طرح دوفوريتي منتقدان، واكنش فوري لاريجاني
پيام «غير علني» براي پايان انتقادات
گروه سياسي| مخالفان دولت در جلسه علني «تك» زدند و لاريجاني در جلسه غيرعلني با «پاتك» جواب‌شان را داد؛ هيچ پنهان‌كاري در كار نيست، «اگر خبري از مذاكرات برسد در صحن علني به اطلاع نمايندگان خواهد رسيد. » ساعاتي قبل از سخنان لاريجاني صحبت از طرحي به ميان آمده بود كه دولت را ملزم مي‌كرد قبل از امضاي هر‌گونه توافق هسته‌يي با هر كشوري مجوز مجلس را اخذ كند. اين يعني يك قدم پيشروي منتقدان مذاكرات در مطالبات‌شان از دولت. منتقديني كه علي لاريجاني با سخنانش در جلسه غير علني به صورت تلويحي آنها را به «سكوت» دعوت كرد.
طرح جديد منتقدان
ديروز عطاءالله حكيمي، نماينده‌يي كه پيش‌تر رييس ستاد «اصولگرايان حامي حسن روحاني» در انتخابات 24خرداد بود و تنها سه ماه بعد و در آستانه راي اعتماد به كابينه يازدهم به اردوگاه مخالفان پيوست، در نطق ميان‌دستور خود خبر از تهيه اين طرح دوفوريتي داد و از نمايندگان هم خواست تا از آن به صورت «قاطعانه» حمايت كنند. بر اساس اين طرح هر نوع توافق هسته‌يي بايد قبل از امضا توسط دولت «در جلسه غيرعلني و محرمانه به تصويب نمايندگان ملت برسد. » اين نخستين بار نيست كه چنين موضوعي در مجلس مطرح مي‌شود. از همان مذاكرات ژنو1 كه بارقه‌هاي اميد در فضاي بين ايران و 1+5 رويت شد، برخي مخالفان دولت گفتند كه مجلس هم بايد هر تصميمي و از جمله توافقنامه نهايي را تصويب كند. منتقدان مذاكرات هسته‌يي بعد از توافق ژنو گام به گام در اين خواسته خود جلو رفته‌اند؛ ابتدا حرف از تصويب توافق موقت در مجلس بر سر زبان‌ها بود. بعد از آن وقتي نوبت به مذاكرات وين 3 رسيد، اسماعيل كوثري گفت كه توافق هسته‌يي غير از صحن علني، بايد در تمام كميسيون‌هاي تخصصي مجلس هم بررسي و تصويب شود. حالا حكيمي هم يك قدم جلوتر آمده و از مجوز مجلس قبل از امضاي توافق سخن مي‌گويد. آن هم در شرايطي كه هنوز هيچ چيز مشخص نيست. منتقدان مذاكرات قبلا درخواست‌هاي هسته‌يي ديگري هم از دولت داشتند كه بي‌نتيجه ماند: حضور يك نماينده مجلس در تيم مذاكره‌كننده و ارايه گزارش جزييات مذاكره به نمايندگان. اينها همه راه‌هايي است كه منتقدان دولت براي تاثيرگذاري بر مذاكرات هسته‌يي امتحان مي‌كنند و تا حالا براي آنها نتيجه و ثمري نداشته است. پشتوانه خواسته جديد منتقدان دولت براي تصويب توافق نهايي، قبل از امضاي آن در مجلس، مواردي است كه عطاء الله حكيمي طراح اين طرح دوفوريتي در نطق ميان دستور ديروز خود به آن اشاره داشت؛ «بي خبري مجلس از مذاكرات»، «امتياز دادن دولت به طرف‌هاي مذاكره» و «توقف برنامه‌هاي نظامي»؛ اينها مواردي است كه قبلا نيز بارها مورد تاكيد طيف مخالف مذاكرات قرار گرفته است و شايد براي دولتي‌ها تكراري شده باشد. هر بار همزمان برگزاري مذاكرات هسته‌يي موعد تكرار اين موارد از سوي مخالفان دولت است. از زمان مذاكرات ژنو كه بحث طرح نمايندگان براي تصويب توافق موقت در مجلس پيش آمد تا آغاز دور دوم مذاكرات در وين كه گروه «دلواپسان» اعلام موجوديت كردند و حالا كه سخن از طرحي دو فوريتي با اين زوايا در مجلس مطرح مي‌شود.
واكنش «غير علني» لاريجاني
علي لاريجاني اما خيلي زود دست به كار شد، جلسه بعد از ظهر مجلس دقايقي غير علني بود تا لاريجاني درباره اظهارنظر نمايندگان به آنها پيام بدهد: «به هر صورت منافع ملي ما بايد حفظ شود و ان‌شاء‌الله كه مذاكرات به نتيجه برسد. » پيامي كه خالي از هشدارهاي تلويحي به منتقدان دولت نبود. آن طور كه برخي نمايندگان از اين جلسه غيرعلني روايت كرده‌اند، لاريجاني خطاب به مجلس‌نشينان گفته است: «اگر خبري از مذاكرات هسته‌يي وين برسد و نتيجه‌يي حاصل شود اين موضوع در جلسه علني مجلس به اطلاع نمايندگان مي‌رسد. » همين‌طور لاريجاني وعده داده كه «بعد از پايان مذاكرات ژنو از محمدجواد ظريف دعوت مي‌شود تا با حضور در مجلس، نمايندگان را در جريان مذاكرات قرار دهد. » اين شايد پاسخ صحبت‌هاي پيش از ظهر ديروز حكيمي بود كه به نمايندگي از طرف منتقدان دولت گفته بود: «آيا قرار است اتفاق نامباركي بيفتد كه مردم و عصاره ملت يعني مجلس نبايد بدانند؟»همزمان با سخنان حكيمي، جباركوچكي‌نژاد از ديگر چهره‌هاي منتقد دولت در مجلس در تذكري خواستار بررسي روند مذاكرات و توافقات هسته‌يي در جلسه غيرعلني شده بود. استدلال وي اين بود كه: «نمايندگان در جريان مذاكرات و توافقات قرار ندارند و بايد در جلسه غيرعلني اين موضوع در مجلس بررسي شود زيرا نمايندگان حق اظهارنظر در همه موارد را دارند.»
گروه سياسي| مخالفان دولت در جلسه علني «تك» زدند و لاريجاني در جلسه غيرعلني با «پاتك» جواب‌شان را داد؛ هيچ پنهان‌كاري در كار نيست، «اگر خبري از مذاكرات برسد در صحن علني به اطلاع نمايندگان خواهد رسيد. » ساعاتي قبل از سخنان لاريجاني صحبت از طرحي به ميان آمده بود كه دولت را ملزم مي‌كرد قبل از امضاي هر‌گونه توافق هسته‌يي با هر كشوري مجوز مجلس را اخذ كند. اين يعني يك قدم پيشروي منتقدان مذاكرات در مطالبات‌شان از دولت. منتقديني كه علي لاريجاني با سخنانش در جلسه غير علني به صورت تلويحي آنها را به «سكوت» دعوت كرد.
طرح جديد منتقدان
ديروز عطاءالله حكيمي، نماينده‌يي كه پيش‌تر رييس ستاد «اصولگرايان حامي حسن روحاني» در انتخابات 24خرداد بود و تنها سه ماه بعد و در آستانه راي اعتماد به كابينه يازدهم به اردوگاه مخالفان پيوست، در نطق ميان‌دستور خود خبر از تهيه اين طرح دوفوريتي داد و از نمايندگان هم خواست تا از آن به صورت «قاطعانه» حمايت كنند. بر اساس اين طرح هر نوع توافق هسته‌يي بايد قبل از امضا توسط دولت «در جلسه غيرعلني و محرمانه به تصويب نمايندگان ملت برسد. » اين نخستين بار نيست كه چنين موضوعي در مجلس مطرح مي‌شود. از همان مذاكرات ژنو1 كه بارقه‌هاي اميد در فضاي بين ايران و 1+5 رويت شد، برخي مخالفان دولت گفتند كه مجلس هم بايد هر تصميمي و از جمله توافقنامه نهايي را تصويب كند. منتقدان مذاكرات هسته‌يي بعد از توافق ژنو گام به گام در اين خواسته خود جلو رفته‌اند؛ ابتدا حرف از تصويب توافق موقت در مجلس بر سر زبان‌ها بود. بعد از آن وقتي نوبت به مذاكرات وين 3 رسيد، اسماعيل كوثري گفت كه توافق هسته‌يي غير از صحن علني، بايد در تمام كميسيون‌هاي تخصصي مجلس هم بررسي و تصويب شود. حالا حكيمي هم يك قدم جلوتر آمده و از مجوز مجلس قبل از امضاي توافق سخن مي‌گويد. آن هم در شرايطي كه هنوز هيچ چيز مشخص نيست. منتقدان مذاكرات قبلا درخواست‌هاي هسته‌يي ديگري هم از دولت داشتند كه بي‌نتيجه ماند: حضور يك نماينده مجلس در تيم مذاكره‌كننده و ارايه گزارش جزييات مذاكره به نمايندگان. اينها همه راه‌هايي است كه منتقدان دولت براي تاثيرگذاري بر مذاكرات هسته‌يي امتحان مي‌كنند و تا حالا براي آنها نتيجه و ثمري نداشته است. پشتوانه خواسته جديد منتقدان دولت براي تصويب توافق نهايي، قبل از امضاي آن در مجلس، مواردي است كه عطاء الله حكيمي طراح اين طرح دوفوريتي در نطق ميان دستور ديروز خود به آن اشاره داشت؛ «بي خبري مجلس از مذاكرات»، «امتياز دادن دولت به طرف‌هاي مذاكره» و «توقف برنامه‌هاي نظامي»؛ اينها مواردي است كه قبلا نيز بارها مورد تاكيد طيف مخالف مذاكرات قرار گرفته است و شايد براي دولتي‌ها تكراري شده باشد. هر بار همزمان برگزاري مذاكرات هسته‌يي موعد تكرار اين موارد از سوي مخالفان دولت است. از زمان مذاكرات ژنو كه بحث طرح نمايندگان براي تصويب توافق موقت در مجلس پيش آمد تا آغاز دور دوم مذاكرات در وين كه گروه «دلواپسان» اعلام موجوديت كردند و حالا كه سخن از طرحي دو فوريتي با اين زوايا در مجلس مطرح مي‌شود.
واكنش «غير علني» لاريجاني
علي لاريجاني اما خيلي زود دست به كار شد، جلسه بعد از ظهر مجلس دقايقي غير علني بود تا لاريجاني درباره اظهارنظر نمايندگان به آنها پيام بدهد: «به هر صورت منافع ملي ما بايد حفظ شود و ان‌شاء‌الله كه مذاكرات به نتيجه برسد. » پيامي كه خالي از هشدارهاي تلويحي به منتقدان دولت نبود. آن طور كه برخي نمايندگان از اين جلسه غيرعلني روايت كرده‌اند، لاريجاني خطاب به مجلس‌نشينان گفته است: «اگر خبري از مذاكرات هسته‌يي وين برسد و نتيجه‌يي حاصل شود اين موضوع در جلسه علني مجلس به اطلاع نمايندگان مي‌رسد. » همين‌طور لاريجاني وعده داده كه «بعد از پايان مذاكرات ژنو از محمدجواد ظريف دعوت مي‌شود تا با حضور در مجلس، نمايندگان را در جريان مذاكرات قرار دهد. » اين شايد پاسخ صحبت‌هاي پيش از ظهر ديروز حكيمي بود كه به نمايندگي از طرف منتقدان دولت گفته بود: «آيا قرار است اتفاق نامباركي بيفتد كه مردم و عصاره ملت يعني مجلس نبايد بدانند؟»همزمان با سخنان حكيمي، جباركوچكي‌نژاد از ديگر چهره‌هاي منتقد دولت در مجلس در تذكري خواستار بررسي روند مذاكرات و توافقات هسته‌يي در جلسه غيرعلني شده بود. استدلال وي اين بود كه: «نمايندگان در جريان مذاكرات و توافقات قرار ندارند و بايد در جلسه غيرعلني اين موضوع در مجلس بررسي شود زيرا نمايندگان حق اظهارنظر در همه موارد را دارند.»
تكرار سيكل مذاكره، انتقاد و تذكر
اين اما نخستين بار نيست كه علي لاريجاني به دليل «توجيه» نمايندگان، جلسه غيرعلني تشكيل مي‌دهد. نخستين بار اسفند سال گذشته بود كه رييس مجلس براي ارايه توضيحاتي درباره مذاكرات هسته‌يي، جلسه غيرعلني تشكيل داد. به گفته برخي نمايندگان لاريجاني در آن جلسه تذكراتي را هم به نمايندگان به خاطر اظهارنظر درباره مذاكرات داده بود. وي در آن جلسه از نمايندگان خواسته بود تا بر اساس «منابع موثق» درباره مسائل هسته‌يي اظهارنظر كنند. لاريجاني چنين اظهاراتي را در آن جلسه خلاف «شأن» مجلس دانسته بود. اما 21 مرداد جلسه غيرعلني مجلس شاهد تذكرات جدي‌تر علي لاريجاني به منتقدان دولت بود. جايي كه رييس مجلس ضمن دعوت نمايندگان به مدارا از آنها خواست كه راجع به مسائل مهم‌تري همانند رفع چالش‌هاي معيشتي مردم بيشتر دقت نظر داشته باشند و خواستار رسيدگي به معيشت مردم شد. اين جلسات غير علني اما هيچگاه نتوانست زمينه مهار انتقادات گسترده به مذاكرات هسته‌يي را فراهم كند. از آذر سال گذشته تا حالا هر وقت موعد مذاكره‌يي جدي مي‌رسد، افزايش انتقادات مخالفان دولت و تشكيل جلسه غيرعلني مجلس براي تذكرات لاريجاني قسمتي از ماجرا بوده است.
اين اما نخستين بار نيست كه علي لاريجاني به دليل «توجيه» نمايندگان، جلسه غيرعلني تشكيل مي‌دهد. نخستين بار اسفند سال گذشته بود كه رييس مجلس براي ارايه توضيحاتي درباره مذاكرات هسته‌يي، جلسه غيرعلني تشكيل داد. به گفته برخي نمايندگان لاريجاني در آن جلسه تذكراتي را هم به نمايندگان به خاطر اظهارنظر درباره مذاكرات داده بود. وي در آن جلسه از نمايندگان خواسته بود تا بر اساس «منابع موثق» درباره مسائل هسته‌يي اظهارنظر كنند. لاريجاني چنين اظهاراتي را در آن جلسه خلاف «شأن» مجلس دانسته بود. اما 21 مرداد جلسه غيرعلني مجلس شاهد تذكرات جدي‌تر علي لاريجاني به منتقدان دولت بود. جايي كه رييس مجلس ضمن دعوت نمايندگان به مدارا از آنها خواست كه راجع به مسائل مهم‌تري همانند رفع چالش‌هاي معيشتي مردم بيشتر دقت نظر داشته باشند و خواستار رسيدگي به معيشت مردم شد. اين جلسات غير علني اما هيچگاه نتوانست زمينه مهار انتقادات گسترده به مذاكرات هسته‌يي را فراهم كند. از آذر سال گذشته تا حالا هر وقت موعد مذاكره‌يي جدي مي‌رسد، افزايش انتقادات مخالفان دولت و تشكيل جلسه غيرعلني مجلس براي تذكرات لاريجاني قسمتي از ماجرا بوده است.