برادرم بوتفليقه!
رضا زندي
گزارش روزنامه‌نگار اعزامي از تحولات نشست مهم الجزاير : دهمين جلسه كميته مشترك وزارتي نظارت بر توافق كاهش عرضه نفت اوپك و غيراوپك (JMMC) فردا به رياست عربستان و با حضور وزراي انرژي روسيه، الجزاير، عمان، كويت و ونزوئلا به عنوان اعضاي اصلي و تعدادي ديگر از وزراي اوپكي و غيراوپكي برگزار مي‌شود. من به الجزاير آمده‌ام چون فكر مي‌كنم اخبار مهمي در لابه‌لاي سطور مرتبط با جلسه كميته نظارتي جريان خواهد داشت. ديروز در اينجا صحبت از حضور 20 وزير نفت بود. برخي اما بعيد مي‌دانند اين تعداد وزير به الجزاير بيايند. فردا در حاشيه نشست JMMC، يك برنامه ويژه هم برگزار مي‌شود.
قرار است اوپك از عبدالعزيز بوتفليقه، رييس‌جمهور با سابقه، موثر و محبوب الجزاير تقدير كند. اواسط دهه هشتاد شمسي، وقتي هوگو چاوز در افتتاحيه سومين جلسه سران اوپك در رياض سخنراني مي‌كرد به يك‌باره صورتش را به سمت رييس‌جمهور بوتفليقه چرخاند و با لحني توام با احترام او را خطاب قرار داد كه «برادرم بوتفليقه! ما خاطرات مبارزه شما را با استمعار از ياد نبرده‌ايم...» و بعد خطاب به ديگر روساي كشورهاي نفتي، از جمله امير عبدالله (پادشاه وقت سعودي)، با اين مضمون سخنراني‌اش را ادامه داد كه «... حالا ما را چه شده است كه در مقابل خواست‌هاي (بخوانيد زورگويي) استعمارگران واكنش مناسب نشان نمي‌دهيم. (جملات نقل به مضمون است.) آن زمان تحريم‌ها عليه ايران آرام آرام در حال شكل‌گيري بود. فردا قرار است اوپك از كسي تقدير كند كه به عنوان يكي از نمادهاي مبارزه با استمعار خارجي شناخته مي‌شود. از كسي كه در عين حال توانسته بود وحدت را براي كشورش به ارمغان بياورد. در روزگاري كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا به طور مستقيم برخي از اعضاي اوپك را با توييت‌هاي سخيفش تهديد مي‌كند و به برخي ديگر با اعمال تحريم‌هاي زورگويانه فشار وارد مي‌كند، شايد توجه به پيام تقدير از بوتفليقه براي اوپكي‌ها مفيد باشد.
رييس هيات ايراني در بدو ورود به الجزاير چه گفت؟
رييس هيات ايراني شركت‌كننده در دهمين جلسه كميته وزارتي نظارت بر «بيانيه همكاري اوپك و غيراوپك»، JMMC، ديروز حدود ساعت 4 عصر به وقت محلي وارد هتل «اروسي» الجزيره شد و وقتي خبرنگار پلاتس پرسيد: «آيا هيات ايراني با استراتژي خاصي وارد اين جلسه شده است؟» حسين كاظم‌پور اردبيلي، نماينده ايران در هيات عامل اوپك پاسخ داد: «مواضع ما هماني است كه آقاي وزير در مصاحبه اخيرشان مطرح كرده‌اند.» بيژن زنگنه، هفته گذشته از شركت در جلسه JMMC انصراف داد و كاظم‌پور اردبيلي را راهي اين نشست كرد. نشستي كه بر اساس بيانيه 174 اوپك و توافق بعدي آن با غير اوپكي‌ها وظيفه دارد تا بر نحوه كاهش تعهد 152 درصدي به 100 درصدي كشورهاي حاضر در توافق اوپك و غير اوپك نظارت و گزارشش را به جلسه وزراي اوپك و غير اوپك ارايه كند. زنگنه در تركيب يك هيات شش نفره قرار بود به الجزاير سفر كند. ترتيبات ويزايش را هم انجام داده بود، اما بعد از تغيير شرايط از اين انجام اين سفر انصراف داد و در مصاحبه‌اي گفت كه اين جلسه چندان هم مهم نيست! «اعتقاد ما اين است كه كميته مشترك وزارتي نظارت بر توافق كاهش عرضه نفت اوپك و غيراوپك (JMMC) هيچ حق تصميم‌گيري ندارد. اين كميته اختيار قانوني ندارد.» مصاحبه زنگنه از ابعاد مختلف قابل تحليل است كه جايش الان نيست. از آن مصاحبه كه رد شويد، احساس من اين است كه قطب‌بندي جديدي در اوپك و با مشاركت روسيه در خارج از اوپك در حال شكل‌گيري است كه عواقب آن مي‌تواند منافع ايران را در بازار نفت تهديد كند. به همين دليل خبرنگاران زيادي به الجزاير آمده‌اند. مشام خبرنگاران تيز است و مي‌توان از لابلاي مباحث مطروح در اينجا آينده را تحليل كرد. نشست سال 2016 اوپك در الجزيره بود كه تحولي در بازار نفت به وجود آورد و با رساندن توافق بين اوپكي‌ها و غير اوپكي‌ها قيمت نفت را از كانال 30 دلاري به كانال 80 دلاري رساند. سابقه تاريخي را كه نگاه كنيد خواهيد ديد كه در الجزاير توافق‌ها و قراردادهاي مهمي منعقد و امضا شده است.