وظايف نامرتبط شهرداري
علي نوذرپور
شهرداري‌ها در وضعيت كنوني، فعاليت‌ها و اقداماتي انجام مي‌دهند كه در قوانين مرتبط اشاره‌اي به آنها نشده است. همچنين در برنامه پنج‌ساله و بودجه مصوب شهرداري‌ها نيز مي‌توان به اين موارد برخورد. هر چند كه فرض بر اين است كه با توجه به تاييد مصوبات شورا يا عدم رد آنها توسط فرمانداري؛ انطباق وظايف و ماموريت‌هاي محوله با قوانين و مقررات كشور سنجيده مي‌شود. ولي در بودجه‌ها و برنامه‌هاي مصوب نيز مواردي اينچنين ديده مي‌شود.
در قسمي كه شهرداري‌ها به عرصه‌هايي ورود مي‌كنند كه در زمره وظايف ساير دستگاه‌هاي اجرايي است و اين پديده نتايجي به همراه داردكه تحليل آن در تدوين برنامه راهنماي آتي مفيد است. از جمله مي‌توان به انجام وظايف موازي توسط شهرداري‌ها و دستگاه‌هاي ياد شده اشاره كرد. وظايفي كه براي انجام آنها هزينه‌هاي دوباره و چند باره مي‌شود. هزينه‌ها هم از عوارض مردم و ماليات ماخوذه يا فروش منابع كشور تامين مي‌شود. جداي از هدررفت منابع، انجام موازي كارها، توسط نهادهاي مختلف با جهت‌گيري‌ها و اهداف متفاوت، تاثيرات مورد انتظار را به همراه نخواهد داشت، ضمن اينكه انجام وظايفي كه دستگاه‌هاي تخصصي براي آن وجود دارد، توسط شهرداري‌ها بدون داشتن تخصص و مهارت مورد نياز، بهره‌وري لازم را به همراه نخواهد داشت.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد فعاليت‌هاي مذكور عمدتا در حوزه‌هاي فرهنگي- اجتماعي و محيط‌زيستي قابل مشاهده و رديابي است.
سوال اساسي اين است كه در قبال اين وضعيت چه بايد كرد؟و اساسا چرا اين وضعيت پيش آمده است؟ بررسي روند مديريت شهري به‌ويژه در كلانشهرها و به صورت خاص شهرداري تهران حكايت از افزايش منابع درآمدي آنها از ساخت و سازهاي شهري در دهه‌هاي اخير دارد؛ درآمدهاي هنگفتي كه منجر به 2 نتيجه مشخص شده است؛
الف) ورود به وظايف ساير دستگاه‌ها به ويژه در حوزه‌هاي فرهنگي- اجتماعي
ب) افزايش تعداد نيروهاي انساني در شهرداري و حجيم شدن تشكيلات آنها
براي برون‌رفت از اين وضعيت هم 2رويكرد قابل پيگيري است؛
1- حذف وظايف ساير دستگاه‌ها از وظايف شهرداري‌ها و پرداختن به وظايف و ماموريت‌هايي كه قانون انجام آنها را بر شهرداري‌ها تكليف كرده است.
2- ارايه لايحه‌اي به مجلس شوراي اسلامي مبني بر انتزاع وظايف يادشده از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و ساير موسسات عمومي دولتي و غيردولتي و واگذاري آنها به شهرداري‌ها.
جداي از 2 رويكرد مورد اشاره، ادامه وضعيت فعلي، ميسور نخواهد بود و تبعات منفي به همراه خواهد داشت.