گزارش «اعتماد» از حضور گسترده مردم در كتابفروشيها
در هفته يك روز را به كتابفروشيها اختصاص دهيم
سهيل سراييان/ «جشن كتاب»، ايده‌يي كه شايد خيلي زودتر از اينها بايد براي نجات كتابخواني كشور ارايه مي‌شد روز پنجشنبه برگزار شد. در اين روز كتابفروشي‌هاي كشور شاهد حضور مردمي بودند كه احتمالا چند سالي مي‌شد اين همه كتابخوان را با هم نديده بودند. در پي فراخوان حضور در كتابفروشيها در اين روز كه توسط
احمد مسجدجامعي، وزير سابق فرهنگ و ارشاد اسلامي و عضو شوراي شهر تهران اعلام شده بود، علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و چهره‌هاي فرهنگي و هنري كشور در كتابفروشيها حضور پيدا كردند. آمارهاي مختلفي درباره سرانه مطالعه در ايران وجود دارد كه همه آنها بيشتر از 10 دقيقه در روز را براي كشورمان نشان نمي‌دهد، اين آمار همه نوع مطالعه و كتاب را شامل مي‌شود. تيراژ كتاب در دولت نهم و دهم به پايين‌ترين اندازه خود رسيد كه حتي بعضي از كتاب‌ها فقط 500 نسخه تيراژ داشتند. مشكلات اقتصادي و مشغوليت‌هاي ذهني كه در طول روز براي مردم وجود دارد باعث مي‌شود تا آنها فرصت كمتري را براي مطالعه به دست بياورند و خيلي‌ها استراحت كردن را در شب به كتاب خواندن ترجيح مي‌دهند.
كتاب خواندن را به نسل آينده آموزش دهيم
كتابفروشي‌هاي مختلف شهر تهران ميزبان مردمي بود كه در جشن پنجشنبه كتاب شركت كرده بودند تا با كتاب و كتابخواني آشتي كنند و انتشاراتي‌هاي مختلف همانند نشر چشمه، نشر ثالث، نشر افق و شعب مختلف شهر كتاب در اين روز بسيار شلوغ بود. «اعتماد» نظر مردم را درباره اين جشن و اوضاع و احوال كتابخواني در كشور جويا شد. آقايي 34 ساله كه همراه با خانواده در نشر چشمه حضور داشت درباره اين جشن گفت: «شخصا فكر نمي‌كردم كه اين اندازه كتابفروشيها شلوغ شود، اما اين روز يا بهتر است بگويم هر پنجشنبه بايد كتابفروشيها شلوغ باشد و مردم وقت بيشتري براي مطالعه بايد بگذارند. اين درست است كه گرفتاري‌هاي مردم زياد شده و به همين خاطر نمي‌توانند مطالعه كنند اما واقعا هر كسي در روز 20 دقيقه وقت خالي براي مطالعه دارد و ما اين را هم از خودمان دريغ مي‌كنيم، اگر من به فرزندم آموزش مطالعه را ندهم و نبيند كه من كتاب مي‌خوانم نسل آينده ايران سرنوشت خوبي نخواهد داشت.»
خانمي 28 ساله سعي كرده بود تا روز پنجشنبه با پدربزرگ و مادربزرگ خود در اين جشن حضور پيدا كند، او درباره اين مراسم گفت: «هميشه پدربزرگ و مادربزرگم مرا به سمت كتاب جذب كردند به همين خاطر من سعي كردم اين روز را در كنار آنها باشم اما در اين سال‌ها حال و احوال كتابخواني اصلا خوب نبوده. تيراژ كتاب‌ها كم شده و مردم هم كمتر كتاب مي‌خوانند، ايده امروز ايده بسيار خوبي بود اما بايد كاري كنيم كه اين مساله پايدار باشد، مردم نياز دارند تا از نظر فرهنگي پيشرفت كنند.» حضور چهره‌هاي مختلف فرهنگي و هنري در جشن كتاب باعث شد تا مردم به اين بهانه هم به كتابفروشيها بروند.
آقايي 45 ساله از اينكه ديروز را با عنوان جشن كتاب نامگذاري كرده بودند بسيار خوشحال بود و گفت: «زماني در دولت اصلاحات مردم بيشتر كتاب و روزنامه مي‌خواندند اما در اين چند ساله ميزان مطالعه كم شده كه بيشتر مشكلات اقتصادي براي مردم مهم تلقي مي‌شود. اما واقعا مطالعه در روز وقتي زيادي از مردم نمي‌گيرد و بيشتر به سطح فكري خودشان كمك مي‌كند. ما بايد اين كتاب خواندن را به نسل آينده كشور آموزش دهيم
در غيراين صورت نمي‌توانيم از آنها انتظار داشته باشيم كتاب بخوانند. كشور نياز دارد تا بيشتر از اين‌گونه مراسم گذاشته شود و مردم را به سمت كتابفروشيها جذب كنند.»
استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي براي گسترش كتابخواني
كشورهاي پيشرفته هم با توجه به قدرت تكنولوژي و شبكه‌هاي اجتماعي هرروز از سرانه مطالعه‌شان كم مي‌شود و در ميان تمام كشور‌ها ژاپني‌ها با سرانه مطالعه 90 دقيقه در روز ركورد‌دار هستند. اما از طريق همين شبكه‌هاي اجتماعي و وبلاگ‌ها و سايت‌ها هم مي‌توان كتاب و مقاله‌هاي مختلف را مطالعه كرد. خانمي 31 ساله در اين باره گفت: «شبكه‌هاي اجتماعي و سايت‌ها در دنياي امروز مردم را كمتر به سمت كتابخواني مي‌برند و خيلي‌ها از طريق نسخه‌هاي آنلاين اين كار را انجام مي‌دهند اما به نظر مي‌رسد كه در ايران همين مساله هم زياد نباشد و وقت مردم بيشتر در شبكه‌هاي اجتماعي در حال تلف شدن است. از اين شبكه‌ها و سايت‌ها براي كتابخواني هم مي‌توان استفاده كرد و بايد جشن كتاب در ايران هميشه وجود داشته باشد.» آقايي 25 ساله كه دانشجوي رشته ادبيات بود گفت: «اگر سرانه مطالعه در ميان دانشجويان كشور را هم بررسي كنيد متوجه مي‌شويد كه بسيار مقدار كمي است و واقعا اين مساله خطرناكي براي فضاي علمي كشور است، دقيقا ما توقع داريم تا چهره‌هاي فرهنگي و هنري كشور با برگزاري اين‌گونه مراسم‌ها مردم را بيشتر به سمت كتابخواني دعوت كنند. اگر دانشجويان و قشر جوان كشور مطالعه نكنند ديگر از بقيه اقشار جامعه توقعي نيست. جشن كتاب بايد به صورت مداوم برگزار شود و اصلا يك روز در هفته را به اين كار اختصاص دهيم.»
آقايي 47 ساله با انتقاد از عملكرد وزارت ارشاد در دوره‌هاي مختلف در حوزه هنر از ايده جشن كتاب حمايت كرد و گفت: «نويسنده‌ها و هنرمندهاي كشور هرروز به مساله مميزي در ايران اعتراض دارند. نبايد بعضي از آزادي‌هاي هنرمندان را سلب كرد. نويسنده‌ها به همين دليل سعي مي‌كنند كمتر از خودشان كاري منتشر كنند يا آثار آنها با مميزي فراوان چاپ مي‌شود به همين دليل استقبال مردم از كتاب كم شده است. اگر نويسنده‌ها فضاي آزاد‌تري داشته باشند ممكن است مردم بيشتر به سمت كتابخواني جذب شوند. انتخاب يك روز با عنوان جشن كتاب كمك بزرگي به فضاي فرهنگي كشور مي‌كند اما نمي‌توان با يك روز اين مساله را فرهنگ‌سازي كرد. ما نياز داريم تا با برگزاري اين دسته از مراسم‌ها بيشتر مردم را به سمت كتابخواني جذب كنيم.»
چندي پيش روزنامه‌هاي فرانسوي با وزير فرهنگ اين كشور مصاحبه كردند و از او پرسيدند كه آخرين كتابي كه مطالعه كرده چه بوده است، وزير فرهنگ فرانسه اعلام كرده بود كه در طول مدتي كه وزير شده حتي وقت نكرده يك كتاب مطالعه كند و پس از انتشار اين مصاحبه چهره‌هاي فرهنگي اين كشور براي اين موضوع ابراز نگراني كرده بودند. اين نشان مي‌دهد كه مساله كتاب چه اندازه مي‌تواند براي مردم كشوري مهم باشد كه ما هم نياز به اين اهميت براي كتاب و كتابخواني داريم. مردم با استقبال از جشن كتاب كه روز پنجشنبه برگزار شد نشان دادند اگر اين دسته از مراسم در كشور وجود داشته باشد، بيشتر به سمت كتابفروشيها و كتاب خواندن جذب مي‌شوند.