حوالي ساعت 19 درهاي تالار بسته شد تا تعداد دقيق اعضا مشخص و بالاخره دستور كار جلسه كه تطبيق اساسنامه و مرامنامه و انتخاب شوراي مركزي بود، اجرايي شود.
روز چهارشنبه دانشجويان تحكيمي برخي‌شان حالا مو و محاسن سپيد كرده و در همان دهه 60 تحصيلات‌شان پايان يافته، برخي دوران دانشجويي‌شان را با روزهاي خوش جنبش دانشجويي دهه 70 گذرانده بودند و برخي ديگر هم فارغ‌التحصيلان دهه 90 بودند؛ راهي ايوان شمس شدند تا كنگره سازمان دانش‌آموختگان ايران اسلامي (ادوار تحكيم وحدت) را پس از چند سال تعليق برگزار كنند؛ كنگره‌اي كه البته مطابق معمول پيش نرفت اما بالاخره سامان‌يافت.
عباس عبدي، علي شكوري‌راد دبيركل حزب اتحاد ملت ايران، الياس حضرتي دبيركل حزب اعتماد ملي، محمد توسلي دبيركل نهضت آزادي، هاشم صباغيان عضو شوراي مركزي نهضت آزادي، غلامحسين كرباسچي دبيركل حزب كارگزاران سازندگي، حبيب‌الله پيمان، حجت نظري، الهام فخاري، الهه كولايي، غلامرضا حيدري نماينده مجلس هم از مهمانان شناخته شده اين سازمان دانشجويي بودند.
كنگره با قريب به يك ساعت و نيم تاخير كه ترجيع‌بند اغلب مراسم‌هاي ايراني است، آغاز شد، تاخيري كه به دليل تمديد و پرداخت حق عضويت اعضا گويا اجتناب‌ناپذير بود. پس از آن مراسم با تلاوت قرآن و سپس پخش سرود جمهوري اسلامي ايران رسميت يافت.
كفش‌كنان، دبير اجرايي كنگره اولين كسي بودكه سخنراني را آغاز كرد. او توضيح داد كه قرار بر اين بوده كه كنگره سازمان دانش‌آموختگان ايران اسلامي در نيمه دوم آبان برگزار شود اما يك باره بر اساس اعلام و هشدار وزارت كشور مبني بر اينكه به لحاظ قانوني تا 10 آبان فرصت برگزاري وجود دارد، تصميم گرفته مي‌شود كه كنگره ادوار تحكيم وحدت در روز 9 آبان برگزار شود. پس از توضيح مختصر دبير اجرايي و البته خوشا‌مدگويي‌هاي مرسوم به مهمانان اولين و تنها سخنراني غير عضو پشت تريبون رفت.
كنشگران سياسي نمي‌توانند نااميد باشند
عباس عبدي كه از سوي دبير اجرايي عضو سابق خطاب شد، با تصحيح اين موضوع توضيح داد «ظاهرا عضويت در اينجا مثل تابعيت خاك است. ما درست است در تحكيم بوده‌ايم اما افتخار حضور را نداشته‌ايم.» موضوع سخنراني عبدي در جمع تحكيمي‌ها اميد بود.
او با اشاره به موضوع اميدواري در ميان كنشگران سياسي گفت: «ادوار راديكال‌تر از نيروهاي ديگر بوده و البته همين‌قدر فعال‌تر به همين دليل شايد بيشتر تحت خطر نااميدي قرار دارد. نيرو و كنش‌گر سياسي نمي‌تواند نااميد شود چرا كه به ميزاني كه شما نااميد شويد در طرف مقابل‌تان اميد ايجاد مي‌كنيد. شما مي‌توانيد تحليل بد و نااميد‌كننده‌اي از اوضاع داشته باشيد اما اين دليلي نيست كه انسان در فعاليت سياسي نااميد شود. منفي‌ترين تحليل‌ها نمي‌تواند توجيه‌كننده نااميدي باشد.»
او سپس با طرح اين پرسش كه انتظار از يك حزب و سازمان سياسي چيست، پاسخ داد: « اگر دوستان به اين نكته توجه داشته باشند گام بزرگي را برداشته‌اند كه حزب، سازمان مبارزه نيست و اين مسيري اشتباه است. هميشه، براي اينكه بگوييم حزب سازمان مبارزه است، مي‌توان دليل آورد؛ يكي آنكه نظام‌ها مي‌خواهند احزاب را بر‌اندازند و همين موضوع پايه نا‌درست در احزاب ماست. اين دور باطل در سيستم سياسي وجود دارد. چون فكر مي‌كنيم سازمان سياسي براي براندازي است و حكومت هم به فكر براندازي حزب است پس احزاب‌ها با ديدگاه براندازانه شكل مي‌گيرند ، تا زماني كه اين دور را داريم به جلو نمي‌رويم. همانطور كه يك حكومت حق براندازي احزاب و سازمان‌هاي مدني را ندارد سازمان سياسي هم نبايد با ايده براندازي شكل بگيرد.»
عبدي ادامه داد: «معتقدم مشكل اصلي ايران نه حكومت بلكه اپوزيسيون‌هاي آن است. تا وقتي كه اين نگاه عوض نشود اتفاق جديدي در فضاي سياسي ايران رخ نمي‌دهد. ما هميشه بايد اختلاف و اشتراك داشته باشيم و از سمت اختلافات به سمت اشتراكات برويم. احزاب بايد نگاه‌شان به حكومت را در عين حالي كه نقد مي‌كنند، تغيير دهند. اينكه نگاه مبارزه يا اصلاح باشد، در كنش و ادبيات احزاب و سازمان‌هاي مدني تاثير بسزايي دارد.»
او براي مصداقي صحبت كردن به سراغ نامه شيخ محمد يزدي خطاب به آيت‌الله شبيري زنجاني رفت و گفت: اين نامه‌نگاري مشابه آن چيزي است كه در سيستم رخ مي‌دهد، توجه ندارند كه مرجعيت قبل از اين سيستم شكل گرفته است و اگر قدرت و قوامي در سيستم وجود دارد از اين نهاد گرفته شده. اين در حالي است كه ماجرا جابه‌جا شده. بايد بدانيم كه اگر استقلال نهادها و افراد را از بين ببريم به حكومت كمكي نمي‌شود بالعكس اين نيروهاي مستقل هستند كه مي‌توانند در بزنگاه‌ها به حكومت‌ها كمك كنند. بايد مراقب بود تا نيروها در چنين بازي‌اي نيفتند چون براي هر دو طرف باخت به همراه دارد.»
عبدي بار ديگر با اشاره به تاريخچه ادوار وحدت توضيح داد: «ادبيات و رويكردي كه يك حزب مي‌تواند در مواجهه با حكومت از خود نشان دهد اينگونه است كه بايد نشان دهد كه قصدش براندازي سيستم نيست. اين نگاه مهم است . دفتر تحكيم با سنت براندازي در گذشته شكل گرفته، با اين ارزش‌ها فكر نمي‌كنم بتوانيم نظام حزبي مناسبي داشته باشيم. سازمان سياسي جديد معنايش تنها مبارزه نيست بلكه بايد ايده‌هاي ايجابي داشته باشد.»
عبدي با اين جمله كه «مشكل اصلي كشور منتقدان هستند كه نمي‌توانند از اين راه بيرون بيايند. اميدوارم دوستان تحكيم آغاز خوبي را داشته باشند.» سخنراني خود را پايان داد اما پايان سخنراني عبدي آغاز تنش‌ها در كنگره اين سازمان دانشجويي بود.
ادعاي عجيب به همراه بسته پيشنهادي عجيب‌تر
پس از اتمام سخنراني عباس عبدي به عنوان مهمان آقايان صفاريان، علايي و خانم خديجه جدا به عنوان هياترييسه موقت روي سن رفتند تا جلسه را اداره كنند اما نماينده وزارت كشور براي برگزاركنندگان اين كنگره حامل پيامي بود كه مناقشه‌اي را ميان اعضا آغاز كرد.
يكي از نمايندگان وزارت كشور كه بعدا از سوي هياترييسه موقت دعوت شد تا روي سن برود و موضوع را با حضار در ميان بگذارد، خبر داد كه پروانه فعاليت سازمان دانش‌آموختگان ايران اسلامي در سال 86 توقيف شده و اين تشكيلات تا سال 95 هيچ فعاليتي نداشته است.
همچنين مسوول اداره چهارم وزارت كشور كه به عنوان نماينده در اين نشست حضور داشت، به مسوولان برگزاري اعلام كرده‌بود كه اين كنگره وجاهت قانوني ندارد و البته دو راه را پيش پاي مسوولان برگزاري كنگره قرار داده‌بود. راه اول كان لم يكن كردن اين نشست و احتمالا عذرخواهي از حضار بود و راه دوم اينكه كنگره‌اي كه براي تطبيق اساسنامه و مرامنامه با قانون جديد مصوب سال 95 تشكيل شده‌بود تغيير ماهيت داده و به عنوان كنگره آغاز به كار و اعلام موجوديت يك سازمان يا حزبي جديد ادامه كار بدهد. البته نماينده وزارت كشور در طول صحبت‌هاي خود تاكيد داشت كه چون قانون تشكيلات و احزاب در سال 95 دچار تغيير و تحولاتي شده و مجوز اين سازمان بر اساس قانون مصوب سال 60 بوده اين دو راه را پيش روي آنها قرار داده‌اند.
با اعلام اين دو پيشنهاد جو سالن اجتماع تحكيم وحدتي‌ها متشنج شد. عده‌اي صلاحيت هياترييسه موقت را زير سوال بردند و عده‌اي ديگر به نمايندگان وزارت كشور تاختند كه چرا روز برگزاري كنگره اين خبر را اعلام كرده‌اند.
همچنين علايي يكي از اعضاي هيات رييسه موقت توضيح داد كه سال 95 عده‌اي اعضاي سازمان گعده‌‌هايي را برگزار كردند و به اين نتيجه رسيدند كه سازمان را احيا كنند. از همين رو براي احياي آن مكاتبات با وزارت كشور را آغاز كردند و درخواست برگزاري كنگره را داشتند كه اين نامه در حضور دبيركل و با تاييد او و همچنين اعضاي شوراي سياست‌گذاري آخرين دوره نامه‌نگاري صورت گرفته و كميته‌اي 7 نفره براي برگزاري تشكيل شد. در جريان آماد‌ه‌سازي براي برگزاري مراسم هم اين موضوع از سوي وزرات كشور مطرح نشده كه سازمان دانش‌آموختگان لغو پروانه شده است، بالعكس آنها مهلت قانوني برگزاري كنگره را يادآوري كرده و از برگزاركنندگان خواسته‌اند به جاي روز 24 آبان تا پيش از 10 آبان اين مراسم را برگزار كنند.
بعد از ارايه اين توضيحات و البته طرح اين مساله كه اعضا مي‌توانند حالا كه دور هم جمع شده‌اند يك سازمان ديگر تشكيل دهند التهاب در ميان اعضا به خصوص چهره‌هاي قديمي و شناخته شده بيشتر شد. امين احمديان از جمله اين چهره‌ها بود كه پشت تريبون رفت، با اين پيشنهاد مخالفت كرد و خطاب به حاضران گفت نبايد از ترس مرگ خودكشي كرد و اگر قرار است اين سازمان منحل شود بايد هزينه انحلال هم بر دوش خودشان باشد.
با اين حال سوالات متعدد اعضاي سازمان دانش‌آموختگان همچنان باقي بود. چرا ضمن نامه‌نگاري براي احياي سازمان دانش‌آموختگان ايران اسلامي از لغو مجوز و پروانه فعاليت حرفي زده نشد؟ چرا اگر وزارت كشور معتقد است كه اين سازمان قريب به 10 سال فعاليت نداشته چرا در سال 88 ،6 نفر از اعضاي ادوار تحكيم وحدت به جرم عضويت در اين سازمان بازداشت شده‌اند؟ چرا وزارت كشور با وجود صدور مجوز براي برگزاري كنگره دقايقي بعد از آغاز مراسم لغو عضويت را از طريق پيامك براي برگزاركنندگان ابلاغ مي‌كند؟ پيشنهاداتي كه نمايندگان وزارت كشور در حين برگزاري مراسم مطرح كردند چرا پيش از اين طرح نشده كه كميته اجرايي براي آن چاره‌اي بينديشد؟
همين سوالات بدون پاسخ و شايد بروز اختلافات كمي قديمي‌تر باعث شد تعداد زيادي تصميم بگيرند تا جلسه را ترك كنند. سيدنژاد عضو آخرين شوراي سياست‌گذاري ادوار تحكيم وحدت در همان حال كه بسياري از شركت‌كنندگان قصد ترك سالن را داشتند پشت تريبون رفت و گفت تاكنون هيچ نامه‌اي از وزارت كشور مبني بر توقف يا توقيف پروانه ادوار تحكيم وحدت صادر نشده و برخي تحركات در داخل وزارت كشور وجود دارد كه با رويكردها و موجوديت دولت فعلي در مغايرت است. همچنين خطاب به نمايندگان وزارت كشور پرسيد كه اين توقيف پروانه يا توقف فعاليت در كدام روزنامه رسمي منتشر شده؟ آيا به دبيركل ابلاغ شده؟ چرا در دوراني كه به وزارت كشور مراجعه شده است اين توقيف ابلاغ نشده و في‌المجلس اين موضوع آن هم با پيامك اعلام مي‌شود؟
او همچنين تاكيد كرد كه چندين بار به وزارت كشور مراجعه شده با مديركل سياسي اين وزارتخانه صحبت كرده‌ايم ولي هيچ مدركي دال بر توقيف ادوار وجود نداشته است. چرا وقتي تصميم گرفتيم با اساسنامه و مرامنامه را قانون مصوب سال 95 تطبيق بدهيم هيچ نگفتند و حتي ضرب‌الاجلي تعيين كردند تا كنگره را برگزار كنيم.
اما آنچه باعث بروز اختلاف يك‌باره و شعله‌ور شدن آن ميان اعضا بود، پيشنهاد «تاسيس سازمان جديد» بود كه اعضا با اين پيشنهاد مخالف بودند. در نهايت با اعلام 15 دقيقه تنفس سالن خالي مي‌شود تا تصميم نهايي بعد از يك فاصله چند دقيقه‌اي اتخاذ شود.
پس از پايان زمان تنفس اعضا بار ديگر در تالار ايوان شمس حضور يافتند و قرار بر اين شد كه فارغ از تاييد يا عدم تاييد وزارت كشور بر همان قراري كه بودند پايدار بمانند؛ نه نامي جديد برگزينند و نه سازماني جديد تاسيس كنند. آنها با انتخاب مجدد هيات رييسه موقت به كار خود ادامه دادند تا اساسنامه و مرامنامه را با قانون جديد احزاب و تشكل‌ها مصوب سال 95 تطبيق دهند و شوراي مركزي را انتخاب كنند.
كنگره روز چهارشنبه ادوار تحكيم وحدت نشان داد كه احتمالا همان جرياني كه تحكيم وحدت را دو شقه و به دو طيف علامه و شيراز تقسيم كرد در دهه 90 با ادعاي عجيب لغو پروانه فعاليت دقايقي بعد از آغاز كنگره رسمي و البته بسته پيشنهادي عجيب‌تر تشكيل سازماني جديد، برنامه‌هاي جديدي براي تحكيمي‌ها دارد.
با اين حال حوالي ساعت 19 روز چهارشنبه درهاي سالن اجتماعات ايوان شمس به روي كساني كه عضويت سازمان دانش‌آموختگان ايران اسلامي را نداشتند بسته شد تا دانشجويان سابق به كار خود ادامه دهند و سازمان‌شان را كه چندين نسل به خود ديده بود، حفظ كنند.
عباس عبدي: نيرو و كنش‌گر سياسي نمي‌تواند نااميد شود چرا كه به ميزاني كه شما نااميد شويد در طرف مقابل‌تان اميد ايجاد مي‌كنيد. شما مي‌توانيد تحليل بد و نااميد‌كننده‌اي از اوضاع داشته باشيد اما اين دليلي نيست كه انسان در فعاليت سياسي نااميد شود. منفي‌ترين تحليل‌ها نمي‌تواند توجيه‌كننده نااميدي باشد.