تنها صداست كه ميماند
سامان احتشامي
صدا ماهيتي دارد كه در فضا منتشر ميشود و به پرده گوش ما ميرسد و اين پرده گوش ارتعاشي پيدا ميكند كه موجب ميشود، نرونها از گوش انسان به مغز برسد. اين فرآيند باعث ميشود انسان متوجه تفاوت صداها شود، براي مثال اين صداي آب است، اين صداي درياست، اين صداي جنگل است و يا اين صداي يك بچه گربه است. ماهيت صدا شبيه ظاهر تخم مرغ است كه قابليت نصف كردن دقيق را ندارد. با اعداد و ارقامي كه آقايان هرتز، واگار و سنت در اختراع واحدهاي اندازهگيري صدا ابداع كردند به اين نتيجه رسيدند كه ماهيت صدا مانند تخم مرغ شكلي است. به همين خاطر روي سازهاي گوناگون نيز فواصل مختلفي به وجود آمده و نيز نغمههاي متفاوتي گرفته است و فركانسهايي كه به گوش انسان شيرين آمده نيز روي سازها انتقال پيدا كرده است. به همين خاطر اصوات و پردهبنديهاي مختلفي در تمام سراسر جهان به وجود آمده است. بخشي از صداها را به عنوان صداي استاندارد و بينالمللي در موسيقي از نت دو تا سي ميشناسيم. بخشي ديگري از صداها نيز مخصوص موسيقيهاي سنتي مناطق مختلف جهان هستند كه تفاوتهايي با ديگر انواع موسيقي دارند. مانند موسيقي سنتي ايران كه ما آن را با فواصل سوري و كرون ميشناسيم. در جايي مانند موسيقي هندوستان يك هشتم پرده را نيز در موسيقي داريم و به همين خاطر است كه درك موسيقي هندوستان يكي از سختترين كارهاست. بعضي از موسيقيدانها كه صدا و موسيقي منطقي و بينالمللي را كار كردهاند و براي آن زحمت كشيدهاند، فواصل سنتي را نميپذيرند. چراكه فرهنگ اندازهگيري و توانايي گوش كه موجب ميشود اين فواصل را به عنوان يك نوازنده درك كنند، ندارند و به كساني كه موسيقي سنتي يك منطقه را مينوازند و اجرا ميكنند، خرده ميگيرند. در مجموع اما تمام اين اصوات شامل آفريدههاي خداوند متعال است، صداي جنگل، دريا و رودخانه يا يك گنجشك زيبا، همگي صدايي موسيقايي است. امروز به وسيله كامپيوتر تمام اين اصوات اندازهگيري ميشود و حتي ميتوان روي سازها نيز آن را تعبيه كرد. صدا خلقت خداوند است و يكي از زيباترين حسهايي است كه انسان ميتواند با آن زندگي كند. اگر گوش انسان از بين رود، خطرهاي بسياري را متحمل ميشود. اميدوارم صداها و آلودگيهاي صوتي كه در شهرها وجود دارد، رفتهرفته از بين برود و صداهاي زيبا و شنيدني جاي آن را بگيرد.