با توجه به برگزاري موفق انتخابات شوراياري‌ها به شيوه الكترونيك اين احتمال قوت گرفته كه انتخابات يازدهمين دوره مجلس نيز به شيوه الكترونيك برگزار شود. در اين خصوص با علي‌اوسط هاشمي، استاندار پيشين سيستان‌و‌بلوچستان در دولت تدبير و اميد،فرماندار تهران در دولت دوم خاتمي، مديركل سياسي و انتظامي استانداري كرمانشاه و چهارمحال و بختياري و معاون سياسي و امنيتي استانداري قزوين و كردستان در سال‌هاي نه چندان دور كه معتقد است عمده مشكل كشور در مسير برگزاري انتخابات نبود اراده دولت و حاكميت است، به گفت‌وگو نشستيم. او معتقد است كه همه بايد تغيير را بپذيريم و بدانيم كه تغيير هزينه مي‌خواهد و نيازمند سرمايه‌گذاري است اما اين سرمايه‌گذاري لزوما محتاج تكنولوژي و پول نيست، بلكه نخست نيازمند عزم ملي است و حضور نيروهايي كه در اين بخش پيشتاز باشند.
به نظر شما تغيير سبك و سياق سنتي شيوه‌هاي راي‌گيري و روي‌آوردن به انتخابات الكترونيك مي‌تواند در شرايط فعلي مطرح شده و مورد استفاده قرار گيرد؟
به اقتضاي زمان انديشيدن و عمل‌كردن خود نشان از مرد زمان بودن و آشنايي به درك ضرورت‌هاي مخاطبان مردماني كه صاحب حق هستند، دارد. امروز اگر بخواهيم اين مهم را به راي افكار عمومي بگذاريم، بي‌شك نوعا سطح سواد راي‌دهندگان مطرح مي‌شود. امروزه همه افراد حتي آنها كه كمترين سطح سواد را دارند، سهمي از حضور در شبكه‌هاي مجازي را دارند و هركس كه گوشي به دست است، دغدغه‌هاي روزمره خود را از اين طريق جست‌وجو مي‌كند و به نوعي حتي مشكلات خويش را نيز از اين طريق پي مي‌گيرد. وقتي به اين حداقل‌ها فكر مي‌كنيم، مي‌بينيم كه در پايين‌ترين لايه‌هاي اجتماعي نيز از طريق خودپردازها، شبكه‌هاي مجازي و همراه‌بانك‌ها مردم تشويق مي‌شوند كه به شيوه دولت الكترونيك اقدام كنند.
نقطه شروع استفاده و بهره‌گيري از انتخابات الكترونيك در كجا قرار دارد؟
پيشتازي استفاده از انتخابات الكترونيك بايد از خود دولت شروع شود. دولت گذشته بارها بر اين مهم اصرار ورزيده و در وزارتخانه‌هاي مختلف فرض و اراده‌شان بر اين بوده كه از ظرفيت تكنولوژي امروز بايد براي سرعت بخشيدن و اعتمادزايي بيشتر، استفاده كنند. آن اندازه كه هر جا دست كمتر دخالت داشته باشد، خطا كمتر و اعتماد بيشتر است. به هر ميزان كه در تمامي مباحث و موضوعات روزمره مردم، بروكراسي را حذف كنيم و به نوعي نرم، فرهنگي را ايجاد كنيم كه مردم بي‌واسطه بتوانند به مهم‌ترين خواسته‌هاي خود از خانه دسترسي پيدا كنند، موفقيت و پيشرفت حاصل مي‌آيد. هر وقت كه اراده دولت و حكومت به برقراري اين سيستم استوار باشد، مي‌توان براي حل مهم‌ترين موضوعات مملكت از جمله مباحث امنيتي، اقتصادي يا مسائل مربوط به سياست خارجي نيز از ظرفيت‌هاي شبكه‌اي بهره برد.
به نظر شما چرا برخي با انتقاد از بهره‌گيري از اين سيستم، اجراي آن را به مصلحت نمي‌دانند؟
اين نوع نگاه يك نشاني از عقب‌افتادگي است و از عدم پذيرش تغيير و به‌روزشدن و نوآوري منتج مي‌شود. اين نقد جدي به آنهايي است كه به ضرورت‌هاي زمان آگاه هستند چراكه ما به‌هر حال به اين ظرفيت‌هاي آزموده شده در كشورهاي با جمعيت بسيار كثير و چند برابر جمعيت كشورمان نياز داريم و بايد از اين تجارب استفاده كنيم. اين سيستم در اوج رقابت و در فضاي كاملا آزاد خودش را نشان داده و امتحان خود را در كشورهاي ديگر پس داده و مورد تاييد رقباي انتخاباتي در يك انتخابات قرار گرفته است. مگر خودمان مشكل داشته باشيم! والا اين سيستم مشكل ندارد. مشكل خودمان را نبايد به گونه‌اي بزرگ نشان دهيم كه حق مردم را تضييع كند. ما در انتخابات به روش سنتي، به روش دستي با اوج دقت، خسارت‌هايي داشتيم و خسارت‌هايش را پرداخت كرديم؛ كدام انتخابات بوده كه تا انتخابات بعد حاشيه نداشته باشد؟! راه برون‌رفت از اين‌گونه رفتارهاي شكننده و خسارت‌زا، روآوري به سمت اصلاح، تغيير، بازنگري و استفاده از تجاربي است كه در ديگر نقاط و بلاد به خوبي محقق شده و جوابگو بوده و به هر حال براي كشوري كه بايد در اين مسير، الگو باشد و خودش را در اوج نشان بدهد، اين‌گونه رفتارهاي بسته نمي‌تواند مورد پذيرش قرار گيرد و مورد نقد هم قرار نگيرد.
منتقدان به سرعت و دامنه اينترنت در ايران اشاره داشته‌اند و كمبود يا فقدان زيرساخت‌هاي ارتباطي را مطرح مي‌كنند. آيا اين نقد وارد است؟
هر برنامه‌اي مي‌تواند معايبي داشته باشد. معايب به اشتباه شناخت ما است. اگر هماهنگي‌اي در لايه‌هاي حكومت برقرار شود و كار دست اهلش و كارشناسان امر سپرده شود كه آگاه به ضرورت‌هاي زمان هستند، اين موارد رفع‌شدني است؛ چنان‌كه مي‌شود در يك تعامل و هم‌انديشي، معايب و كاستي‌ها را يافت و رفع كرد. مگر ما در نظام برنامه‌اي عاري از خطا هستيم؟!
اما درخصوص توان و استعداد زيرساخت‌هاي فناوري بايد بگوييم كه اين موضوع به وزارت ارتباطات بستگي دارد و آنها بايد پاسخگو باشند. اما مگر ما فيبر نوري نداريم؟! مگر پهناي باند اينترنت مناسب نداريم؟! هر جايي هم باشد، به نظر مي‌رسد كه امروز به روش‌ها و سيستم‌هاي مختلف در تمامي ايران امكانات و آنتن داريم. كدام نقطه كور است كه اينترنت نداشته باشد؟! هرجا هم اگر اراده ملي بر انجام اين موضوع و بهره‌گيري از سيستم انتخابات الكترونيكي استوار باشد، توان فني، علمي و تكنولوژي كشور مي‌تواند از عهده رفع آن برآيد.
نقد ديگري كه به بهره‌گيري از سيستم انتخابات الكترونيكي وارد مي‌شود، لزوم در دسترس بودن كارت ملي هوشمند است. آيا اين نقد وارد است؟
شماره ملي افراد مبنا است و نه خود كارت ملي. مي‌توانيم با يك اصلاح در مبدا راي‌گيري به اين مهم نايل بياييم. مهم، شماره ملي است كه جلوي تكرار آرا را بگيرد. مگر غير اين است كه هر فرد تنها يك شماره ملي دارد؟! شما ممكن است يكي را پيدا كنيد كه دو شماره ملي داشته باشد؟! تمامي نظام‌هاي بانكي كشور كه اقتصاد كشور در آن پايه استوار است، تمامي مشتريان را با يك كد ملي مي‌شناسند؛ لذا مطرح كردن اين موارد بهانه است. اينها عيب اين سيستم نيست. اگر اعتماد در درون حاكميت وجود داشته باشد و روي يك ضرورت ملي با هم در راستاي منافع ملي و احترام به مطالبه ملي و پيشتازي در تحول و تغيير به توافق برسند مي‌توانيم از دانش تجربه و توان همديگر بهره بجوييم. هم‌افزايي كجا معنا پيدا مي‌كند؟! اعتماد كجا معنا پيدا مي‌كند؟!
باتوجه به تجاربي كه در حوزه اجرا در استانداري و ديگر مناصب داريد، احيانا نكته‌اي درخصوص لوزام ضروري اين سيستم و زمينه‌هاي اجتماعي برگزاري انتخابات الكترونيكي مدنظرتان نيست؟
اگر اراده رسانه ملي پشتيبان يك عزم ملي قرار بگيرد و بعد همه دست‌اندركاران امر انتخابات در حوزه نظارت، اجرا و بازرسي بر اين استوار باشد، استعداد اين مهم را نزد ملت داريم. مگر قبلا همه شهروندان به‌راحتي مي‌توانستند از همراه‌بانك پول پرداخت و جابه‌جا كنند؟! آيا همه مي‌توانستند با خودپرداز كار كنند؟! مهم اراده براي انجام يك مهم و نياز آن تغيير است. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «سخت‌ترين كار تغيير است.» كه علت تغيير در بعضي مواقع در همين فكرهاي بسته و منجمد است. همين امروز در تمام كشور و سطح روستا وزارت نيرو اعلام مي‌كند كه 90 درصد پرداخت قبوض به روش اينترنتي و غيرحضوري است. زمينه پذيرش براي تغيير در رفتارها در كشور مهيا است. ما هستيم كه چگونه اين استعداد ملي را در راستاي تغيير در سطح كلان در برنامه‌هاي مهم بتوانيم پرچم‌داري كنيم. مردم قبلا چگونه راي مي‌دادند؟! تغييراتي كه از عصر قاجاري تا امروز شاهد هستيم، نشان از تغييرپذيري مردم دارد. مهم اراده حكومت است. بايد تغيير را بپذيريم. تغيير هزينه مي‌خواهد و يك سرمايه‌گذاري است. سرمايه‌گذاري روي يك امر مهم تنها نيازمند تكنولوژي و پول نيست، اول نيازمند عزم ملي هستيم. نيازمند نيروهايي هستيم كه در اين بخش پيشتاز باشند.