عادت نمي‌كنيم
حسن لطفي
جلسه پرسش و پاسخ فيلم «خروج» آخرين ساخته ابراهيم حاتمي‌كيا نشان داد هيچ كدام از طرفين به خصوصيات آن يكي عادت نكرده‌اند. منظورم حاتمي‌كيا و مخالفاني است كه با موچين دنبال مو در آثار او مي‌گردند. مخالفاني كه انگار بالا رفتن سن خالق «آژانس شيشه‌اي » و نظرهايش آنها را سال به سال جريح‌تر مي‌كند. شايد همين هم باعث جذابيت جلسات مربوط به فيلم‌هاي او مي‌شود و عده‌اي حاضرند دقايقي را سرپا بايستند. عده‌اي كه برخي‌شان با حرف‌هايي كه مي‌زنند مثل شخصيت‌هاي فيلم «خروج» از دايره صبر خارج مي‌گردند. بگذريم و برگرديم به خود فيلم؛ فيلمي كه براي قرار گرفتن كنار «آژانس شيشه‌اي» قابليت‌ها و امكانات زيادي داشته است. شخصيتي مطرود كه دلايل طردش و خصوصياتش او را جذاب كرده است. موقعيتي كه مي‌توانست امكان ايجاد كشمكش و تنش دراماتيك فراهم سازد. پيرنگي كه مي‌توانست امكان ساخت يك فيلم جاده‌اي خوب را دراختيار فيلمنامه‌نويس قرار دهد و از همه مهم‌تر تهيه‌كننده‌اي كه نشان داده دستش در خرج كردن و انتقاد كردن از تهيه‌كنندگان ديگر بازتر است. مي‌تواند خياباني با شرايط دهه شصت در فيلمش بياورد و (لباس شخصي) به يقه‌سفيد‌ها ودولتي‌ها حمله كند (روز بلوا، لباس شخصي و خروج) و ظاهر اپوزيسيون بگيرد. با تمام اينها نمي‌دانم چرا هنگام تماشاي «خروج» احساس مي‌كنم فقط يك شروع خوب ديده‌ام؛ شروعي كه قبل از تيتراژ هنگام پر كردن تانكرهاي آبي كه وصل به تراكتور است خودت را براي تماشاي يك فيلم خوب آماده مي‌كني و بعد در سكانس فرود اضطراري هلي‌كوپتر رييس‌جمهور در مزرعه شخصيت اصلي فيلم با قدرت داخل داستان مي‌شوي. اما اين قدرت در ادامه با صحنه‌هاي كشدار و حرف‌هاي تكراري و... از دست مي‌رود، برخلاف فيلم «آتاباي» ساخته نيكي كريمي كه با جلوتر رفتن داستان فيلم، حال و هوا و حسش قوي‌تر مي‌شود. در اينكه بخشي از اين قدرت به فيلمنامه نوشته شده توسط هادي حجازي فر مربوط است، شكي نيست، اما فضاسازي نسبتا قابل‌قبول كارگردان و تصوير‌برداري نسبتا خوب فيلمبردار (سامان لطفيان) دلايل ديگر اين اتفاق است؛ اتفاقي كه باعث شده تا تغيير مثبتي در كارنامه نيكي كريمي به عنوان فيلمساز ثبت شود. كاش بيستمين فيلم ابراهيم حاتمي‌كيا هم نقطه قوتي در كارنامه هنري او مي‌شد؛ كارنامه‌اي كه شايد بد نباشد فيلمسازش با عجله فيلم نسازد و فيلمسازي مستقل و غيروابسته را هم تجربه كند.