زنگ آغار رقابت‌هاي انتخاباتي ديروز در ساختمان فاطمي نواخته شد. نام‌نويسي از داوطلبان يازدهمين دوره انتخابات مجلس در وزارت كشور و فرمانداري‌هاي سراسر كشور و همچنين سفارتخانه‌ها، كنسولگري‌‌ها يا نمايندگي‌‌هاي سياسي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور ۸ صبح روز يكشنبه، دهم آذر با دستور وزير كشور خطاب به استانداران و فرمانداران آغاز شد. همچنين اين فرآيند در فرمانداري تهران در شرايطي آغاز شد كه پيش از آغاز زمان نام‌نويسي، تعدادي از داوطلبان كانديداتوري در انتخابات مجلس در محلي كه از سوي فرمانداري تهران در چهل‌سراي مصلاي امام خميني(ره) برپا شده، حضور يافتند.نام‌نويسي از كانديداها تا 6 بعدازظهر هر روز و تا 16 آذر ادامه خواهد داشت. در روز اول از نام‌نويسي كه معمولا روز خلوت‌تري نسبت به روزها و ساعات پاياني مهلت قانوني است، محمدحسن قديري‌ابيانه ديپلمات سابق و محسن عليجاني‌زماني، نماينده فعلي مجلس براي شركت در انتخابات از حوزه تهران نام‌نويسي كردند. همچنين سيدمحمود نبويان، عضو جبهه پايداري و از جمله اعضاي فراكسيون اصولگرايان مجلس نهم، محمود بهمني، رييس اسبق بانك مركزي و نماينده فعلي ساوجبلاغ و طالقان نيز براي حضور در انتخابات پيش‌رو اعلام آمادگي كردند.
روح‌الله جمعه‌اي، رييس سابق مركز اطلاع‌رساني و امور بين‌الملل وزارت كشور از ديگر چهره‌هاي شناخته شده‌اي بود كه ديروز نام‌نويسي كرد. در ميان اندك چهره‌هاي سياسي كه در اولين روز از نام‌نويسي كانديداها راهي وزارت كشور شدند، از زنان خانه‌دار تا كارمند و پزشك و بسياري از شهروندان بدون سابقه و سبقه مديريتي، اجرايي يا نمايندگي نيز در صف كانديداهاي متقاضي نام‌نويسي ديده مي‌شد؛ داستان تكراري شهروندان عادي كه تصور مي‌كنند هر يك بهتر از مقامات و مسوولان وقت مي‌توانند كشور را اداره كنند و اتفاقا در لابه‌لاي اظهارات‌شان اغلب برنامه‌هاي كلي نيز شنيده و ديده مي‌شود. چه آنكه در انتخابات پيشين براي دوره دهم مجلس نيز قريب به 12 هزار نفر نام‌نويسي كردند كه تنها 40 درصد از آنان، از نگاه شوراي نگهبان مجموعه شرايط كلي براي نمايندگي را داشتند؛ يعني رقمي حدود 4 هزار و 800 نفر. اين در حالي است كه باتوجه به حدود
12 هزار نفري كه در دوره گذشته براي كانديداتوري نام‌نويسي كرده بودند و نيز از آنجا كه مجلس تنها 290 كرسي دارد، مي‌توان نتيجه گرفت كه 41 نفر آماده رقابت براي هر كرسي بودند كه از اين ميان، باتوجه به تاييد صلاحيت حدود 4 هزار و 800 نفر، يعني براي هر كرسي 16 نفر رقابت كرده‌اند. بنا بر آخرين آمار 956 نفر به ستادهاي نام‌نويسي در اولين روز مراجعه كردند كه از اين تعداد، بر اساس آماري كه وزارت كشور منتشر كرد، 789 نفر در سراسر كشور و 221 نفر در تهران موفق به نام‌نويسي شدند. همچنين روند نام‌نويسي 167 نفر در حال بررسي است. از ميان كساني كه موفق شدند فرآيند نام‌نويسي را تكميل كنند ۷۲۶ نفر معادل ۹۳ درصد مرد و ۶۳ نفر معادل ۷ درصد زن بودند. همچنين بيشترين آمار متقاضيان مربوط به استان تهران با ۲۲۱ نفر و كمترين آمار مربوط به كهگيلويه و بويراحمد با ۶ نفر بوده است. با اين حال همين تعداد نام‌نويسي در يك روز براي انتخابات دوره يازدهم مجلس شوراي اسلامي، نه‌تنها به گفته دبير ستاد انتخابات نسبت به سال گذشته با افزايش روبه‌رو بوده، بلكه در مقايسه با ساير كشورها نيز بسيار بيشتر است. بر اساس ماده 30 قانون انتخابات مجلس اعتقاد و التزام عملي به اسلام، تابعيت كشور جمهوري اسلامي ايران، اعتقاد و التزام عملي به نظام جمهوري اسلامي ايران، ابراز وفاداري به قانون اساسي، سواد خواندن و نوشتن به قدر كافي، سلامت جسمي در حد برخورداري از نعمت بينايي، شنوايي و گويايي و حداقل سن 30سال تمام و حداكثر 75 سال تمام شرايط كانديداتوري براي نمايندگي مجلس است و مسلم است كه اين دايره باز مشمول بسياري از افراد مي‌شود. همچنين با معلق ماندن طرح اصلاح قانون انتخابات نيز هيچ راهي براي جلوگيري از خيل عظيم متقاضياني كه به واقع رجل سياسي نيستند، وجود ندارد.اين در حالي است كه در اغلب كشورها براي جلوگيري از نام‌نويسي بي‌رويه و بي‌منطق راهكارهايي انديشيده شده است. گرفتن وديعه با مبالغ بالا يا جمع‌آوري امضا به نوعي در تاييد توانمندي‌ها و قابليت‌هاي يك كانديدا از جمله همين راهكارهاست.
وزير كشور: مسوولان اجرايي كشور مر قانون را رعايت كنند
عبدالرضا رحماني‌فضلي، وزير كشور پيش از ظهر اولين روز نام‌نويسي داوطلبان انتخابات مجلس يازدهم با حضور در ستاد انتخابات كشور و بازديد از روند نام‌نويسي در جمع خبرنگاران آمار نام‌نويسي‌شدگان در اين انتخابات (تا لحظه بازديد) را اعلام كرد. او همچنين در حاشيه بازديد از نخستين روز نام‌نويسي نامزدهاي يازدهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي طي سخنراني كوتاهي در جمع خبرنگاران گفت: «در هماهنگي‌هاي انجام شده با شوراي نگهبان يكشنبه ثبت‌نام‌ها شروع شد و با اقداماتي كه انجام مي‌شود، اميدواريم بتوانيم انتخاباتي باشكوه، قانوني و سالم داشته باشيم.» وزير كشور همچنين با گراميداشت روز مجلس و همزمان با نشست خبري علي لاريجاني نيز در اين مورد توضيح داد: «امروز روز مجلس است و همزمان آغاز ثبت‌نام داوطلبان نمايندگي مجلس آغاز شده است. از همه مسوولان اجرايي كشور مي‌خواهم تا مر قانون را رعايت كنند و راهنمايي‌هاي لازم را داشته باشند.» او خاطرنشان كرد: «بلافاصله اعضاي هيات‌هاي اجرايي را بايد مشخص و به شوراي نگهبان معرفي كنيم. وزارت كشور تلاش خواهد كرد وظايف خود را در اين زمينه به خوبي انجام دهد.» رحماني‌فضلي درباره جابه‌جايي برخي مقام‌هاي سياسي از جمله فرمانداران و بخشداران در برخي مناطق در ايام انتخابات گفت: «حكم، اصل و عقل بر اين است در فضاي انتخابات در حوزه‌هاي مديريتي بايد ثبات وجود داشته باشد. اظهاراتي در برخي رسانه‌ها مطرح شده بود كه اين جا‌به‌جايي‌ها سياسي له يا عليه كسي در حوزه انتخابي بوده است. حضور فرمانداران فقط براي انتخابات نيست، بلكه فرماندار متناسب با شرايطي فعاليت مي‌كند. اگر اتفاقي افتاد كه حس كنيم جابه‌جايي نياز است، انجام مي‌شود اما اميدواريم چنين اتفاقي نيفتد.» ساعاتي پس از بازديد وزير كشور از ستاد انتخابات هم سيد اسماعيل موسوي، سخنگوي ستاد انتخابات كشور در جمع خبرنگاران حاضر و آمار نام‌نويسي كانديداها از 8 صبح تا بعدازظهر را ۵۵۰ نفر اعلام كرد. دبير ستاد انتخابات كشور گفت: «داوطلبان انتخابات مجلس از زمان ثبت‌نام مشمول محدوديت‌هاي قانوني مي‌شوند. چون تبليغات انتخابات هشت روز قبل از روز راي‌گيري انجام مي‌شود، از امروز تا زماني كه اسامي نهايي داوطلبان اعلام شود، هيچ رفتاري مبني بر تبليغات انتخاباتي نبايد داشته باشند.» او همچنين ادامه داد: «توصيه ما اين است كه تمركز فعاليت داوطلبان براي تبليغات در زمان مجاز خود باشد. قطعا از امروز هيات‌هاي اجرايي و نظارت بر رفتار داوطلبان انتخابات نظارت دارند.»
فرماندار تهران: در يكي، دو روز آينده هيات اجرايي تشكيل خواهد شد
عيسي فرهادي، فرماندار تهران نيز صبح يكشنبه در حاشيه بازديد از محل نام‌نويسي داوطلبان يازدهمين دوره نمايندگي مجلس شوراي اسلامي در جمع خبرنگاران با اشاره به حوزه انتخابيه تهران توضيح داد: «در استان تهران دو انتخابات ميان دوره پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري و يازدهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي برگزار مي‌شود. در فرمانداري تهران علاوه بر ثبت‌نام داوطلبان كانديداتوري انتخابات خبرگان رهبري و مجلس شوراي اسلامي حوزه انتخابيه تهران، ثبت‌نام داوطلبان كانديداتوري چهار حوزه انتخابيه اقليت‌هاي ديني نيز انجام مي‌شود؛ ۵ نماينده اقليت‌هاي ديني در كشور به مجلس شوراي اسلامي راه پيدا مي‌كنند كه چهار مركز حوزه انتخابيه‌شان در فرمانداري تهران است.»فرماندار تهران در ادامه گفت: «امروز بحث تشكيل جلسه اداري هيات اجرايي را داشتيم و در يكي، دو روز آينده هيات اجرايي خبرگان رهبري و مجلس شوراي اسلامي بر اساس توافق به صورت مشترك تشكيل خواهد شد. تا شانزدهم آذر ماه فرآيند ثبت‌نام از داوطلبان كانديداتوري مجلس شوراي اسلامي انجام مي‌شود و از پانزدهم آذر نيز به مدت ۶ روز ثبت‌نام از كانديداي خبرگان رهبري در محل فرمانداري تهران انجام خواهد شد.» او در ادامه به برخي شرايط عمومي مورد نياز براي داوطلبان كانديداتوري انتخابات مجلس شوراي اسلامي اشاره كرد و با بيان اينكه حداقل سن داوطلبان ۳۰ سال و حداكثر سن 75 سال است، خاطرنشان كرد: «حداقل مدرك تحصيلي نيز براي داوطلبان كارشناسي‌ارشد يا معادل آن است كه بايد ارايه شود. در فرمانداري تهران شرايط بسيار رواني را براي ثبت‌نام از داوطلبان فراهم كرده‌ايم؛ ثبت‌نام در سه مرحله كنترل شناسنامه، پر كردن فرم‌ها و اسكن مدارك و در مرحله آخر ثبت‌نام نهايي و امضاي كانديدا انجام مي‌شود.» فرماندار تهران تاكيد كرد: «نمايندگاني كه مدرك تحصيلي پايين‌تر از فوق‌ليسانس دارند بايد مدرك نمايندگي مجلس خود را ارايه دهند يا ايثارگران نيز برگه ايثارگري خود را ارايه دهند كه يك مدرك بالاتر براي آن هم لحاظ مي‌شود. اگر شخصي مدرك كارشناسي داشته باشد و يك دوره نماينده مجلس باشد معادل كارشناسي ارشد براي او لحاظ مي‌شود.»
كانديداتوري به چه مداركي نياز دارد؟
داوطلبان انتخابات مجلس يازدهم از ديروز تا ۱۶ آذر فرصت دارند با در دست داشتن مدارك لازم، در انتخابات نام‌نويسي كنند. مدت زمان نام‌نويسي در هر روز از ساعت ۸ صبح لغايت ۱۸ عصر و به مدت ۱۰ ساعت است. بنا بر اطلاعيه شماره ۲ ستاد انتخابات كشور داوطلبان مي‌توانند به منظور اعلام داوطلبي خود در مهلت تعيين شده نام‌نويسي كنند كه بر اساس اين اطلاعيه اصل كارت ملي و يك نسخه تصوير آن، اصل شناسنامه عكس‌دار و يك نسخه تصوير كليه صفحات آن، يك قطعه عكس ۴×۳ جديد، اصل و يك نسخه تصوير آخرين مدرك تحصيلي معتبر (حداقل كارشناسي‌ارشد يا معادل آن)، اصل و تصوير گواهي رسمي مبني بر قبول استعفا و عدم اشتغال در پست و مقام و مشاغل مشمول استعفاي موضوع ماده ۲۹ قانون انتخابات مجلس شوراي اسلامي و اصل و يك نسخه تصوير كارت پايان خدمت وظيفه عمومي يا كارت معافيت دايمي يا مدركي معتبر دال بر روشن بودن وضعيت مشمولين خدمت وظيفه عمومي مدارك مورد نياز براي ثبت‌نام در انتخابات است. «اعتماد» همزمان با آغاز نام‌نويسي متقاضيان كانديداتوري براي نمايندگي دوره يازدهم مجلس انتخابات پارلماني 3 كشور عراق، تركيه، افغانستان كه به لحاظ منطقه‌اي و سياسي مشابهت‌هايي با ايران دارند و كانادا را به عنوان نمونه‌اي از كشورهاي جهان اول از نظر ميزان متقاضيان نام‌نويسي و نسبت آن با كرسي‌هاي مجلس بررسي كرده است كه در ادامه مي‌خوانيد.
پارلمان عوام كانادا
پارلمان كانادا متشكل از 3 بخش پادشاهي، سنا و عوام است كه پارلمان عوام با راي مستقيم مردم تشكيل مي‌شود. كانديداها براي 338 كرسي به رقابت با يكديگر مي‌پردازند و اگر حزبي نصف به علاوه يك كرسي يعني 170 كرسي كسب كند، دولت تشكيل مي‌دهد. آخرين انتخابات پارلمان عوام در كانادا 29 مهرماه جاري برگزار شد. احزاب محافظه‌كار با 338، حزب دموكرات نو با 338، حزب سبز با 338، بلوك كبك با 78 و حزب ليبرال با 368 و حزب مردم كانادا با 325 در اين انتخابات حضور يافتند. در واقع مجموعه كانديداهاي حزبي براي حضور در پارلمان كانادا حدود هزار و 785 نفر بوده است كه به اين معنا است كه براي هر كرسي در حدود 5 نفر كانديدا شده‌اند.
مجلس شوراي ملي افغانستان
پس از 3 سال تاخير، بالاخره مهرماه 1397 انتخابات مجلس نمايندگان شوراي ملي افغانستان برگزار شد. پس از حاشيه‌هاي بسيار نتيجه نهايي اين انتخابات، آن هم بعد از 7 ماه از اعلام اوليه نتايج، بالاخره در ارديبهشت‌ماه 98 اعلام شد. در مجلس افغانستان 249 كرسي براي كانديداتوري وجود دارد. بر اساس گزارش‌هاي موجود اندكي بيش از 2500 نفر در اين انتخابات و در 37 ولايت افغانستان با يكديگر رقابت كردند. از ميان اين تعداد كانديداها تقريبا 400 زن نيز كانديدا بودند. جمعيت اسلامي افغانستان، حزب وحدت اسلامي مردم افغانستان و جنبش ملي اسلامي افغانستان ازجمله احزاب فعال در اين انتخابات بودند. تقريبا براي هر كرسي نمايندگي 10 نفر در انتخابات نام‌نويسي كردند.
مجلس تركيه
آخرين انتخابات پارلمان تركيه تيرماه 97 برگزار شد. عدالت و توسعه، جنبش ملي‌گرا، خلق جمهوري‌خواه و حزب دموكراتيك خلق‌ها ازجمله احزاب حاضر در اين انتخابات بودند كه در اين ميان ائتلاف‌هاي سياسي نيز شكل گرفت. بر اساس آمار منتشر شده براي حضور در رقابت‌هاي پارلماني حداقل 68 تا 74 نامزد مستقل از 32 استان مختلف تركيه نام‌نويسي كردند. تقريبا احزاب شركت‌كننده در انتخابات تركيه فهرست 600 نفره‌اي، درست به اندازه تعداد كرسي‌هاي پارلمان ارايه دادند. درنهايت براي اين انتخابات چيزي حدود 4 هزار و 200 نفر به صورت حزبي نام‌نويسي كردند. در آخرين انتخابات تركيه تقريبا 7 نفر براي هر كرسي نام‌نويسي كردند كه 21درصد از آنها زنان بودند.
مجلس عراق
ارديبهشت‌ماه 97 نيز انتخابات مجلس عراق در اين كشور برگزار شد. در پارلمان عراق 329 كرسي براي نمايندگان مردم در نظر گرفته شده است. تعداد نامزدها در انتخابات اخير رقمي حدود 6 هزار و 904 نفر بوده است كه كانديداها براي 18 استان و البته براي
8 كرسي اقليت با يكديگر به رقابت پرداختند. بنابر گزارش رسانه‌ها، مجموعا بيش از
140 حزب سياسي در اين انتخابات حضور داشتند كه برخي خارج از ائتلاف و برخي ديگر با ائتلاف‌هايي در اين رقابت شركت كردند. با توجه به آمار نام‌نويسي‌كنندگان به نظر مي‌رسد براي هر كرسي در مجلس عراق تقريبا 21 نفر اعلام آمادگي كردند.