي افكار عمومي جهان تبيين كند. ما مي‌توانيم جهان را ميانجي و داور قرار دهيم و ستم آشكار دولتمردان ايالات متحده را به قضاوت بكشانيم.
مواضع انقلابي و آرمانگرايانه در سازمان ملل بايد با ادبيات و صورت و عمل ديپلماتيك نمود پيدا كنند. اگر كسي مذاكره و گفت‌وگو و عرف رايج بين‌المللي را به طور كلي رد كند در عرصه سياسي جهان با مشكل مواجه مي‌شود. جمهوري اسلامي هميشه آماده مذاكره عادلانه و ثمربخش و از موضع برابر بوده است. اين امريكاست كه اغلب زورگويي و امتيازگيري بدون امتيازدهي را با مذاكره اشتباه مي‌گيرد و تازه به عهدي هم كه خود مي‌بندد و فادار نمي‌ماند. براي اثبات اين معنا كارهاي زيادي بايد انجام شود و چابكي فوق‌العاده بروز پيدا كند. به قول حضرت امام امريكا بايد آدم شود . معناي ديپلماتيك آدم شدن اين است كه راه مذاكره براي هميشه بسته نيست و عمل به پيمان‌ها و احترام متقابل از بديهيات آدم شدن است.
در هر حال اگر در مقابل فشار روزافزون واشنگتن قرار است كاري بكنيم و ابتكار جديدي داشته باشيم بهترين زمان و مكان آن اجلاس سالانه مجمع عمومي سازمان ملل است. در آنجا امكان كند كردن تيغ تاخت‌وتاز‌هاي امريكا وجود دارد و مي‌توان با درايت و مسووليت شناسي مقاومت و حقانيت اصيل ملت ايران را به بار نشاند. فراموش نكنيم كه وضعيت اقتصادي كشور نيازمند فرصتي براي بازشناسي خود و تعادل‌بخشي و آرامش است. اين امريكاست كه مي‌خواهد از طريق تشنج آفريني در روابط بين‌المللي ما اقتصاد ايران را مشوب سازد و پادزهر اين اقدام و توطئه جز از طريق آرامش‌طلبي و اميدآفريني حاصل نمي‌شود.