تغيير آرايش نظاميان امريكايي تحت لواي عقب‌نشيني از سوريه
سربازاني كه به خانه
بر نمي‌گردند
شهاب شهسواري
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا مدعي شده بود كه نظاميان امريكايي بعد از عقب‌نشيني از سوريه به خانه‌هاي‌شان بازمي‌گردند، اما حالا وزير دفاع او، مارك اسپر خبر داده است كه مقصد 1000 سرباز امريكايي كه خاك سوريه را ترك مي‌كنند كشور همسايه، يعني عراق است. هر چند اظهارات وزير دفاع امريكا نشان مي‌دهد كه هيچ مقصد قطعي براي نيروهايي كه از سوريه عقب‌نشيني مي‌كنند تعيين نشده است، اما مقصد آنها قطعا «خانه» نيست. مارك اسپر در جمع خبرنگاراني كه او را در يك هواپيماي نظامي به مقصد افغانستان همراهي مي‌كردند، گفته است: «روند عقب‌نشيني نيروهاي امريكايي از سوريه ادامه پيدا خواهد كرد اما تكميل آن هفته‌ها طول مي‌كشد؛ اين نيروها براي كمك به مبارزه با داعش و دفاع از عراق، در غرب عراق مستقر مي‌شوند.» اظهارات مارك اسپر نشان مي‌دهد كه هيچ برنامه‌اي براي خروج نيروهاي امريكايي از منطقه غرب آسيا وجود ندارد و مساله عقب‌نشيني از شمال شرقي سوريه فقط بخشي از يك برنامه تغيير آرايش نيروهاي امريكايي در منطقه است. با وجود تاييد باقي ماندن نيروهاي امريكايي در منطقه، دونالد ترامپ روز يكشنبه بار ديگر با انتشار پيامي در حساب كاربري شبكه اجتماعي توييتر خود، ادعاي «بازگشت سربازان به خانه» را تكرار كرد. رييس‌جمهور امريكا در اين توييت كه به اشتباه نام وزير دفاعش را به جاي «اسپر»، «اسپرانتو» نوشته بود با تحريف اظهارات وزير دفاع امريكا در مورد اجراي آتش‌بس تركيه در شمال سوريه، به نقل از او مدعي شد كه «آتش بس خيلي عالي اجرا مي‌شود.» اين در حالي است كه وزير دفاع امريكا گفته بود بدون حضور نيروها در ميدان، نمي‌تواند اجراي دقيق آتش‌بس را تاييد يا رد كند.
از سوريه به عراق و شايد كشورهاي ديگر
ترامپ در توجيه تخليه نظاميان امريكايي از شمال شرقي سوريه و چراغ سبز به تركيه براي اجراي عمليات نظامي در اين منطقه گفته بود كه «ما قرار بود فقط يك ماه در سوريه باشيم، اين تصميم 10 سال پيش گرفته‌شده بود؛ وقتش رسيده كه سربازان‌مان را به خانه بازگردانيم.» او 10 روز پيش هم در حساب كاربري شبكه اجتماعي توييتر خود نوشته بود: «ما بر اساس ادعاهاي غلط و خلاف واقع در مورد سلاح‌هاي كشتار جمعي به جنگ رفتيم؛ بعد معلوم شد كه چنين چيزي وجود ندارد. حالا ما داريم آرام و با دقت سربازان و ارتش بزرگ‌مان را به خانه باز مي‌گردانيم.» اما سخنان وزير دفاع امريكا در جمع خبرنگاران نشان مي‌دهد كه اصولا برنامه‌اي براي خروج نيروهاي امريكايي از منطقه غرب آسيا وجود ندارد. به گفته اين مقام ارشد امريكايي، تمامي نيروهايي كه از سوريه خارج مي‌شوند فعلا در غرب عراق مستقر مي‌شوند و قرار است به 5 هزار نيروي امريكايي مستقر در عراق براي مبارزه با داعش كمك كنند. ساعتي بعد از انتشار اين خبر، يك مقام ارشد پنتاگون در تصحيح اظهارات وزير دفاع امريكا تاكيد كرد كه «برنامه استقرار مجدد نيروهاي امريكايي هنوز سيال است و از حالا تا تكميل عمليات عقب‌نشيني، مقصد نيروها ممكن است تغيير كند. در حال حاضر، برنامه استقرار در عراق مطرح است.» مقام‌هاي امريكايي گفته‌اند براي پيدا كردن كشوري كه حاضر به پذيرش اين 1000 نيرو باشد در حال رايزني با مقام‌هاي كشورهاي منطقه هستند. پيش از اين گمانه‌زني‌هايي از انتقال اين نيروها به كويت و اردن هم مطرح شده بود. مارك اسپر گفته است كه با همتاي عراقي خود در تماس است و به اين تماس‌ها تا روشن شدن وضعيت نيروهاي امريكايي سرگردان در منطقه ادامه خواهد داشت. او همچنين گفته است كه با مقام‌هاي كشورهاي ديگر براي فرستادن نيروهاي امريكايي به آن كشورها نيز در حال گفت‌وگو است. وزير دفاع امريكا در مورد طرح كاهش نيروهاي امريكايي در افغانستان هم تاكيد كرده است كه چنين اقدامي فقط در چارچوب يك توافق صلح با طالبان امكان‌پذير خواهد بود، توافقي كه يك ماه پيش مذاكرات مربوط به آن با انتشار توييتي از سوي ترامپ به شكست انجاميد.
ترامپ حقيقت را نمي‌گويد
صحت اظهارات دونالد ترامپ، در مورد بازگشت سربازان امريكايي به خانه و پايان جنگ‌هاي بي‌پايان از سوي رسانه‌ها و تحليلگران امريكايي مورد ترديد قرار گرفته است. الكس وارد در نشريه اينترنتي وكس، ضمن اشاره به اينكه ادعاي عقب‌نشيني از سوريه كاملا غيرواقعي است و در واقع آنچه نظاميان امريكايي در منطقه در حال اجرا هستند، فرمان تغيير آرايش است، مي‌نويسد: «ممكن است تصور كنيد اين بخش از حرف‌هاي ترامپ قريب به واقعيت باشد كه امريكا در حال كاهش دخالتش در جنگ‌ها منطقه است. اما اين هم درست نيست. بر اساس تازه‌ترين گزارش فرماندهي مركزي نيروي هوايي امريكا، عمليات هوايي امريكا در افغانستان به بالاترين ميزانش در يك دهه گذشته افزايش يافته است. تعداد پروازهاي جنگنده‌هاي امريكايي در آسمان ليبي با هدف اعلام شده مبارزه با داعش نسبت به گذشته افزايش چشمگيري يافته و همزمان حملات مستمر پهپادي امريكا به اهداف تروريستي در خاك سومالي، بدون تغيير نسبت به گذشته ادامه مي‌يابد.» اين روزنامه‌نگار امريكايي در ادامه مي‌نويسد: «اين شكل از اظهارنظر شبيه به الگوي رفتاري كلان دولت ترامپ است. او همزمان با اين ادعا كه مي‌خواهد جنگ‌ها را پايان دهد، به آنها ادامه داده است و در بسياري مواقع آنها را تشديد هم كرده است. او ممكن است در مورد درگيري‌هاي خاورميانه گنده‌گويي كند، اما قطعا دوصد گفته چون نيم‌كردار نيست.»خبرگزاري اسوشيتدپرس، در گزارشي به راستي‌آزمايي ادعاهاي اخير سياستمداران امريكايي، پرداخته است. در بخشي از اين گزارش، اظهارات دونالد ترامپ در مورد «بازگشت نيروهاي امريكايي به خانه» در نشست خبري چهارشنبه هفته گذشته او مورد تحليل قرار گرفته است و نهايتا اين اظهارنظر نادرست تشخيص داده شده است. آسوشيتدپرس مي‌نويسد: «اين كاري نيست كه دونالد ترامپ دستور آن را صادر كرده است. در شرايطي كه پنتاگون عمليات را عقب‌نشيني عامدانه از سوريه توصيف كرده است، شخص دونالد ترامپ تاكيد كرده است كه دست‌كم 200 تا 300 نظامي امريكايي در پايگاه دورافتاده تنف در جنوب شرقي سوريه باقي خواهند ماند. همزمان، وزير دفاع او هم تاكيد كرده است كه تمامي نيروهايي كه سوريه را ترك مي‌كنند به غرب عراق مي‌روند.»
14 هزار نيروي بيشتر
ادعاي عقب‌نشيني امريكا از منطقه در شرايطي از سوي رييس‌جمهور امريكا مطرح مي‌شود كه هفته گذشته و بعد از تاييد اعزام تعدادي از نيروهاي جديد امريكايي به عربستان سعودي، دست كم سه مقام ارشد امريكايي در اظهارنظرهاي علني خود از افزايش 14 هزار نفري نيروهاي امريكايي در منطقه خبر دادند. مارك اسپر، وزير دفاع، مايك پمپئو، وزير خارجه و برايان هوك، رييس كارگروه ضدايراني وزارت خارجه امريكا در اظهارنظرهاي جداگانه تاكيد كرده‌اند كه از ماه مه سال جاري (ارديبهشت ماه) تاكنون 14 هزار نيروي جديد با هدف آنچه آنها «افزايش فشار بر ايران» خوانده‌اند، به منطقه تحت كنترل گروه موسوم به فرماندهي مركزي امريكا (سنتكام) كه از سوي جمهوري اسلامي ايران گروه تروريستي شناخته مي‌شود اعزام شده‌اند.به نوشته رسانه‌هاي امريكايي، چهارشنبه گذشته در ديدار هياتي از كنگره امريكا با رييس‌جمهور امريكا، نانسي پلوسي، رهبر اكثريت دموكرات مجلس نمايندگان در واكنش به ادعاي بازگرداندن نيروهاي امريكايي به خانه، از رييس‌جمهور امريكا در مورد اعزام نيروهاي جديد به عربستان سعودي گفته است: «سوال من اين است كه واقعا فكر مي‌كني عربستان سعودي خانه است؟» به گفته حاضران در جلسه اين اظهارنظر رييس مجلس نمايندگان امريكا باعث عصبانيت شديد ترامپ شده است.
بي‌خبري امريكا از اوضاع ميداني
مارك اسپر، وزير دفاع امريكا كه براي سفري از پيش اعلام نشده به افغانستان رفته است، در جمع خبرنگاران همراهش تاكيد كرده است كه «بدون حضور نظاميان امريكايي در منطقه شمال شرقي سوريه، امكان تاييد يا رد شكسته شدن آتش‌بس را در اين منطقه ندارد.» به گزارش آسوشيتدپرس، يك مقام امريكايي كه به شرط پنهان ماندن نامش با اين خبرگزاري گفت‌وگو كرده است تاكيد مي‌كند كه ايالات متحده امريكا اصولا وضعيت آتش‌بس در شمال شرقي سوريه را رصد نمي‌كند. او گفته است كه تا حدودي از درگيري‌هاي پراكنده و خشونت‌هايي كه برخلاف توافق مايك پنس، معاون رييس‌جمهور امريكا و رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه روي داده، با خبر شده است. در شرايطي كه در متن توافق واشنگتن و آنكارا، دولت امريكا وعده داده بود در محافظت از منطقه امن مدنظر تركيه و نظارت بر اجراي آتش‌بس مشاركت كند. اظهارات مقام‌هاي امريكايي نشان مي‌دهد كه عملا امريكايي‌ها در اين مساله هيچ مشاركتي ندارند.