همزمان با انتشار اخبار متناقض از نشست جبهه نيروهاي انقلاب
«زاگرس‌نشينان» و «دانشگاهيان» تشكيل جلسه دادند
يك اقليم و چندين پادشاه
عليرضا كيانپور| اگر بگوييم «لابي‌گري»، فصل جذابِ كار و رقابتِ سياسي است، احتمالا بايد بپذيريم كه «لابي‌گري پارلماني»، باتوجه به نحوه توزيع قدرت در مجالس، اينكه همه‌چيز با راي‌گيري تعيين‌تكليف مي‌شود و هر نفر هم بيش از يك راي ندارد، از آن جذاب‌ترين موضوعات سياسي است. بحثي كه حاشيه عالم سياست رقم مي‌خورد اما شبيه به بسياري از حواشي سياسي و غيرسياسي، گاه نه‌تنها متن رويدادها را رقم مي‌زند، بلكه بعضا فراتر از اين، مباحث مركزي را بالا و پايين كرده و تغيير و تحول مي‌دهند، حالا در بحث خاص تعيين‌تكليف كرسي‌هاي كليدي مجلس تازه نيز اين جلسات و مذاكرات حاشيه‌اي و اغلب پسِ پرده‌اند كه مهم‌ترين مناسبات قدرت در پارلمان آينده را تعيين خواهند كرد.
همين ديروز، در حالي كه ثانيه‌ها و دقيقه‌هايي آرام در ساختمان هرمي ميدان بهارستان تهران و صحن سبزرنگ آن، در سكوت معمول روزهاي غيركاري مجلس، سپري مي‌شد، گوشه و اطراف پايتخت، محل تجمع منتخبان دوره يازدهم بود كه در جلسات و گعده‌هاي مختلف، درباره اينكه هركدام از آن 290 كرسي خالي پارلمان از آنِ چه كسي خواهد بود، هم‌صحبت شده بودند. گوشه‌اي منتخباني كه خود را «زاگرس‌نشينان» مي‌خوانند، با زنگنه و اميري، وزير نفت و معاون پارلماني رييس‌جمهوري تشكيل جلسه دادند، آن‌سو گروهي ديگر از اين منتخبان كه ظاهرا به‌دليل عضويت در هيات علمي دانشگاه‌ها، نام «دانشگاهيان» بر خود گذاشته‌اند، گردهم آمدند، جايي ديگر اصولگراياني كه خود را داعيه‌دار اكثريت مجلس يازدهم مي‌دانند، دور هم جمع شدند تا شوراي مركزي موقت فراكسيون «جبهه نيروهاي انقلاب» را انتخاب كنند و همزمان برخي ديگر از گزينه‌هاي رياست پارلمان و به‌اصطلاح دانه‌درشت‌هاي «مجلس نو» هم در اظهارنظرهاي مطبوعاتي و غيرمطبوعاتي، تلاش كردند قدرت و نفوذشان ميان ديگر منتخبان مجلس‌يازدهمي را به رخ رقباي‌شان بكشند. جز اينها البته برخي اصولگرايان بيرون گود و كساني كه اگرچه منتخب دوره يازدهم نيستند اما در بستن ليست‌هاي پيروز انتخابات اخير، نقشي مركزي داشتند هم سعي كردند اين رقابت جنجالي كه هر روز بيش از پيش داغ مي‌شود را «آرام و بي‌تنش» جلوه دهند و همزمان، بر نقش خود به عنوان ناظران و «آقابالاسرهاي مجلس» تاكيد كنند. جالب آنكه اين گروه آخر كه ديروز مهدي چمران از جمع‌شان اظهارنظر مطبوعاتي داشته، همزمان با تاكيد بر نقش خود و ديگر بزرگان عضو شوراي ائتلاف، تاكيد كرده خبري از اين «آقابالاسرها» در مجلس يازدهم نيست.
يك تاج‌گذاري پارلماني
حالا به هر تفسير كمتر از 20 روز مانده تا آغاز به كار مجلس يازدهم و جدال براي تصاحب كرسي رياست و ديگر كرسي‌هاي كليدي پارلمان، ميان منتخبان عمدتا اصولگرا - اما نه لزوما همفكر و هم‌راي- دوره يازدهم جذاب‌تر شده و هر روز هم جذاب‌تر مي‌شود. 4 سال پيش درست چنين روزهايي بود كه غلامرضا تاجگردون، نماينده اصلاح‌طلب گچساران و باشت كه نه‌تنها اين 4 سال اخير در مجلس اعتدالي دهم، بلكه حتي مقاطعي در مجلس اصولگراي نهم هم در حضور چهره‌هايي همچون غلامرضا مصباحي‌مقدم و الياس نادران، رييس يكي از مهم‌ترين كميسيون‌هاي اقتصادي مجلس، يعني كميسيون برنامه و بودجه بود، در حالي كه ميان عارف و لاريجاني، دو رقيب سرسختِ رياست دوره دهم قرار گرفت، در گفت‌وگويي با رسانه اصلاح‌طلب ايلنا - برخلاف تصور- دومي را به اولي ترجيح داد و البته ساعاتي بعد، در گفت‌وگويي مجدد با همان رسانه، گفت كه منظورش ترجيح شخصي نبوده، بلكه از احتمال آنچه بيرون از تصورات و تعلقات نمايندگان به وقوع خواهد پيوست سخن گفته؛ اينكه اگرچه او به عنوان يك اصلاح‌طلب، به عارف راي خواهد داد اما اين لاريجاني است كه رييس خواهد شد. 4 سال گذشت و آنچه تاجگردون پيش‌بيني كرده بود، به واقعيت پيوست اما 4 سال پيش - وقتي هنوز يك‌ماهي تا شروع مجلس دهم باقي مانده بود- فضا به هيچ عنوان اينقدر شفاف نبود كه بتوان آنچنان پيشاپيش، از پيروزي يكي از دو رقيب اصلي دوره دهم سخن گفت. پيش‌بيني تاجگردون وقتي روزها و ماه‌ها گذشت، بيشتر و بيشتر محل توجه و اعتناي ديگر ناظران قرار گرفت اما او درعين حال نقشي ديگر هم براي خود قائل بود كه به‌واقع آنقدر هم در واقعيت ريشه نداشت. اينكه او نقشي اساسي در آن رقابتِ عارف-لاريجاني خواهد داشت و به‌اصطلاحِ «گردانندهِ تاجِ رياستِ مجلس دهم» است. تاجگردون در آن رقابت و ديگر مناسبات سياسي دوره دهم بي‌تاثير نبود اما قطعا نقش اول هم نبود. حالا اما در آستانه دوره يازدهم، اوضاع او و هم‌ولايتي‌هايش در فراكسيون «زاگرس‌نشينان»، نسبتا مشابه 4 سال پيش است. البته با اين ملاحظه اساسي كه ديگر زمانه اصلاح‌طلبان و اعتدالي‌ها در پارلمان سرآمده و حالا دور، دورِ اصولگرايان است. شايد از همين‌روست كه رييس فراكسيون زاگرس‌نشينان مجلس دهم ديروز تصاويري را از جلسه زودهنگام منتخبان زاگرس‌نشين دوره يازدهم منتشر كرده كه او را كنار زنگنه نشان مي‌دهد و درجمع حضار هم نه فقط اميري، معاون پارلماني روحاني، بلكه حميدرضا حاجي‌بابايي و عبدالرضا مصري، دو گزينه نه چندان قدر رياست و ديگر كرسي‌هاي كليدي دوره يازدهم به چشم مي‌خورد. آنچه تا اينجا از تاجگردون مي‌شناسيم، نشان مي‌دهد او اهلِ شرط‌بندي روي گزينه بازنده نيست. با اين حساب، شايد بتوان گزينه احتمالي او و ديگر زاگرس‌نشينان در نبرد تصاحب كرسي اصلي مجلس را حدس زد. اما اينكه زاگرس‌نشينان در ازاي راي‌شان به رييس جديد، چه مطالباتي دارند، حتي در حدس و گمان هم نمي‌آيد.
اساتيدِ سياست!
كار دانشگاهي و آكادميك، هميشه در كلام مقابل كار در ميدان و عرصه عمل قرار گرفته و كارِ سياست هم به‌واقع اگرچه نيازمند توان و دانشِ آكادميك است اما بيش از آن، به مهارت‌هاي عملي و شم و توان سياسي محتاج است. با اين حال، محمدمهدي زاهدي، وزير علوم احمدي‌نژاد و رييس كميسيون آموزش دوره دهم حالا در آستانه مجلس يازدهم و درحالي كه قرار است 4 سال آينده را هم از كرماني‌ها در «خانه ملت» نمايندگي كند، گروهي از منتخبان را به عنوان «دانشگاهيان دوره يازدهم» گرد هم آورده تا زمينه‌ساز تشكيل فراكسيوني به همين نام شود. فراكسيوني كه ظاهرا قرار است صرفا پيگير مطالبات صنفي اصحاب علم و دانش باشد اما اگر قرار باشد اين همه گرد هم جمع شويم و در مناسبات سياست و قدرت اثري نداشته باشيم، احتمالا بايد به شم و توان سياست‌ورزي‌مان شك كرد. زاهدي اما سياست‌مدارتر از اين حرف‌هاست و شايد نتواند در جدال براي تصاحب كرسي رياست مجلس يازدهم، اثرگذار شود اما احتمالا آستين‌ها را بالا زده تا با حمايت استاددانشگاه‌هاي اصولگراي راه‌يافته به مجلس، كرسي رياستش بر كميسيون آموزش و تحقيقات دوره يازدهم را حفظ كند.
يك نشست و چندين روايت متناقض
سيدرضا تقوي، مرتضي آقاتهراني، الياس نادران، محسن پيرهادي، مجتبي رضاخواه و احمد نادري، 6 عضوي هستند كه از استان تهران در شوراي مركزي اين فراكسيون حضور دارند. اين‌را خبرگزاري فارس به عنوان خروجي نشست ديروز گروهي از اصولگرايان دوره يازدهم كه داعيه‌دار اكثريت مجلس آينده هستند، منتشر كرده و همزمان آنا هم در خبري از همين جلسه، از 10 نفر نام برده كه بنابر گزارش اين خبرگزاري اصولگراي وابسته به دانشگاه آزاد، با راي 56 نفر از افرادي كه «هيات امناي ۵۶ نفره فراكسيون نيروهاي انقلاب» معرفي شده‌اند، به عنوان 11 عضو شوراي مركزي موقت اين فراكسيون برگزيده شده‌اند تا اساسنامه، سياست‌ها و نقشه راه فراكسيون را تهيه و تدوين كنند. اين خبرگزاري با تاكيد بر اينكه هنوز نفر يازدهم انتخاب نشده، از «زاكاني، جوكار، سادات‌نژاد، مقتدايي، عيسي‌زاده، خاتمي، شجاعي، نادري، اسماعيلي و رضاخواه» به اين عنوان نام برده تا عملا اسامي مهمي همچون آقاتهراني، تقوي، نادران و پيرهادي كه در فهرست فارس آمده، در فهرست 10 نفره آنا، غايب باشند. اوضاع اما وقتي پيچيده‌تر مي‌شود كه نگاهي بيندازيم به اظهارات ولي اسماعيلي، منتخب اصولگراي گرمي در مجلس يازدهم كه سخنگوي فراكسيون اصولگرايان دوره هشتم بوده و اين روزها هم به عنوان سخنگوي غيررسمي جبهه نيروهاي انقلاب با رسانه‌ها در ارتباط است. آنجا كه اسماعيلي در توضيحاتي درباره اين نشست، درحالي از حضور 54 منتخب دوره يازدهم به اعتمادآنلاين خبر داده كه چنانكه اشاره شد، آنا از حضور 56 نفر در اين نشست سخن گفته بود. اما شايد نكته مهم‌تر در اظهارات اين منتخب دوره يازدهم، تاكيد او بر عدم رقابت اصولگرايان در صحن علني مجلس براي كرسي رياست باشد. او گفته قرار است رقابت براي رياست مجلس پيش از آغاز به كار دوره جديد به سرانجام برسد. آن هم در حالي كه او و ديگر اصولگرايان تازه‌منتخب دوره يازدهم تا پيش از اين همواره تاكيد داشتند كه قرار نيست بيرون مجلس و پيش از آغاز به كار دوره يازدهم، تصميمي در اين رابطه اتخاذ كنند. چنانكه همين ديروز مهدي چمران همزمان با تاكيد بر عدم اثرگذاري «آقابالاسرها» در مناسبات مجلس يازدهم، گفته هرچه جلو برويم، از تعدد كانديداهاي رياست كاسته مي‌شود. آن هم وقتي پيش از اين گفته تعدد كانديداها به‌معناي اختلاف‌نظر نيست.
همه مدعيان اصولگرا
آنچه اما تاكنون مي‌دانيم اين است كه جز محمدباقر قاليباف و علي نيكزاد، دست‌كم شمس‌الدين حسيني و فريدون عباسي هم رسما از عزم‌شان براي تصاحب كرسي رياست گفته‌اند و موتلفه هم تاكيد كرده كه كانديدايش براي اين كرسي كليدي، نه قاليباف و آن 4 نفري كه نام برديم، بلكه مصطفي ميرسليم است. ميرسليمي كه خود در انتخابات اخير رياست‌جمهوري رقيب قاليباف بود و همين ديروز هم به اعتمادآنلاين گفته كه هرگز از قاليباف نشنيده كه گفته باشد از شانس بالايي برخوردار است! كار رسانه‌ها لزوما ارتباطي به كار سياسيون ندارد. حتي اگر اين رسانه‌ها و آن سياسيون از يك گرايش و يك جناح باشند اما شايد بتوان گفت وقتي دو خبرگزاري اصولگرا در انتشار خبري از يك نشست مهم اصولگرايان تا اين حد اختلاف دارند، احتمالا ميان سياسيون اين جناح هم چندان فضا، فضاي وحدت و يكپارچگي نيست.