تامين آينده بهتر با توريسم؟
پرستو فخاريان
موضوع اشتغال در توريسم امسال بيش از هميشه مورد توجه سازمان جهاني گردشگري قرار گرفته و حتي شعار روز جهاني گردشگري سال 2019، «گردشگري و مشاغل؛ آيندهاي بهتر براي همه» انتخاب شده است. اين نامگذاريهاي سالانه براي جلبتوجه جامعه جهاني به حوزههاي مختلف گردشگري است؛ حوزههايي با اهميت كه ممكن است در برخي كشورها مورد بيتوجهي قرار بگيرند و برخي كشورها نيز در آن حوزهها قابليت معرفي به عنوان الگو داشته باشند. زوراب پولوليكاشويلي، دبيركل UNWTO نيز در پيام خود به مناسبت اين روز تاكيد كرده: «گردشگري هماكنون پيشران اقتصاد بسياري از كشورها در نقاط مختلف دنياست و توانسته به گردش مالي مناسبي در اين كشورها بينجامد. در همين حال، توريسم فرصت برابري براي اشتغال به گروههايي ميدهد كه به هر طريق با تبعيض مواجه بودهاند؛ نظير زنان و جوانان و روستاييها.» اما چرا گردشگري ميتواند به اشتغالزايي كمك كند؟ طبق آمارهاي رسمي، تعداد سفرهاي بينالمللي در سال گذشته ميلادي از مرز يك ميليارد و ۴۰۰ ميليون سفر گذشته است؛ با نرخ رشدي بيش از آنچه در ابتداي دهه پيشبيني ميشد. از سوي ديگر، ميزان سفرهاي داخلي در هر كشور نيز كه بخش اصلي گردش مالي توريسم آن كشور را رقم ميزند، هرساله با رشد همراه است. اين ارقام و رشدها فقط يك تفسير ندارند؛ در كنار افزايش تعداد گردشگران ورودي به كشورها، مشاغل جديدي ايجاد ميشود و مشاغل ديگر نيز توسعه مييابد. بر همين اساس، بخش گردشگري و سفر توانسته در سال ۲۰۱۸ بهطور مستقيم ۱۲۲ميليون و ۸۹۱هزار شغل را تامين كند، عددي كه ۳.۸درصد كل اشتغال جهان را تشكيل ميدهد. اين رقم البته در مجموع مشاغل مستقيم و غيرمستقيم سهمي 10 درصدي از كل اشتغال جهان در سال گذشته ميلادي داشته است.با اين همه در ايران هنوز سهم گردشگري در اشتغال چندان قابل توجه نيست. بر اساس آخرين گزارش شوراي جهاني سفر و گردشگري درباره آثار اقتصادي گردشگري در ايران كه در سال 2018 منتشر شد، اين صنعت در سال 2017، 552هزار و 500 شغل به صورت مستقيم ايجاد كرده كه 2.1درصد از كل اشتغال در ايران را به خود اختصاص ميدهد. به نظر ميرسد نامگذاري روز جهاني گردشگري با عنوان «گردشگري و مشاغل؛ آيندهاي بهتر براي همه» فرصت مناسبي براي نگاهي جديد به مشاغل نويني باشد كه در حوزه گردشگري ايجاد شدهاند. توريسم در ايران با نوسانات فراوان، در حال رشد است و اين رشد مشاغل جديدي را ايجاد ميكند كه تنها در صورت پايدار ماندن آنها ميتوان به آينده گردشگري كشور اميدوار بود.در سال پيشروي گردشگري كه از 5مهرماه (۲۷ سپتامبر) آغاز ميشود، فعالان دولتي و خصوصي گردشگري فرصت دارند با انجام پژوهشها و استفاده از روشهاي كاربردي طرحي نو دراندازند تا در ايران هم بنا بر آنچه پولوليكاشويلي معتقد است:«گردشگري آيندهاي بهتر براي همه بسازد».