چند وجه از انتظامي
قطب‌الدين صادقي
استاد عزت‌الله انتظامي از معدود بازيگران داراي سبك و فرم منحصر به‌فرد در عرصه‌هاي گوناگون بازيگري بود؛ فرمي كاملا ايراني در حوزه‌هاي مختلف بازيگري روي صحنه، تلويزيون و پرده سينما. سبكي يگانه و برآمده از فرهنگ بي‌واسطه او در ارتباط با جامعه‌اي كه در آن نفس كشيد، بزرگ شد و رشد كرد. تقريبا تمام بازي‌هاي انتظامي چه از نظر ضرباهنگ و چه از نظر شدت عواطف و نيز انديشه‌هاي موجود در نقش، همگي يكدست و خالص ايراني هستند و اين اولين مشخصه جناب انتظامي است. از ديگر مشخصه‌هاي ايشان مي‌توان به تلاش و پشتكارش اشاره كرد و زحماتي كه در طول عمر خود كشيد، هنگامي كه از پايين‌ترين رده‌هاي بازيگري يعني پيش پرده‌خواني شروع كرد و پله‌پله و گام به گام پيش رفت و هر آنچه به دست آورده در سايه تلاش خويش بود، يعني كسي كه از صفر تا صد اين حرفه را بدون اتكا به ديگران و با تلاش و
در پي گذشتن از مراحل سخت به دست آورد.
نكته مهمي كه مي‌توان درباره شخصيت هنري استاد انتظامي به آن اشاره كرد اين است كه چه در سينما و چه در تئاتر و چه در تلويزيون، به‌گونه‌اي درست و جذاب بازي مي‌كرد كه يكي بهتر از ديگري است. در واقع با تكنيك ويژه و خاص آن رسانه و مناسب با مخاطبان آن كار مي‌كرد، به شكلي كه به بهترين نوع بازي در آن رسانه دست مي‌يافت.
از خصوصيات قابل‌توجه آثار استاد عزت‌الله انتظامي مي‌توان به اين نكته اشاره داشت كه كارنامه هنري ايشان تقريبا خالي از هرگونه اثر مبتذل است. هر آنچه در تئاتر كار كرده داراي ارزش فرهنگي و زيبايي‌شناسي است و هر آنچه در سينما بازي كرده هم فقط يك فيلم تجاري نبود. عمده فيلم‌هاي هنري و فرهنگي ايران طي حدودا پنج دهه گذشته با حضور و نام ايشان مزين شده است، حتي مي‌توان گفت كه اين گروه بازيگران تئاتري مانند انتظامي بودند كه اولين‌بار تشخص سينماي فكري، فرهنگي و اجتماعي را در كنار آن سينماي مبتذل و كاباره‌اي پيش از انقلاب جسميت بخشيدند. از اين نظر داده‌هايي كه ايشان به سينما و تلويزيون ارايه كرد به گمان بنده بسيار گسترده و قابل‌تامل است. او همچنين نقش ارزنده‌اي در ارتقاي هنر بازيگري در اين سرزمين و اعتبار بخشيدن نزد توده مردم داشت و نه فقط اعتباري نزد روشنفكران و اهل ادب و هنر. ارزش و احترامي كه ما براي عزت‌الله انتظامي قائل مي‌شويم از همين رو است. براي اينكه در چند بعد مي‌توان كار ايشان را با احترام و با نهايت تواضع و فروتني قدرداني كرد و ارج نهاد.