نهنگي كه به حمام ميرود
اسدالله امرايي
كولي با شكلات تلخ عنوان مجموعه داستاني است كه سندي مومني، نويسنده و منتقد ادبي در نشر اسم منتشر كرده است: «نهنگ كوله پشتياش را باز ميكرد. دفترچهاش را بيرون ميكشيد و تاريخ روزهايي را كه از زير خاك، كوزه يا استخواني را كه فلان گروه كشف كرده بودند، مرور ميكرد. ميخنديد. دستهايم را ميگرفت … دستها نشان ميدهند آدمي در زندگي راحت بوده يا سختي كشيده. حتي خبر از عاشقي آدمها هم ميدهند.»
كولي با شكلات تلخ مجموعه سيزده داستان كوتاه است كه محور همه آنها زن و حضورش در خانه و جامعه است. روايتهايي زنانه، تلخ اما واقعي از خشونت عليه زنان. چه فشار و خشونت رواني و چه خشونت و آزار جسمي. كولي با شكلات تلخ را سندي مومني نويسنده و منتقد و مدرس داستاننويس شيرازي نوشته و اغلب داستانهاي مجموعه ربطي به آب دارد. مستقيم يا غيرمستقيم. هنوز ذكر يونس جواب ميدهد، با خودم قرار ميگذارم، وقتي خسته ميشوي و خاكستري آبكشيده يه چيزي سر جاش نيست، زن در بالكن ايستاده است، به خيالش سگي سياه، قيچيها مرد هستند، نهنگ خوابم را ديده و زندگي خانوادگي در پنج پرده عناوين برخي داستانهاست.
«باكره چشمهايش را بسته بود. نه براي اينكه مرد، چاي و قهوه را تلخ دوست داشت؛ حتي شكلات كه اولين چيزي كه در ذهن با نامش تداعي ميشود شيريني بود. نه براي اينكه وقتي مرد تازه ياد ميگيرد بنويسد باران، زن ميتوانسته چهار سال زودتر از او با باران جمله بسازد و تا باران ميباريد شانههايش را بلرزاند و دستهايش را تاب بدهد و با استعدادي كه مادرش ميگفت خدادادي است، برقصد و شعر بخواند.
ميشد حدس زد اين دستها كار نكردهاند، با آب سرد لباس نشستهاند، اما اينكه چه كار ميكنند سخت بود. رگهاي نازك پشت دستش مرا به ياد آبگيرهاي كوچكي ميانداخت كه قورباغههايي در آن شنا ميكردند كه هنوز قورباغه نبودند. آن روز گفتم: شما ماهيگير هستيد، آقا؟»
در يك نگاه كلي وقتي منتقد و نويسندهاي مجموعه داستاني را با محوريت خاص و از پيش انديشيده مينويسد معمولا ميخواند دو احساس متفاوت نسبت به داستانها دارد. در برخي داستانها دلش ميخواهد كه اي كاش نظر منتقدان را جلب و آنها را راضي كند و از طرف ديگر دلش ميخواهد نظر خوانندهها را جلب كند و به آنها لذت خواندن يك مجموعه داستان خوب را بدهد. از سندي مومني پيشتر مجموعه داستان اگر زنبق براي مرده باشد، خشاب كلمات، سرزمين مادري شهرزاد، منتشر شده بود كه اين دوتاي اخير مجموعه نقد ادبي است.