روايت اقتدار و انسانيت
صباح زنگنه
جزييات عمليات اخير انصارالله يمن، از يك‌سو اقتدار نظامي يمن را به نمايش گذاشت و از سوي ديگر سطح انسانيت و رفتار اخلاقي يمني‌ها با اسراي متجاوز را نشان داد. با وجود ابعاد تحقيرآميز اين شكست، به نظر مي‌رسد فرصت بسيار خوبي براي عربستان سعودي پيش آمده است تا از جنگ يمن مخمصه‌اي كه در آن گرفتار شده است، خودش را نجات دهد. طبيعتا چنين تصميمي بسيار سخت و تلخ خواهد بود. بايد منتظر بود آثار عمليات اخير انصارالله را در درون عربستان، در عرصه سياسي، رسانه‌اي و افكار عمومي عربستان ببينيم. بايد ديد كه اين عمليات چگونه در عربستان منعكس مي‌شود و چه واكنشي در افكار عمومي و سران سياسي اين كشور در پي خواهد داشت. عملياتي كه سخنگوي نيروهاي مسلح يمن از آن با عنوان «نصر من‌الله» ياد كرده است، عمليات بسيار اساسي و بزرگي بود و نشان‌دهنده توان فوق‌العاده انصارالله است. اين عمليات از يك طرف نمايانگر قدرت تحرك نظاميان يمني و مانورهاي بزرگي كه مي‌توانند انجام دهند و از طرف ديگر توان آنها در آزادسازي مناطقي از داخل خاك عربستان سعودي است كه علاوه بر آزادسازي خاك كشورشان در داخل عربستان هم توانستند نفوذ پيدا كنند و چنين عمليات وسيعي را اجرا كنند. عمليات اخير يمن ابعاد مهمي است كه فقط يك بعد آن بعد نظامي است. اينكه انصارالله موفق شد با تعداد كمي از نيروهايش، تقريبا 3 تيپ از نظاميان سعودي و مزدورانش را منهدم كند و حجم بزرگي از تسليحات نظامي و تجهيزات لجستيك را به غنيمت و تعداد زيادي اسير بگيرند. برخي ممكن است در حجم اسرايي كه در اين عمليات به دست نيروهاي مسلح يمني افتاده‌اند ترديد داشته‌باشند، قطعا اين عدد چيزي نيست كه براي هميشه پنهان بماند و بايد منتظر بود تا به تدريج مصاحبه‌ها و تصاوير اين اسرا منتشر شود. اما موضوعي كه در سخنان روز گذشته سخنگوي نيروهاي مسلح يمني به آن اشاره شد، مساله حقوق بشري و رعايت اصول انساني رفتار نيروهاي يمني با اسراي‌شان بود. براي انصارالله با توجه به تمامي مشكلات اقتصادي در خاك يمن، از جمله كمبود آب، مواد غذايي و مواد دارويي، ساده‌تر اين بود كه...
نيروهاي تحت محاصره را كاملا نابود كنند، اما در كمال شرافت و انسانيت، نه تنها اين افراد را نگه داشتند، بلكه از تيررس بمباران ارتش سعودي خارج كردند و به مناطق امن رساندند. در شرايطي كه يمن تحت محاصره شديد اقتصادي قرار دارد، تامين خوراك و بهداشت و نيازهاي اساسي اين اسرا، بسيار مشكل است و نيروهاي مسلح يمني براي نگهداري از اين اسرا، از خودگذشتگي نشان داده‌اند كه بيانگر ميزان روحيه اخلاقي، انساني و ديني اين مردم است.
براي نيروهاي نظامي عربستان اين عمليات يك شكست بزرگ و مفتضح است. در هر كشور ديگري اگر چنين رويدادي رخ مي‌داد، مسوول اصلي نظامي و دفاعي عربستان كه اكنون وليعهد عربستان است، كنار گذاشته و حتي محاكمه مي‌شد. مشخص است كه شوك بزرگي با اين عمليات به حاكميت عربستان وارد شده است. آنها منتظر بودند كه شايد بتوانند از غياب رسانه‌هاي بين‌المللي در يمن استفاده كنند و اين شكست بزرگ نظامي را لاپوشاني كنند. آنها اميدوار بودند با تكذيب خبرها بتوانند ته‌مانده روحيه ارتش سعودي را حفظ كنند. محاصره، انهدام، اسارت و غنيمت گرفتن اين همه نيروي انساني و تسليحات، موضوعي نيست كه بتوان آن را به سادگي مخفي كرد. اگر عربستان به اين شكست اعتراف كند، روحيه نيروهاي نظامي خود را از بين خواهد برد. علاوه بر نيروهاي نظامي شكايت‌ها و انتقادها در درون خاندان سلطنتي پس از اين شكست افزايش پيدا خواهد كرد. سكوت عربستان و برخورد منفعلانه ائتلاف تحت رهبري سعودي، نشان از بزرگي شكستي است كه در ميدان نبرد به آنها تحميل شده است.
يمني‌ها پيش از اين پيشنهاد آتش‌بس و صلحي را به عربستان ارايه داده‌بودند. اين شكست‌ها فرصتي براي عربستان ايجاد كرده است كه براي جلوگيري از افزايش هزينه‌ها و تحقير در ميدان نبرد، از فرصت موجود براي برون رفت از بحران يمن استفاده كنند. لجاجتي كه در وليعهد عربستان وجود دارد ممكن است با وجود همه شكست‌هاي اخير، صلح در يمن را همچنان منتفي كند. اما وسعت شكست‌هاي اخير عربستان باعث مي‌شود تا ساير عوامل و صاحبان نفوذ در حاكميت عربستان را به تحرك وادار كند تا از فروپاشي باقيمانده ارتش عربستان پيشگيري كنند. نهايتا يك نفر يا يك نهاد در عربستان، به عنوان عامل اين شكست و پيش‌برنده سياست‌هاي اخير بايد مسووليت بپذيرد، فردي بايد توضيح بدهد، محاكمه و عزل بشود و حتي به رسم حكومت‌هاي خودكامه پنهانكار، به نوعي خودكشي كند. فضاي منطقه‌اي و جهاني، براي پذيرش طرح آتش‌بس يمني‌ها آماده است، عربستان بايد بتواند به سرعت از خود انعطاف نشان دهد و پيش از آنكه بيش از اين دچار مشكل شود، اين طرح را قبول كند و دامن خود را از آتشي كه بيش از 4 سال افروخته، بيرون بكشد و به راهكار سياسي يمني- يمني تن بدهد. همزمان با اين تحولات، شكست مفتضح تجهيزات و تسليحات امريكايي كه از سوي عربستان استفاده مي‌شود، چه در حوزه پدافند ضد موشكي و عمليات هوايي، با وجود هزينه ميلياردها دلار درآمد نفتي مردم عربستان سعودي برملا شده است. واشنگتن، از ابتدا نسبت به اعزام نيروهاي زميني و مداخله مستقيم در نبرد يمن اظهار بي‌ميلي كرده است و با افزايش نگراني‌هاي داخلي در مورد ادامه جنگ يمن، بيش از پيش نسبت به مشاركت مستقيم در چنين عملياتي و فرورفتن در باتلاق يمن پرهيز مي‌كنند. امريكا علاوه بر فروش تجهيزات و اسلحه و پشتيباني و تعمير تجهيزات سعودي، در اتاق فرماندهي مشترك عمليات ائتلاف سعودي هم حاضر است و تقريبا مشخص شده است كه در فرماندهي و ستاد هم نتوانسته كمكي به سعودي‌ها بكند. اين يك شكست مضاعف است، نه تجهيزات و تسليحات امريكايي در برابر مردم يمن موثر بود و نه در فرماندهي عمليات سعودي توفيقي كسب كردند، قطعا با اين شكست‌ها، امريكايي‌ها هم نسبت به ادامه اين نبرد فاجعه‌بار بي‌ميل‌تر مي‌شوند،
هر چند همچنان تلاش خواهند كرد كه به بهانه‌هاي مختلف، جريان درآمد كلان از فروش اسلحه به پادشاهي سعودي را برقرار نگه دارند.