اتحاد ظريف- زنگنه
ميثم شرفي
ظريف در صحبت تلفني خود با وزير امور خارجه انگليس به صراحت اعلام كرد تحت هر شرايطي، ايران به فروش نفت خود ادامه مي‌دهد. محمدجواد ظريف، وزيرخارجه ايران در شرايط فعلي وظايف مهمي براي خود تعريف كرده كه در راس آنها همراهي با زنگنه است. همراهي با ديگر وزير كليدي دولت، براي استمرار تداوم فروش نفت و مقابله با جنگ اقتصادي؛ جنگي كه اگرچه امريكا و اسراييل آن را آغاز و هدايت كردند، اما در آستانه انتخابات انگليس شاهد همراهي بريتانيا با آنها هستيم. معناي ديگر استمرار فروش نفت شكست تروريسم اقتصادي است كه عليه ايران در جريان است، البته كه اين همراهي تنها در بيانيه‌خواني خلاصه نمي‌شود؛ ظريف بعد از نيويورك بلافاصله راهي ونزوئلا مي‌شود تا در كنار بحث در مورد تنش‌هاي سياسي اين روزهاي ونزوئلا، با اين توليد‌كننده بزرگ نفتي در مورد راهكارهاي مشترك براي مقابله با شرايط كنوني بازار نفت رايزني كند. واقعيت قابل مشاهده و ميداني اين است كه همكاري‌هاي فرا اوپكي روسيه و عربستان محدود به فروش نفت نيست. در اين زمين جديد بازي، روسيه در اتحاد با سعودي‌ها به آرزوي ديرينه خود يعني تضعيف اوپك و در اختيار گرفتن بازار مي‌رسد. براي عربستان هم نفت ديگر يك ابزار اقتصادي نيست، بلكه يك اسلحه سياسي و نظامي است. حكومت سعودي مي‌خواهد مستقل از اوپك و با ناديده گرفتن نقش قدرتمند ايران و عراق، وارد زمين ديگري شود و در آنجا عليه جمهوري اسلامي و حتي عليه قطر با امريكا همراهي كند. در چنين شرايطي نزديكي ايران به ديگر بازيگران نفتي از جمله ونزوئلا و عراق نه يك كار مهم، بلكه يك كار ضروري است. همچنين با توجه به مولفه‌هاي سياسي درگير، همراهي وزيرخارجه با زنگنه براي كمك به تامين اهداف وزارت نفت بدل به ضرورتي انكارناپذير شده است. از سوي ديگر ظريف مي‌گويد كه اگرچه فشار زياد است، اما «انتخاب ايران مقاومت است». اين پيام واقعي و قدرتمند مي‌ماند و اگر ايران در عمل ثابت كند و نشان دهد كه واقعا در حال مقاومت است و توان ايستادن در برابر هجمه‌ها را دارد، آن وقت طرف مقابل نيز ناچار به تغيير رفتار و گفتار خود خواهد بود. ايران بايد نشان دهد كه با وجود همه فشارهاي اقتصادي ناشي از تحريم، كشور را به بهترين وجه اداره مي‌كند و دولت حقوق كارمندانش را مي‌پردازد، سياست يوميه به صورت غير‌بحراني اداره مي‌شود و ...
روندهاي جاري را در سطحي معمول نگه مي‌دارد و... اما تحقق اين نكات در گرو آن است كه ايران بتواند نفتش را در هر سطحي كه لازم دارد، بفروشد. به عبارت ديگر، فقط اين ظريف نيست كه در حال كمك به زنگنه است، بلكه تداوم فروش نفت ايران به پيشبرد اهداف و برنامه‌ها و چشم‌اندازهاي وزارت امور خارجه نيز كمك مي‌كند. در كلامي ديگر، موفقيت زنگنه در تداوم فروش نفت است و از اين رهگذر ظريف نيز در مذاكرات و رايزني‌ها در هر زمينه‌اي كه باشد، موضعي قدرتمندتر خواهد داشت و بهتر مي‌تواند پيام مقاومت را به جهان ارسال و در كنار آن گزينه تعامل را مطرح و پيگيري كند. مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا در كنفرانسي در توصيف ضرورت موفقيت تحريم‌ها تاكيد كرد كه قطع فروش نفت ايران يعني پول كمتر براي حزب‌الله و كاهش نفوذ ايران در سوريه، لبنان و عراق. هدف امريكا فراتر از فشار اقتصادي به ايران است، آنها مي‌خواهند با ضعيف كردن ايران به اهداف ضدايراني خود برسند. در واقع امريكا با تروريسم اقتصادي به دنبال نابودي منابع و پتانسيل‌هاي دفاعي براي خلع سلاح ايران است. نگاه امريكا به قطع فروش نفت، ناظر بر اين هدف خطرناك است و دقيقا با تمركز بر همين مساله فروش نفت مي‌خواهد تماميت ارضي ايران را تهديد كند. دقيقا به اين خاطر است كه ادامه كارايي محور ظريف-زنگنه به نوعي دفاع از كيان ايران در برابر تهاجم خارجي است. خلاصه اينكه دو انتخاب شجاعانه روحاني در روزهاي كابينه‌چيني كه موجب عصبانيت بخش بزرگي از جناح مقابل شد، امروز محوري را تشكيل داده كه موجب عصبانيت همه ايران‌ستيزان شده است. اتحاد ظريف و زنگنه، تجميع منابع اين دو وزارتخانه و لياقت اين دو مدير، نهايتا نيرويي را تشكيل داده كه مي‌تواند هجمه فعلي عليه ايران را بشكند. به واسطه استمرار فروش نفت كه براي ايران هم ديگر تنها مربوط به اقتصاد نيست، بلكه فراتر از آن يك اسلحه قدرتمند سياسي است براي سنجش ميزان مقاومت كشور.