سالي كه نكوست از بهارش پيداست
در آخرين يادداشت سال گذشته نوشتيم كه سال 1394 سال اميد است و چه نمونه‌اي در تاييد اين گمان، بهتر از آغاز اين سال كه ايران و قدرت‌هاي جهاني به چارچوب قابل قبولي در تعاملات في‌مابين دست يافتند، و تا سه ماه آينده نيز متن سند نهايي و اجرايي مورد توافق دو طرف درباره اين چارچوب تدوين؛ و يكي از شعارهاي اصلي دولت تدبير و اميد به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد. بدون در نظر گرفتن جزييات تفاهم، توافق درباره كليت آن اتفاق مهمي است كه بايد آن را به فال نيك گرفت. رسيدن به توافقي در اين حد بدون وحدت مديريت سياسي و همراهي و همدلي امكان‌پذير نيست. بنابراين بيش از هر چيز و هر كس اين موفقيت را بايد مرهون سياست‌هاي مدبرانه رهبري نظام دانست، و در مرحله بعد تدبير رياست‌جمهوري و وزير امور خارجه و تيم همراه ايشان و نيز حمايت بي‌دريغ مردم و گروه‌هاي سياسي. شايد به جرات بتوان گفت كه اين مهم‌ترين تصميم ايجابي است كه پس از انقلاب اتخاذ شده است. متاسفانه وضعيت تصميم‌گيري و پراكندگي آن در ايران به گونه‌اي بوده كه گرايش به تصميمات سلبي دارد و براي اتخاذ مواضع و برنامه‌هاي ايجابي دچار ضعف و نارسايي است و حتي در برخي موارد هم كه چنين تصميماتي اتخاذ مي‌شود (مثل برنامه‌هاي پنج‌ساله) در اجرا دچار انحراف مي‌شود و هر كس و هر مقامي آن را مطابق سليقه خود تفسير و اجرا مي‌كند، در حالي كه توافق هسته‌اي با 1+5 نخستين تصميم مهمي است كه در اين سطح وسيع و به صورت ايجابي اتخاذ شده است و اين را بايد نقطه اميدي در ساختار تصميم‌گيري كشور دانست. حتي در كشورهايي كه متمركز هستند رسيدن به چنين تصميماتي بسيار سخت و مشكل است، چه رسد به نظام‌هايي كه در آن قدرت توزيع شده و هر كس نقشي را براي خود تعريف مي‌كند. اين توافق متضمن پذيرش حقوق و تكاليفي براي طرفين است.
هنگامي كه در عرصه بين‌الملل به مرحله پذيرش حق و تكليف برسيم، به آن معناست كه شاهد ثبات و پيش‌بيني‌پذيري در سياست‌ها مي‌شويم و اين كمك بزرگي به توسعه كشور مي‌كند.
با وجود اينكه بايد به دولت محترم براي رسيدن به اين تفاهم تبريك گفت، و قدردان درايت و زحمات آنان بود، با وجود اين بد نيست كه متذكر شويم مسوولان دولتي در مواجهه با منتقدين احتمالي سعه‌صدر و بردباري پيشه كنند. بخشي از مخالفان و دلواپسان هر كاري كنيد، حرف خود را خواهند زد، شايد آنان دل در گرو منافع ملي نداشته باشند، ولي همچنان كه برخوردهاي گذشته با آنان كمكي به حل ماجرا نمي‌كرد در ادامه نيز اين برخوردها مثمر ثمر نخواهد بود. آنان به طور طبيعي از طرف افكار عمومي منزوي شده‌اند و بيش از اين نيز خواهند شد، و لذا دليلي ندارد كه مسوولان دولتي، وقت و توان خود را صرف مواجهه كلامي با آنان كنند. اينگونه مواجهه‌هاي كلامي خواست آنان است و نبايد در بازي آنان وارد شد. اگر چه طي همين يك روزي كه از اعلام توافق گذشته توپخانه آنان آغاز به شليك كرده است ولي نبايد نگران آن بود.
از سوي ديگر بايد هر موفقيتي را متناسب با اثرات آن معرفي كرد و اجازه نداد كه انتظارات غيرواقعي شكل بگيرد، كه در اين صورت امواج اميدي كه بر اثر اين بزرگنمايي‌ها ايجاد مي‌شود، به صخره مي‌خورد و به صورت توليدكنندگانش بازمي‌گردد. بايد درك درستي از آثار سياسي و اقتصادي رفع تحريم‌ها ارايه شود. مخالفان دولت كه تاكنون درپي سنگ‌اندازي پيش پاي مذاكرات بودند، از اين پس با دميدن بر كوره انتظارات خواهند كوشيد كه دولت را در موقعيت نامناسبي قرار دهند. از اين رو وظيفه مقامات دولتي و نيز همكاران رسانه‌اي و مطبوعاتي است كه در اين زمينه مانع از شكل‌گيري انتظارات فزاينده شوند. متانت و برخورد متعادل با شكست‌ها و پيروزي‌ها شرط موفقيت‌هاي بعدي است. اگرچه محصول اين مذاكرات و تفاهم سياسي بسيار ارزشمند و به تعبيري تاريخي خواهد بود، ولي در خصوص دستاوردهاي كوتاه‌مدت آن به ويژه در حوزه اقتصادي بايد محتاط بود. وضعيت اقتصاد ايران و ويراني‌هايي كه طي سال‌هاي 1384 تا 1392 در آن ايجاد شد، به گونه‌اي نيست كه با برداشتن تحريم‌ها مشكلات آن فوري حل شود زيرا اقتصاد ايران فقط به دليل تحريم‌ها با مشكل مواجه نشد، بلكه پيش از آن نيز وضعيت بحراني پيدا كرده بود و تحريم‌ها اين وضع را تشديد و تثبيت كردند.