6 روز پس از وقوع حادثه و 96 ساعت پس از مشخص شدن علت آن، رييس‌جمهوري در مراسمي حاضر و درمورد آن سخنراني كرد. روز چهارشنبه ساعاتي پس از حمله به «عين‌الاسد» پايگاه نظامي امريكايي در عراق، يك هواپيماي اوكرايني با 176 مسافر در آسمان ايران منفجر شد و سقوط كرد. 3 روز بعد ستادكل نيروهاي مسلح و رييس‌جمهوري در بيانيه‌اي علت اين اتفاق را خطاي انساني دانسته و درمورد آن به بيان توضيحاتي پرداختند. با اين حال ماجرا پيچيده‌تر از آن بوده و هست كه به خطاي اپراتور اكتفا شود. ابهام‌ها و پرسش‌ها تمامي ندارد و مسوولان ذي‌ربط نيز به تمامي اين موارد پاسخ نداده‌اند. مسوولان همگي اذعان دارند كه پرسش‌ها و ابهام‌ها بسيار است و مستلزم پاسخگويي. مساله‌اي كه روز گذشته حسن روحاني، رييس‌جمهوري نيز در همايش تجليل از نمونه‌هاي ملي بخش كشاورزي به آن اشاره و تاكيد كرد.
رييس‌جمهوري قول داد كه پاسخ همه ابهامات به مردم داده‌شود و البته اشاره كرد كه «من به دليل آشنايي كم و بيش كه با مساله پدافند هوايي دارم عرض مي‌كنم، در اين داستان نمي‌تواند فقط يك فرد مقصر باشد. نه اينكه تنها يك نفر كه دكمه را فشار داده مقصر بوده، ديگراني هم هستند و مي‌خواهم اين مساله با صداقت براي مردم بيان شود.» او همچنين پرسش‌هايي را مطرح و تاكيد كرد: «مردم ما اين را مي‌دانند كه اين حادثه از روي اشتباه و سهو صورت گرفته اما چه كساني دخيل بودند و چه شرايطي پيش آمد كه اين سهو انجام گرفت؟ اين درست است كه در اين ايام ريشه همه غم‌ها به امريكا برمي‌گردد. امريكا بود كه جو را ملتهب و شرايط را غيرعادي كرد، تهديد كرد و عزيز ما را از ما گرفت؛ اينها همه درست است اما دليل بر آن نمي‌شود كه ما در اين حادثه به تمام ريشه‌هاي مساله نپردازيم.»
رييس‌جمهوري معتقد است پشت اين سهو صورت گرفته احتمالا علل و عواملي عمدي وجود دارد. جالب آنكه همزمان با سخنراني رييس‌جمهوري در يك همايش كشاورزي در مورد سقوط هواپيماي اوكرايني، از عليرضا زاكاني، نماينده اصولگراي سابق مجلس نيز كه دست‌كم در 6 سال گذشته در هيچ موردي با دولت و دولتي‌ها موافق نبوده، ويديويي منتشر شد كه در آن درباره سقوط هواپيما اظهارنظر مي‌كند. روي تصوير اين ويديو درج شده كه زاكاني به پرسش‌هاي برخي دانشجويان در قم پاسخ مي‌دهد و وقتي از او نظرش را در مورد سقوط هواپيماي اوكرايني مي‌پرسند، به «نفوذ» اشاره مي‌كند و معتقد است كه ماجرا چيزي بيشتر از يك اشتباه سهوي است. او گفته 3 فرضيه محتمل است. اول آنكه امريكايي‌ها با هواپيما در ارتفاع بالا كمين كرده و اختلال محاسباتي ايجاد كرده‌اند و دوم اينكه يك اپراتور ساده اشتباه كرده است. او در طرح سومين فرضيه اين پرسش را مطرح مي‌كند كه چرا در فضاي درگيري با امريكا فضاي عمومي آسمان كشور پاك نشده و پروازها به صورت عادي برگزار شود؟ و بر اين اساس ادامه مي‌دهد كه در آن زمان دايما اعلام مي‌شد كه موشك كروز زده‌اند و اپراتور تحت فشار و آماده انجام وظيفه بوده است. همچنين در بزنگاه راه ارتباطي اپراتور با رده بالاي خود كه بايد از آن تاييديه مي‌گرفته، قطع مي‌شود. بنابراين در اين شرايط به ذهن خود اتكا كرده است. به گفته زاكاني مهندس ايراني پرواز نقص فني براي هواپيما اعلام مي‌كند اما مهندس اوكرايني با وجود نقص پريدن آن را قبول مي‌كند. علاوه بر اين فيلم‌هايي از اين حادثه گرفته شده كه روي يك نقطه زوم شده و قبل و بعد و زمان شليك را فيلم گرفته است.
حالا كم‌كم فرضيه‌هاي ديگري نيز از سوي مقامات و مسوولان مطرح مي‌شود و همه‌چيز را گنگ‌تر و نامفهوم‌تر مي‌كند؛ اگرچه روحاني به مردم قول داده كه حقيقت را با آنان در ميان بگذارد.
از چهارشنبه تا جلسه شوراي عالي امنيت ملي را توضيح دهيد
حسن روحاني همچنين در آغاز سخنراني ديروز با تسليت مجدد به مردم ايران براي غم از دست دادن سرداري شجاع و فداكار در ميدان امنيت كشور و منطقه، عزيزاني در كرمان و غم سهمگين سقوط هواپيماي مسافربري اوكرايني، گفت «پرونده هواپيماي اوكرايني، يك پرونده عادي و معمولي نيست و قوه قضاييه بايد براي رسيدگي به موضوع، دادگاهي ويژه با قاضي عاليرتبه تشكيل دهد. مسوولان مرتبط در پرونده اين هواپيما، بايد همه پروسه را از صبح چهارشنبه تا جلسه شوراي عالي امنيت ملي براي مردم توضيح دهند.»
رييس‌جمهوري با بيان اينكه «از لحظه‌اي كه احتمال دادم سقوط هواپيماي اوكرايني طبيعي و عادي نباشد، تلاش فراواني كردم دوره بررسي و تحقيق كوتاه شود تا دقيقا بدانيم اين هواپيما چگونه سقوط كرده است»، گفت: «از طرف نيروهاي مسلح كه تنها مسير ما براي يافتن حقيقت در اين بخش بود، همكاري‌هاي خوبي انجام گرفت و بلافاصله بعد از آنكه براي من مشخص شد يك خطاي بسيار دردناك و نابخشودني انجام گرفته، در همان لحظه به مسوولان امر اعلام كردم بلافاصله به مردم اطلاع دهند.»
روحاني ادامه داد: «اين حادثه، حادثه بسيار تلخي بود و تحمل آن براي مردم بسيار سنگين است؛ چراكه حتي اگر اين هواپيما به‌خاطر نقص فني هم سقوط كرده بود، باز هم بسيار غم بار بود اما پس از اينكه مشخص شد خطا و اشتباه انساني منجر به اين فاجعه شده، غم مردم را چندين برابر كرد.» او با ابراز تسليت به همه خانواده‌هاي عزيز جانباختگان در ايران و در ساير كشورها گفت: «همانطور كه با رهبران و مسوولان آن كشورها هم تلفني صحبت كردم، قول مي‌دهم دولت با همه توان و امكانات خود، پيگير اين مساله باشد.»
نگاه جهانيان به دادگاه ايران
رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه «اين مساله، مساله بسيار مهمي است»، افزود: «قوه قضاييه بايد يك دادگاه ويژه با يك قاضي عاليرتبه و ده‌ها كارشناس تشكيل دهد. اين يك پرونده عادي و معمولي نيست و تمام دنيا به اين دادگاه ما نگاه خواهند كرد.» او افزود: «همچنين به همه اعضاي دولت توصيه مي‌كنم كنار اين خانواده‌هاي عزيز براي رفع مشكلات آنان باشند و از مردم عزيز ايران مي‌خواهم كنار اين عزيزان همدردي ارزشمندي را چه در تهران چه در شهرستان‌ها داشته باشند. البته حدود 100 نفر از عزيزان جانباخته از تهران و بقيه از شهرستان‌ها بودند. وزير راه، مسوولان دولتي، استاندارها و همه كنار اين خانواده‌ها قرار بگيرند.»
روحاني با بيان اينكه «من به عنوان يك پدر احساس مي‌كنم كه غم از دست دادن يك جوان نخبه تحصيلكرده سطح بالا كه سرمايه براي كشور و براي ملت و مردم ما بوده، تا چه حد سخت و مشكل است»، گفت: «اينكه نيروهاي مسلح ما با صراحت لهجه خطاي خود را اعلام و از مردم عذرخواهي كردند گام اول خوبي بوده كه در اين راستا برداشته شده و همه گام‌هاي بعدي بايد برداشته شود.»
رييس‌جمهوري ادامه داد: «سوال ديگري كه براي مردم مطرح است اين است كه آيا از زمان روشن شدن اين حادثه تا اعلام، زمان طولاني بود، يعني يك يا دو روز طول كشيد يا فقط چند ساعت بوده است؟ اين را هم از مسوولان مي‌خواهم تمام پروسه را از صبح چهارشنبه كه حادثه پيش آمد تا جمعه شب كه به جلسه اضطراري شوراي عالي امنيت ملي رسيد، براي مردم توضيح دهند.»
معرفي مقصران در تمام رده‌ها
روحاني با بيان اينكه «مردم ما در اين غم همه سهيم و شريك هستند اما مي‌خواهند بفهمند آيا مسوولان آنها طبق قاعده و در چارچوب اصول اخلاقي به درستي رفتار كردند يا خير؟»، افزود: «من به عنوان نماينده ملت ايران و رييس‌جمهوري اين مساله را دنبال خواهم كرد و در مراحل بعدي به هر نتيجه‌اي برسيم به مردم خبر خواهيم داد. حادثه، حادثه كوچكي نيست؛ بلكه مساله امنيت فضاي ايران است. تنها بحث 176 نفر نيست، بي‌ترديد آنها كه از دست ما رفتند براي ما خيلي عزيز بودند اما امنيت فضاي ايران براي ملت ما و دنيا بسيار اهميت دارد.»
او گفت: «براي مردم ما بسيار مهم است كه هر كس در هر حد، در اين حادثه مقصر يا قاصر بوده، معرفي شود. هر كسي كه بايد مجازات شود، به مجازات برسد. دولت خود را در قبال مردم عزيز و اتباع كشورهاي ديگر كه در اين حادثه جان باختند مسوول مي‌داند و به همه وظايف حقوقي و قانوني خود عمل خواهد كرد.»
جلب اطمينان ملت نسبت به عدم تكرار فاجعه
رييس‌جمهوري افزود: «اما به اعتقاد من، از همه اينها مهم‌تر اين است كه مردم بايد مطمئن شوند اين حادثه تكرار نمي‌شود. مهم‌ترين مساله براي مردم ما، افكار عمومي جهان، هوانوردي و امنيت آسمان ايران اين است كه اين حادثه غيرقابل تكرار باشد و اين به بازنگري در آيين‌نامه‌ها، شيوه‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و مقررات نياز دارد.» روحاني گفت: «همه ما مسووليت داريم كه يك بار ديگر تمام اين مقررات را بازنگري كنيم تا دريابيم چرا و به چه دليل، كدام ضعف و در كدام مقررات بوده و در اجرا كجا ضعف بوده كه اين حادثه بسيار غم‌انگيز در كشور ما اتفاق افتاده است؛ حادثه‌اي كه فكر مي‌كنم در تاريخ كشور ما بي‌نظير بوده و هيچ‌وقت نبوده كه يك مسوول و افسر پدافندي در كشور ما نسبت به هواپيماي مسافربري آن هم در پايتخت و مركز كشور و كنار فرودگاه بين‌المللي، چنين خطايي را مرتكب شده باشد.»
رييس‌جمهوري اظهار كرد: «بنابراين ضمن همدردي با همه خانواده‌هاي عزيزي كه اين مصيبت بزرگ به آنها رسيده، اعلام مي‌كنم اين راه و مسير را تا كشف همه جوانب امر، تا مجازات آنهايي كه دخيل بودند و درنهايت اطمينان‌بخشي به مردم كه چنين حادثه‌اي تكرار نخواهد شد، ادامه خواهيم داد.»